Davalılar arasındaki 24.08.1993 tarihli sözleşme, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesidir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu, inşaattır. Bu tür sözleşmeler “yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise yapılacak inşaata karşılık bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği” sözleşmelerdir. Başka bir deyişle, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde ücret (bedel) arsa sahibi tarafından nakit olarak değil, ayin olarak ödenmektedir. Yine belirtilmelidir ki, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi iki tarafa hak ve borçlar yükler. Burada, biri diğerinden farklı iki ayrı hukuki müessese vardır. Bunlardan ilki, geçerliliği bir şekle bağlı olmayan inşaat sözleşmesi (eser sözleşmesi) “yüklenicinin borcu”, diğeri ise kamu düzeni bakımından resmi şekilde yapılmadıkça hüküm doğurmayan taşınmaz malda pay mülkiyetinin devri “arsa sahibinin borcu”dur....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak yükleniciden alınan taşınmazın arsa maliklerine karşı açılan tapu kaydının iptali ile tescil istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, davalılar arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiği, davacının 7 nolu daireyi 1992 yılında yükleniciden satın aldığı, davacının arsa maliklerine karşı hisse iptali için dava açtığı, bu hali ile davanın direkt olarak yükleniciye karşı açılmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin esastan verdiği karar Yargıtay 14....
Noterliğinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile 27.09.2012 gün ve 8467 yevmiye numaralı ... 6. Noterliğinde yapılan sözleşme ve ek sözleşme sona erdirilmiştir. Yerel mahkemece, davalılar arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiği, davacının kat karşılığı inşaat sözleşmesinin devamı halinde hak sahibi olabileceği aksi durumda hak iddia edemeyeceğinin anlaşıldığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili, davalı yüklenicinin edimini yerine getirmediğine dair dosyada hiç bir delil bulunmadığını, mahkemece yapının seviyesinin tespiti yönünde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmadığını belirterek hükmün bozulmasını istemiştir. Mahkemece, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmamış, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/113 Değişik İş sayılı dosyasına ibraz edilen 20.11.2012 tarihli teknik raporda dava konusu taşınmazdaki yapının seviyesinin A Blokta % 87,95 B Blokta ise % 58,12 olduğu tespit edilmiştir....
Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: K A R A R - Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciden satın alınan bağımsız bölümün üzerinde bulunan ipoteğin terkinine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen hüküm istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından esastan reddine dair verilen hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.Davacı, davalı ile dava dışı yüklenici ... İnş. Tur. ve Tic. A.Ş. arasında düzenlenen 12.12.2011 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenicinin payına düşen ve davacı tarafından yükleniciden satın alınan 5 nolu daire üzerinde, 200.000,00 TL'lik inşaat ipoteği bulunduğu, davalı tarafından davacıya karşı açılan ... 4....
Birleşen davalarda; Davacılar ... ve ... vekili, 05/12/2007 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye isabet eden A Blok 15 nolu bağımsız bölümün 06/06/2009 tarihli satış sözleşmesi ile müvekkilince satın alındığını, sözleşme konusu A Blok 15 nolu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini, mümkün olmaz ise tespit edilecek rayiç bedelin tahsilini talep etmiştir. Davacı ... vekili, 05/12/2007 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye isabet eden A Blok 16 nolu bağımsız bölümün 30/11/2010 ve 14/02/2011 tarihli satış sözleşmesi ile müvekkilince satın alındığını, sözleşme konusu A Blok 16 nolu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini, mümkün olmaz ise sözleşme kapsamında ödenen bedelin tahsilini talep etmiştir....
Davacı vekili; 27.06.2002 tarihinde davalı yüklenici ... ile arsa sahipleri ..., ..., ... ve ... arasında düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, dava konusu 36187 ada 5 nolu parselde inşa edilecek binanın 2. normal katında yer alan bir dairenin tamamı ile 1. ... kat kuzey cephede yer alan 1 dairenin 1/2 sinin ...'e verileceğinin kararlaştırıldığını, yüklenicinin kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği kendisine düşen 2. ... 2 nolu bağımsız bölümün 05.03.2004 tarihli düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile satın alındığını, ancak halen tapuda arsa sahibi adına kayıtlı görünen bağımsız bölümün davacı adına tescilini istemiştir. Davalı arsa sahibi ... vekili, kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre 10 nolu bağımsız bölümün tamamı ile 4 nolu bağımsız bölümün 1/2 payının davalıya ait olduğunu, ancak kat irtifakı kurulurken 4 nolu dairenin ... kaydının başka bir arsa sahibi adına düzenlendiğini, davalı ...'...
Bu ilkeler ışığında somut olaya gelince; dosya içerisinde bulunan davaya konu satış sözleşmeleri ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi dikkate alınarak davanın nitelendirmesi yapıldığında her ne kadar davacılar ile davalı yüklenici arasındaki, sözleşmeler yapı ortaklığı sözleşmesine benzemekte ve yapı ortaklığı üyelerinin davaya dahil edilmedikleri değerlendirilebilir ise de, yüklenici ile arsa maliki arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesi noterde yapılmadığından şekil noksanlığından geçersiz olup, neticeten geçersiz kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği davacıların arsa malikine karşı hak iddia etmeleri mümkün bulunmadığından, davanın yükleniciden veya yapı ortaklığından bağımsız bölüm satın alımına ilişkin olarak nitelendirilmesinin bir önemi bulunmayıp, her iki durumda da anılan gerekçe ile dava redde mahkum olduğundan (her ne kadar mahkemece davanın esastan reddi yerine hukuki yarar yokluğundan reddine denilmiş ise de sonuç itibariyle davanın reddine karar verilmiş olduğundan) dava...
in aralarında bulunduğu kat malikleri ile davalı yüklenici ...'in 18.05.2005 tarihinde aralarında imzaladıkları arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak eksik ve ayıplı iş bedeli ile ecrimisil bedelinin tahsili istemine ilişkindir. 1-Dosya kapsamında ...'in arsa sahibi olarak kat maliki olduğu, ...'un ise yükleniciden bağımsız bölüm satın aldığı anlaşılmakta ise de diğer davacı ve asli müdahillerin arsa sahibi mi yoksa yükleniciden mi satın aldıkları hususunda açıklık bulunmadığından ... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin Görevsizlik kararı 23. Hukuk Dairesi tarafından bozulmuş, yerel mahkeme bozma ilâmına uyarak yükleniciden satın alan davacılar ile arsa sahibi ...'in dosyasını tefrik etmiştir. Asıl dosyadan tefrik edilerek mahkemenin 2017/805 Esasına kaydedilen bu dava dosyasının kapsamından davacı ...'...
Davalı ilk yüklenici ... ile davacı arasında 04.07.2006 tarihinde düzenlenen harici satış sözleşmesi ile yapılan temlik işlemi gereğince davacının temlik aldığı şahsi hakkın konusunun, kat karşığı inşaat sözleşmesinin ileriye veya geriye etkili olarak feshi sonucunda yükleniciye bırakılıp bırakılmayacağı belirleneceğinden, satış vaadi sözleşmesinin ifa olanağının bulunup bulunmadığı davalı arsa maliklerince açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının sonucu ile doğrudan ilgilidir. Bu durumda mahkemece, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin davanın "bekletici mesele" yapılarak sonuçlanmasının beklenmesi ve daha sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması da doğru görülmemiş; bu nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir....
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; çekişmeli 27 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bina inşa edilmek üzere davacının davalılardan yüklenici Yaşar ile 3.4.2000 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi yaptığı, bilahare taşınmazda 14.9.2000'de kat irtifakı tesis edildiği, davalılarında kat irtifakı kurulan taşınmazdaki 1, 2, 3 ve 5 nolu bağımsız bölümler karşılığı pay satın aldıkları görülmektedir. Daha sonra kayıt maliki davacının yüklenici ile aralarında mevcut inşaat sözleşmesini onunla anlaşmak suretiyle 27.8.2001 tarihinde karşılıklı olarak feshettikleri anlaşılmaktadır. Davaya konu edilen bağımsız bölümlerin yüklenici tarafından değil, doğrudan kayıt maliki davacı tarafından satış yoluyla temlik edildiği, daha sonra bağımsız bölümler karşılığı payların davalılara intikal ettirildiği sabittir....
