Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye dönük feshi, tapu iptal ve tescil istemlerine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk Türk Medeni Kanunu'nun 1023, 1024 üncü maddeleri, Türk Borçlar Kanunu’nun 125/3 üncü maddesi. 3. Değerlendirme 1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2. Tapu kayıtlarının oluşmasında sebebe bağlılık kuralı kabul edilmiş olup, bu kural uyarınca bir tapu kaydının sıhhatli olması, dayanağını oluşturan sebebin geçerli olmasına bağlıdır....
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye dönük olarak feshi halinde yükleniciden pay satın alan kişilerin Medeni Kanun'un 1023. maddesinden yararlanamayacakları Dairemizin yerleşik uygulaması gereğidir. Gerek yüklenici, gerekse de yükleniciden pay alan davalılara arsa sahibince yapılan arsa payı devirleri avans ödemesi niteliğinde olup, yüklenici ve ondan bağımsız bölüm satın alan arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin tarafı olmayan üçüncü kişilerin tümü taşınmaz üzerine kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince inşaat yapıldığını ve yüklenicinin edimini yerine getirdiğinde bağımsız bölümlere gerçekten hak kazanacaklarını bilerek bağımsız bölüm satın almışlardır. Bağımsız bölümlerin mülkiyetini iktisap edebilmeleri için yüklenicinin arsa sahiplerine karşı yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi ve inşaatı sözleşme koşullarına uygun olarak bitirip teslim etmesi gerekir....
DAVA KONUSU VE UYUŞMAZLIK:Dava; davacı ile davalılardan kooperatif arasında yapılan ... tarihli, Gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ve bu sözleşme kapsamında yüklenici kooperatif lehine, kooperatifin onay ve talimatı ile diğer davalılar adına tescil edildiği iddia edilen davalılar adına kayıtlı bağımsız bölüm tapularının iptali ile davacı şirket adına tescili talebine yönelik olup, taraflar davalı kooperatif yönünden kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili fesih talebinin yerinde olup olmadığı, kooperatif dışındaki davalılar yönünden ise davacı şirket ile davalı kooperatif arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu olup aralarında yapılan paylaşım cetveline göre davalı kooperatif payına düşen ve kooperatifin onayı ile diğer davalı ... Ltd....
Davalı ilk yüklenici ... ile davacı arasında 04.07.2006 tarihinde düzenlenen harici satış sözleşmesi ile yapılan temlik işlemi gereğince davacının temlik aldığı şahsi hakkın konusunun, kat karşığı inşaat sözleşmesinin ileriye veya geriye etkili olarak feshi sonucunda yükleniciye bırakılıp bırakılmayacağı belirleneceğinden, satış vaadi sözleşmesinin ifa olanağının bulunup bulunmadığı davalı arsa maliklerince açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının sonucu ile doğrudan ilgilidir. Bu durumda mahkemece, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin davanın "bekletici mesele" yapılarak sonuçlanmasının beklenmesi ve daha sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması da doğru görülmemiş; bu nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir....
Dava arsa sahibi ile müteahhit arasında akdedilmiş olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshedilesi nedeniyle müteahhidin hissesine düşen ve davalıya satışının yapılmış olan taşınmazın yolsuz hale gelmiş tapu kaydının iptali ile davacı arsa sahibi adına tescili istemi olup; Bu dava Antalya 12. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/300 Esas sırasında kayıtlı olan ve davacı arsa sahibi ile yüklenici olan Dersa Mimarlık Mühendislik İnş. Ve Malz. Emlk. Oto Kuy. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine dair olan sözleşme ile bağlantılıdı. Kat Karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi dosyasında verilecek kararın bu dosyanın sonucunu da etkileyeceği kuşkusuzdur. Bu halde mahkemece 2018/300 Esas sayılı dosyanın sonucu bekletici mesele yapılarak toplanan deliller ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir. Uyap sisteminden ulaşılan kayıtlara göre Antalya 12....
Konut Yapı Kooperatifi arasında 29/03/2007 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, daha sonra taraflar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yenilendiğini ve Konya 1....
Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ve tapu iptâli tescil talebine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar bir kısım davalılar ve dahili davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle mahkemece hüküm altına alınan harç ve yargılama giderlerinin yüklenicinin tamamıyla, diğer davalıların iptâl edilen payları oranında tahsil edilip hazineye irat kaydedileceği ve davacıya verileceğinin tabiî bulunmasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Davacı arsa sahibi tarafından açılan davada kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptâl ve tescil talep edilmiş, dava değeri 6.000,00 TL olarak gösterilmiştir....
Paylı mülkiyete konu olan ya da kat mülkiyeti tesis edilmiş olan taşınmazda bulunan yapının yıkılıp yeniden inşaat yapılması işi TMK'nın 692. maddesi hükmünce olağanüstü tasarruf 634 sayılı KMK'nın 45. maddesi gereğince önemli işlerden olduğundan, bu nitelikteki taşınmazlarda arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin tüm paydaşları ya da kat malikleri ile yapılmış olması geçerlilik koşuludur. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi davası da olağanüstü tasarruf işlemleri ve önemli işlerden olduğundan, geçerli sözleşmenin varlığı halinde feshinin de tüm paydaşlar veya kat maliklerince talep ve dava edilmesi gerekir....
Mahkemece toplanan deliller ve bu kapsamda bilirkişi raporları değerlendirildiğinde; yüklenici davalının, yüklendiği ediminin ifasında, borçlu temerrüdüne düşmüş olduğu ve davacıların arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye doğru feshini dava etmelerinde haklı oldukları anlaşıldığı gibi; mahkemece, sözleşmenin “geriye etkili sonuç doğurur şekilde” feshine karar verilmiş olması da isabetli olmuştur. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshinde, yüklenici-davalı tamamen kusurludur. 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 108. maddesi hükmü gereğince, sözleşmeyi haklı olarak bozan taraf kendine düşen borcu ödemekten kaçınabileceği gibi; yapmış olduğu ödemeyi veya verdiği taşınmaz ya da taşınmaz payını geri isteyebilir. Bundan başka, eğer borçlu kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini kanıtlayamazsa, alacaklı sözleşmenin geçersiz kalmasından doğan maddi zararının tazminini de isteyebilir....
Somut olayda, yukarıda sözü edilen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tüm tarafları ve zemin kat 1 nolu bağımsız bölümü yüklenici şirketten satın aldıktan sonra 21.08.2001 tarihinde davalı ...'e satan Engin Kalfa davada taraf olarak yeralmamaktadır. Oysa, sözleşmeyi arsa sahibi olarak imzalayan ..., yüklenici ile imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini dava ettiğinden, az yukarıda hükmüne yer verilen Türk Medeni Kanununun 692. maddesi uyarınca, tapuda pay sahibi olan tüm paydaşların davada taraf olmaları zorunludur. Bu husus kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece re'sen gözetilmesi gerekir. Diğer yandan, 22.05.1998 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile üzerine inşaat yapılması kararlaştırılan ... ili ... mahallesi ... pafta, ... ada ... parsel sayılı taşınmazda ......