Şti.nin muvazaalı olarak arsanın maliki olduğunu, inşaatın yapımını üstlenen makrom ltd. şti yetkililerinin taahhütlerini yerine getirmediği gibi, inşaatı tamamlamış, kat irtifakını kurmamış, projesine uygun inşaat yapıp tamamlamamış, müvekkil ile birlikte gerek bu projede gerekse başka projelerde yüzlerce kişiyi mağdur etmiş olduğunu, davalı arsa sahiplerinin10.06.2014 tarihinde gönderdikleri ihtarname ile inşaatın süresinde tamamlanmadığı gerekçesiyle müteahhit ile imzaladıkları kat karşılığı inşaat sözleşmesi’ni feshettiğini bildirdiklerini, akabinde sözleşmenin geriye dönük feshi ve menfi zarar iddiası ile dava açtıklarını, müteahhit firmanın arsa sahiplerine karşı tapu iptal ve tescil davası açtığını, bu dosyada yapılan bilirkişi incelemesinde inşaatın %83’lük kısmının tamamlandığını, yapılan işin maliyetinin de 20.323.766,85 TL olduğunun tespit edildiğini belirterek tapunun iptali ile müvekkil adına tescil ve teslimine karar verilmesini, gecikme nedeni ile rayiç kira bedeli karşılığında...

Süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 1989/3 esas, 1990/4 karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca, Yargıtay tarafından da karar verilebileceğinden, adı geçen davalı vekilince süresinden sonra yapılan temyiz isteminin reddi gerekmiştir. 2-Davacılar vekilinin ve davalı ... İnş. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapu iptal tescil istemine ilişkindir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekekir....

Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca teslim süresi geçmesine rağmen inşaata hiç başlanmadığı, davalı yüklenicilerin temerrüdü nedeniyle davacı arsa sahibinin fesih ile tapu iptali ve tescil talep etme hakkı doğduğu, kaldı ki sözleşme noterlikçe re'sen düzenlenmediğinden ve ifa da edilmediğinden geçersiz olduğu, tapu iptal ve tescil talebinin aynı zamanda sözleşmenin feshi iradesini de barındırdığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile, dava konusu taşınmazdaki davalı ... adına kayıtlı 139/1683 hissenin iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir. Kararı, davalı ... vekili temyiz etmiştir. 1-Davacı tarafça, davalılar ... ve ... ile yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yerine getirilmediği ileri sürülerek yüklenici ... tarafından arsa sahiplerinden alınan vekaletname ile davalı ...'a devredilen payın tapu kaydının iptali ile tescili istenmiştir....

DEĞERLENDİRME: İlk derece mahkemesince verilen "ihtiyati tedbire itirazın reddi" kararının davalı T4 tarafından istinaf edilmesi üzerine dairemizce yapılan incelemede aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır: Davacılar "Aydın İli, Merkez İlçesi, Orta Mahallesi, 2770 ada, 7 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalı yüklenicinin edimini yerine getirmediğini" iddia ederek, sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, tapu iptali ve tescile ve ihtiyati tedbir olarak da yüklenici tarafından üçüncü kişilere devredilen bağımsız bölümler üzerindeki inşaatların durdurulmasına karar verilmesini istemiştir. Esasa ilişkin uyuşmazlık; davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici şirket arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenici ediminin ne oranda yerine getirildiği, buna göre geriye etkili olarak sözleşmenin feshi koşullarının oluşup oluşmadığı hakkındadır....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile inşaatın %43 seviyesinde olduğu, taraflardan sözleşme ilişkisini devam ettirmelerinin artık beklenemeyeceği, sözleşmenin geriye etkili olarak feshi gerektiği, tarafların aldıklarını iade ile yükümlü oldukları, eski yapıdaki ekonomik değerlerin ancak eski yapının yıkım masraflarını karışlayabilecek düzeyde olduğu, asıl davada davacının bu husustaki talebinin yerinde olmadığı, arsa sahibi ...’nin yapılan imalatın bedelini karşılamakla, yüklenici ...’ın da arsanın tapusunu iade ile yükümlü olduğu, davacı ... ile davalı ... arasında yapılan sözleşmede davalı ... taraf olmadığından ona husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, bağımsız bölümlerin tapu kayıtlarının iptali ile davalı ... adına kaydına, %43 düzeyindeki inşaat imalat bedeli olarak 294.242,12 TL’nin davalı ...’den tahsili...

DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak istinaf edenin sıfatına göre yapılan inceleme neticesinde; Dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemine ilişkindir. 25.01.1984 tarihli ve 3/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca somut olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda TMK'nın 2. maddesi hükmü gözetilmek kaydı ile gerek Yargıtay 15. Hukuk Dairesi ve Dairemizin, gerekse Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun kararlarında belirtildiği gibi, inşaatın %90 ve üzeri oranına ulaştığı dikkate alındığında ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleştiği gözetilmeli, bu koşulların gerçekleşmemesi halinde ise sözleşmenin geriye etkili feshi koşullarının oluştuğu sonucuna varılmalıdır....

Ada ... parsel ve ... Ada ... parseldeki arsalarında inşaat yapılması kapsamında imzalanan ve yüklenici ... tarafından 22 yıldır ifası gerçekleştirilmeyen gerek ifasında temerrüt gerekse ifası yüklenici kusuru ile imkansızlaşmış Bakırköy .... Noterliğinin ... yevmiye nolu 11/04/1994 tarihli düzenleme şekilli kat karşılığı inşaat ve satış vaadi sözleşmesi ile ek sözleşmelerinin geriye etkili feshi ve müevekkiline ait arsanın tüm hisselerinin müvekkili ... Yapı Kooperatifi adına tescili için Bakırköy ... Asliye Ticaret Mahkemesinin .... esas sayılı dava dosyası ile açılan tapu iptal ve tescil davasında dahili davalı konumunda olan ve yükleniciden hisse devralmak ve sair sebeple adına müvekkili kooperatife ait tapu hissesi bulunan davalılara karşı tapu iptal ve tescil davası açılması ile eser sözleşmesinin kusurlu imkansızlık sebebiyle geriye etkili olarak feshi ile bu itibarla kusurlu yüklenici ... den hisse mülkiyeti devirleri yoluyla hisse maliki olan ve yine Bakırköy ......

Davacı tarafça eldeki davada davalı yüklenici ile yapılan harici satış sözleşmesi uyarınca dava konusu 345 ada 13 parselde kayıtlı 9 nolu dairenin tapu kaydının iptal ve tescili talep edilmiş; yargılama sırasında verilen ıslah dilekçesiyle, davacı, dava konusu taşınmazda arsa sahibi ile yüklenici arasında görülen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi konulu davanın kabulü ile sözleşmenin geriye etkili feshine karar verilmesi üzerine bu davada tapu iptali ve tescil isteminin yasal dayanağı kalmadığını iddia ederek 9 nolu dairenin rayiç değeri olarak 500.000 TL nin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalı arsa sahibi T3’dan tahsili şeklinde davasını ıslah etmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur....

Noterliğinin 25.03.2009 tarihli ve 02157 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki fesihname ve ibraname ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshinden dolayı şahsi hak sahibi olan yüklenicinin bu hakkını başkasına temlik etmesinin geçersiz hale geleceğini, davacı ...’un dava konusu 6 numaralı bağımsız bölümde tapu iptali ve tescil isteminin hukuki dayanağı kalmadığını, ancak davacı ... vekili tarafından kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenici ve arsa sahibi tarafından danışıklı olarak feshedildiği iddia edildiğinden hem bu konuda taraf delillerinin toplanması suretiyle hem de mahkemenin resen yapacağı araştırmayla feshin kötü niyetli olup olmadığı belirlendikten sonra birleştirilen dava hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediği belirtilerek hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmiştir. B....

İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 470-486. maddeleri, 3. Değerlendirme 1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2.1.Dava, arsa payı devir ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptali ve tescil, tazminat talebi ve ipotek ve hacizlerin fekkine ilişkindir. Asıl ve birleşen davada davacı arsa sahipleri, asıl davada davalı yüklenici, birleşen davada davalılar ise haciz ve ipotek alacaklılarıdır. 2.2.Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahipleri tarafından tapuda yükleniciye devredilen arsa payları, sözleşme konusu inşaatın yapılabilmesi için yüklenicinin inşaata finans sağlaması amacıyla verilen avans niteliğindedir....