DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ: Dosya içerisine; kat karşılığı inşaat sözleşmesi, noter ihtarnameleri, tapu kayıtları, belediyenin encümen kararı ve yapı tatil zaptı, sözleşmeyle ilişkin projeler getirtilmiş, mahallinde keşif yapılarak bilirkişilerden rapor ve ek rapor aldırılmıştır. Dava; kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile inşaat yıkım masrafının tahsili ve inşaatın kali istemiyle açılan dava niteliğinde olup, karşılık dava ise müteahhit tarafından inşaatın devamının ve bitiminin sağlanması ruhsat işlemlerinin yürütülmesi ve kat irtifak işlemlerinin sağlanması için yetki verilmesine ilişkin dava niteliğindedir. Taraflar arasında ...tarihli "düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi"nin varlığı ihtilafsızdır....
Ancak tarafların tamamının katılım ve dönme konusundaki uygun iradelerinin birleşmesiyle sona erdirilebileceği gibi, açılacak dava sonucu verilecek dönme nedeniyle sona erme kararının kesinleşmesiyle sona erebilecektir. Bu sona erme arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, kural olarak ani edimli olması nedeniyle, geriye etkili olacağından, arsa sahibi bedel olarak verdiği tapu paylarını, tapu iptâli ve tescili davası açmak suretiyle isteyebilecektir. Geriye etkili feshin en önemli sonucu da; tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına geri döndürmeleridir. Feshedilen sözleşme, arsa sahibi ve yüklenici arasındaki sözleşme olup, tasfiyenin bu kişiler arasında yapılması gerekirse de, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, yükleniciye finansman kolaylığı sağlamak üzere, daha inşaat aşamasında tapu devri yapılmakta, yüklenici de devraldığı bu tapuyu, sattığı bağımsız bölüme karşılık üçüncü kişilere temlik etmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 21.12.2015 gün ve 2015/869 Esas, 2015/8319 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacılar vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Dava, davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici şirket arasında imzalanan arsa payı kaşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ve sözleşme uyarınca davalı yüklenici şirket ve diğer davalı 3. kişilere devredilen hisselerin iptali ile davacı arsa sahipleri adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin temerrüdü nedeniyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili fesih şartlarının oluştuğu gerekçesiyle feshe yönelik davanın kabulü ile anılan sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, tapu iptali ve tescil talebi yönünden; davalı ...'...
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre yapılan keşif ve uygulamaya göre, inşaatın fiziki gerçekleşme oranının % 67,5 eksik işler oranının ise % 32,5 olduğu, yapılan işin bedelinin 2.410.808,40 TL olarak tespit edildiği, Yükleniciye verilen 21 adet bağımsız bölümün değerinin 19.03.2013 dava tarihi itibariyle bedelleri 2.415.000,00 TL olarak hesaplandığı, bu duruma göre yüklenicinin davalılardan herhangi bir alacağı kalmadığı, işin eksik bırakılmış olması ve yüklenicinin de iflas etmiş olması karşısında sözleşmenin feshinin de gerekli olduğundan bahisle taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshiyle davacının imalat bedeli talebinin reddine karar verilmiştir....
Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince, davalı yüklenicilerin sözleşmedeki taahhütlerini yerine getirmemesi sebebiyle müvekkili arsa sahibinin mali kayba uğradığını ileri sürerek, maddi ve manevi tazminatın tahsili ve beşinci katın tamamlanarak müvekkili adına tescilini talep ve dava etmiş akabinde bu davasını 06.11.2014 tarihli dilekçesi ile kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi ile kal ve tazminat istemi olarak ıslah etmiştir....
Karar, davacı ve davalı ... vekillerince temyiz edilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2- Davada, taraflar arasındaki 19.03.2007 günlü düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi, cezai şart ve manevi tazminatın tahsili istenmiş olup; manevi tazminat ve cezai şart talepleri için 10.000,00 'er TL değer gösterilerek toplam 20.000,00 TL üzerinden harç yatırılmıştır. Geriye etkili fesih talebi için ise harç alındığına ilişkin dosyada bir bilgi ve belgeye rastlanmamıştır. Harçlar Kanunu'nun 30 ve 32. maddeleri uyarınca dava dilekçesinde yer alan bir istem hakkında yargılama yapılması için harcının yatırılması zorunludur. Aksi takdirde müteakip işlemlerin yapılması mümkün değildir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi, kal ve eski hale getirme ile tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece bozma öncesi tüm talepler yönünden davanın kabulüne dair verilen kararın, davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, sözleşmenin geriye etkili feshi yönünden temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş olmakla bu hususta davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur. Mahkeme, Yargıtayca bozma kapsamına alınmayan konuda farklı bir karar veremez....
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi, kal ve eski hale getirme ile tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece bozma öncesi tüm talepler yönünden davanın kabulüne dair verilen kararın, davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, sözleşmenin geriye etkili feshi yönünden temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş olmakla bu hususta davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur. Mahkeme, Yargıtayca bozma kapsamına alınmayan konuda farklı bir karar veremez....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan ve sözleşmenin geriye etkili olarak feshi nedeniyle tapu iptali ve tescili istemine ilişkin olup, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olup, uyuşmazlığın bu hükümlere göre çözümlenmesi gerektiği açıktır. Somut olayda; davacı vekili, müvekkili arsa sahibi ile yüklenici arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin Ceyhan 2.Asliye Hukuk Mahkemesinde bulunan 2021/90 E, 2022/189 K. Sayılı dosyası ile geriye etkili olarak fesholunduğunu ileri sürerek yüklenici tarafından davalılara satılan bağımsız bölümlerin tapusunun iptali ile davacı adına tescili talebinde bulunmuştur. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2022 tarihinden itibaren geçerli İş Bölümü Kararı gereği, 6....
