"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, kamulaştırma yoluyla tesis edilen irtifak hakkı bedeli karşılığı terkin istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Buna göre, tarım arazisi niteliğinde olan dava konusu taşınmazda daimi irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla %0,326'yı geçemeyeceği düşünülmeden %1 oranında hesaplama yapılan rapora itibarla hüküm kurulması, 2-Taşınmazın 572,62 m²'sinde geçici, 54,05 m²'sinde ise daimi irtifak hakkı tesis edildiği belirlenmiş olup, geçici irtifak hakkı tesis edilen 572,62 m²'lik bölümünde Kamulaştırma Yasası'nın 11.maddesinin son fıkrası hükmü gereği hesaplanması gereken kıymet düşüklüğünün Yargıtay uygulamalarına göre kısa süreli irtifak kamulaştırmasında taşınmazın değerinde devamlı bir değer kaybı söz konusu olmadığı için taşınmazın mahrum kalınan geliri yerine bulunduğu yer ve niteliklerine göre getirebileceği kira geliri olduğu kabul edilmektedir....
Buna göre, tarım arazisi niteliğinde olan dava konusu taşınmazda daimi irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla %0,326'yı geçemeyeceği düşünülmeden %1 oranında hesaplama yapılan rapora itibarla hüküm kurulması, 2-Taşınmazın 572,62 m²'sinde geçici, 54,05 m²'sinde ise daimi irtifak hakkı tesis edildiği belirlenmiş olup, geçici irtifak hakkı tesis edilen 572,62 m²'lik bölümünde Kamulaştırma Yasası'nın 11.maddesinin son fıkrası hükmü gereği hesaplanması gereken kıymet düşüklüğünün Yargıtay uygulamalarına göre kısa süreli irtifak kamulaştırmasında taşınmazın değerinde devamlı bir değer kaybı söz konusu olmadığı için taşınmazın mahrum kalınan geliri yerine bulunduğu yer ve niteliklerine göre getirebileceği kira geliri olduğu kabul edilmektedir....
hakkı tesisi isteyebileceği; arama süresi sonunda ön işletme talebi söz konusu olduğu takdirde, tesis edilen irtifak ve/veya intifa hakkı süresinin, ön işletme süresini geçmemek kaydıyla uzatabileceği hükmünü taşımaktadır....
Ayrıca Yargıtay uygulamalarında üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan taşınmazda bu irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla (taşınmazın cins ve niteliğine göre uygun kullanımını önemli ölçüde etkileyen özel bir durum yoksa) irtifaktan etkilenen alanın mülkiyet değerinin arazide %35’i, arsada ise %50’si oranında olacağı kabul edilmektedir....
Ancak; Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin son fıkrası hükmüne göre kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde kamulaştırma bedeli, bu kamulaştırma nedeniyle taşınmazın tamamında oluşacak değer düşüklüğüdür. Başka bir deyişle taşınmazın kamulaştırma öncesindeki değeri ile irtifakın geçmesinden sonraki değeri arasındaki fark kamulaştırma bedelidir. Bu bedel taşınmazın büyüklüğüne, kullanma biçimine, arsa ya da tarım arazisi oluşuna, irtifakın niteliği ile geçtiği yer ve kapladığı alana göre yüzde olarak belirlenir ve irtifakın taşınmazda doğurduğu bu değer düşüklüğü oranına göre kamulaştırma bedeli bulunur. Ayrıca Yargıtay uygulamalarında üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan taşınmazda bu irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla (taşınmazın cins ve niteliğine göre uygun kullanımını önemli ölçüde etkileyen özel bir durum yoksa) irtifaktan etkilenen alanın mülkiyet değerinin arazide %35’i, arsada ise %50’si oranında olacağı kabul edilmektedir....
Kanununda irtifak türleri; taşınmaz lehine irtifak hakları, intifa hakkı, oturma hakkı, üst hakkı, kaynak hakkı ve diğer irtifaklar olarak belirlemiştir. Kanunundaki diğer irtifaklar kavramı ve seçilen türdeki irtifakın içeriğini belirlemede geniş bir sözleşme serbestisinin öngörülmesi nedeniyle irtifak haklarının sınırlı sayıda olmadığı anlaşılmaktadır. İrtifakın konusu, içeriği tescil ile ortaya çıkan durumdur. Ancak, tapu kaydına sınırlı kayıt nedeniyle içeriğin tam saptanamaması halinde irtifak sözleşmesi ve tarafların sözleşmedeki amaçları ve nihayet çekişmesiz kullanıla gelen durum ile içerik saptanarak tarafların hak ve yükümlülükleri belirlenir(Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s.628). İrtifak hakkına ilişkin bu açıklamalar davacının tesisini istediği irtifak hakkının niteliğini belirlemek açısından önemlidir. Davacı özel okul yapmak ve taşınmazı 49 yıl süre ile kullanmak amacıyla irtifak hakkı tesisini istemektedir....
Buna rağmen davalı lehine usuli kazanılmış hak kuralı ihlal edilmek suretiyle bozmadan sonraki kararda kamulaştırma bedelinin daha az (27.974 YTL) olduğunun tespitine karar verilmesi, 2-Taşınmazın kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulan kısmının tapu kütüğüne tesciline de karar verilmesi gerekirken, irtifak hakkının tesisine karar verilmesiyle yetinilmesi, Doğru görülmemiştir Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 11.05.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Ancak; 1- Dava dilekçesinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisi ve bu hakkın tapuya tescili talep edilmiş olduğu halde, istem aşılarak HUMK.nun 74. maddesi hükmüne aykırı biçimde, irtifak hakkına konu olan 956 m2'lik kısmın mülkiyetinin davacı idare adına tapuya tesciline karar verilmesi, 2- Dava konusu taşınmaz davalılar ... ....'e ait olup, adı geçenler dışında kalan davalıların taşınmazla hiç bir ilgilerinin olmadığı saptanmış olmakla onlar hakkındaki davanın reddine karar verilmesi gerektiğinin dikkate alınmaması, Doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 30.04.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, irtifak hakkı ve kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın irtifak hakkı ve pilon yerinin idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılardan ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I A-Davalılar ..., ... ve ... vekiline davacı vekilinin temyiz dilekçesi 21.04.2008 tarihinde tebliğ edilmiş, mahkeme kararı katılma yoluyla 14.05.2008 tarihinde temyiz edilmiştir....
