"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tazminat ve tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup, temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışında bulunduğundan, dosyanın görevli 23. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 06.04.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Bozma ilamına uyularak, yapılan yargılamada tarafların karşılıklı olarak kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini talep ettikleri ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine karar verildiği, sözleşmenin geriye etkili olarak feshi halinde davacı tarafın ancak menfi zararını talep edebileceği, bilirkişi raporundaki 108.000,00 TL zararın menfi değil müspet zarar olduğu gerekçesiyle 04.05.2009 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, tazminat talebinin koşulları oluşmaması nedeniyle reddine, karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili ve davalılar vekili temyiz etmiştir. Mahkemece, Dairemiz bozma ilamına uyulmasına rağmen, bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak istinaf edenin sıfatına göre yapılan inceleme neticesinde; Dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemine ilişkindir. 25.01.1984 tarihli ve 3/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı uyarınca somut olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda TMK'nın 2. maddesi hükmü gözetilmek kaydı ile gerek Yargıtay 15. Hukuk Dairesi ve Dairemizin, gerekse Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun kararlarında belirtildiği gibi, inşaatın %90 ve üzeri oranına ulaştığı dikkate alındığında ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleştiği gözetilmeli, bu koşulların gerçekleşmemesi halinde ise sözleşmenin geriye etkili feshi koşullarının oluştuğu sonucuna varılmalıdır....
Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, 1143 ada 13 parsel sayılı taşınmaza, kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile inşaa edilen bağımsız bölümlere yüklenicinin alacaklıları tarafından konulan haciz şerhlerinin, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi sonucu terkini istemine ilişkindir. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 6723 sayılı Kanunun 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin işbölümünü düzenleyen 23.01.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı Kararına ve davanın açıklanan niteliğine göre temyiz inceleme görevi Yargıtay ( 15.) Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle dosyanın sözü edilen görevli Yüksek Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 17/07/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Ada ... parsel ve ... Ada ... parseldeki arsalarında inşaat yapılması kapsamında imzalanan ve yüklenici ... tarafından 22 yıldır ifası gerçekleştirilmeyen gerek ifasında temerrüt gerekse ifası yüklenici kusuru ile imkansızlaşmış Bakırköy .... Noterliğinin ... yevmiye nolu 11/04/1994 tarihli düzenleme şekilli kat karşılığı inşaat ve satış vaadi sözleşmesi ile ek sözleşmelerinin geriye etkili feshi ve müevekkiline ait arsanın tüm hisselerinin müvekkili ... Yapı Kooperatifi adına tescili için Bakırköy ... Asliye Ticaret Mahkemesinin .... esas sayılı dava dosyası ile açılan tapu iptal ve tescil davasında dahili davalı konumunda olan ve yükleniciden hisse devralmak ve sair sebeple adına müvekkili kooperatife ait tapu hissesi bulunan davalılara karşı tapu iptal ve tescil davası açılması ile eser sözleşmesinin kusurlu imkansızlık sebebiyle geriye etkili olarak feshi ile bu itibarla kusurlu yüklenici ... den hisse mülkiyeti devirleri yoluyla hisse maliki olan ve yine Bakırköy ......
Noterliğinin 25.03.2009 tarihli ve 02157 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki fesihname ve ibraname ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshinden dolayı şahsi hak sahibi olan yüklenicinin bu hakkını başkasına temlik etmesinin geçersiz hale geleceğini, davacı ...’un dava konusu 6 numaralı bağımsız bölümde tapu iptali ve tescil isteminin hukuki dayanağı kalmadığını, ancak davacı ... vekili tarafından kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenici ve arsa sahibi tarafından danışıklı olarak feshedildiği iddia edildiğinden hem bu konuda taraf delillerinin toplanması suretiyle hem de mahkemenin resen yapacağı araştırmayla feshin kötü niyetli olup olmadığı belirlendikten sonra birleştirilen dava hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediği belirtilerek hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmiştir. B....
Davacı tarafça eldeki davada davalı yüklenici ile yapılan harici satış sözleşmesi uyarınca dava konusu 345 ada 13 parselde kayıtlı 9 nolu dairenin tapu kaydının iptal ve tescili talep edilmiş; yargılama sırasında verilen ıslah dilekçesiyle, davacı, dava konusu taşınmazda arsa sahibi ile yüklenici arasında görülen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi konulu davanın kabulü ile sözleşmenin geriye etkili feshine karar verilmesi üzerine bu davada tapu iptali ve tescil isteminin yasal dayanağı kalmadığını iddia ederek 9 nolu dairenin rayiç değeri olarak 500.000 TL nin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalı arsa sahibi T3’dan tahsili şeklinde davasını ıslah etmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur....
Somut olayda, yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye ya da geriye etkili olarak feshi kesinleşmediğine ve yüklenici kooperatifin imalâta devam etmesine engel teşkil eden bir hukuksal sebep bulunmadığına göre; mahkemece, yeniden keşif yapılarak, sözleşme konusu inşaatların arsa sahibi tarafından reddedilemeyecek derecede tamamlanmış olup olmadığının, inşaatların yapım oranının ne olduğunu, eksik ve kusurlar varsa giderim bedellerinin tutarının uzman bilirkişi kuruluna tespit ettirilmesi gerekmektedir. Sözleşme konusu inşaatların tamamlanmış olduğunun tespiti halinde, arsa sahibi davacının fesih davasının reddine; inşaatların %90 ve üzeri oranında yapılmış ve temerrüt koşullarının gerçekleşmiş olması durumunda da yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak; aksi halde de geriye etkili sonuç doğuracak şekilde feshine karar verilmelidir....
DEĞERLENDİRME: İlk derece mahkemesince verilen "ihtiyati tedbirin kaldırılması isteğinin reddi" kararının davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine dairemizce yapılan incelemede aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır: Davacılar "Aydın İli, Efeler İlçesi, Orta Mahallesi, 6650 ada 1 parsel parsel sayılı taşınmaz ile ilgili kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalı yüklenicinin edimini yerine getirmediğini" iddia ederek, bu taşınmazdaki B Blok 1 nolu bağımsız bölümün tapu iptali ve tesciline, htiyati tedbir olarak da yüklenici tarafından üçüncü kişilere devredilen bağımsız bölümler üzerindeki inşaatların durdurulmasına karar verilmesini istemiştir. Esasa ilişkin uyuşmazlık; davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici şirket arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenici ediminin ne oranda yerine getirildiği, buna göre geriye etkili olarak sözleşmenin feshi ile tapu iptali ve tescil koşullarının oluşup oluşmadığı hakkındadır....
Davacı arsa sahibi, davasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenici temerrüdü nedeniyle geriye etkili feshine ve taşınmaz hissesinin tapusunun iptali ile adına tescilini talep etmiştir. Dava dilekçesinde dava değeri 10.000,00 TL gösterilmiş ve 170,80 TL nispi harç yatırılmıştır. Taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde sözleşme değerine yer verilmemiş olup sadece taşınmazın arsa rayiç bedeli (emlak vergi rayiç değeri) olarak 48.469,00 TL olarak gösterilmiş, tapu iptal ve tescil davasına konu taşınmaz hissesinin değeri de keşif neticesinde aldırılan bilirkişi raporu ile 268.448,40 TL olarak tespit edilmiştir. Davacı vekili tarafından yargılama sırasında, bu miktarlar toplamı (316.917,40 TL'nin binde 68,31'inin dörtte biri) üzerinden ve kendiliğinden 09/07/2015 tarihli sayman mutemedi alındısı ile 5.243,00 TL harç ikmal edilmesine rağmen, mahkemece harç ve vekalet ücreti hesaplamasında davacı tarafa depo ettirilen 75.000,00 TL esas alınmıştır....
