Asliye Hukuk Mahkemesi 2018/259 D.İş sırasına kayden 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 27. Maddesi gereğince acele el koyma davası açıldığını, Mahkemece belirlenen acele el koyma bedelinin davalı adına açılan banka hesabına depo edildiğini, Menemen 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/259 D. İş karar numarası ile acele el koyma kararı verildiğini, acele el koyma kararından sonra Kamulaştırma Kanunun 10. Maddesi uyarınca bedel tespit ve tescil davası açılması için gerekli işlemlerin tamamlanarak dava konusu taşınmaz hakkında Menemen 1....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/01/2018 NUMARASI : 2017/278 ESAS - 2018/41 KARAR DAVA KONUSU : Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan Tazminat KARAR : 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARINI ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava konusu Van ili, Tuşba ilçesi, Kalecik Mahallesi 601 parsel sayılı taşınmazına davalının kamulaştırmasız el attığını, enerji nakil hattı geçirmeye başladığını belirterek 3.000,00 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının el atma tarihinden itibaren faiziyle birlikte tahsilini talep ettiği anlaşılmıştır. Davalı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacıya yüksek bedel teklif edildiği halde kabul etmediğini belirterek davanın reddini savunduğu anlaşılmıştır....
Zira, imar planının uygulanması nedeniyle, mülkiyet hakkının kısıtlanıp kısıtlanmadığı, idarenin İmar Kanunundaki hükümlere uygun hareket edip etmediği ve kamulaştırma kanunu hükümleri uyarınca kamulaştırma işleminin tesisinin zorunlu olup olmadığı ve bu işlemin hangi idare yada idarelerce gerçekleştirileceğinin tespiti ancak bu konuda açılacak iptal davası ile açıklığa kavuşturulabilecektir. Bedel tespiti ve tescili ise ancak kamulaştırma işleminin gerekliliği ve kamulaştırmayı yapacak idarenin tespitinden sonra kamulaştırma sürecinin bir parçası, tamamlayıcısı niteliğindedir....
İdarenin taşınmazı kamulaştırmaması nedeniyle mülkiyet hakkının kısıtlanması durumunda, kişinin bu işlem nedeniyle taşınmazının değerini talep edebilmesi için öncelikle kamulaştırmama işleminin iptalini sağlaması, bunun yasal sonucu olarak da mülkiyetin bedele çevrilmesini talep etmesi gerekmektedir. Zira, imar planının uygulanması nedeniyle, mülkiyet hakkının kısıtlanıp kısıtlanmadığı, idarenin imar kanunundaki hükümlere uygun hareket edip etmediği ve kamulaştırma kanunu hükümleri uyarınca kamulaştırma işleminin tesisinin zorunlu olup olmadığı ve bu işlemin hangi idare yada idarelerce gerçekleştirileceğinin tespiti ancak bu konuda açılacak iptal davası ile açıklığa kavuşturulabilecektir. Bedel tespiti ve tescili ise ancak kamulaştırma işleminin gerekliliği ve kamulaştırmayı yapacak idarenin tespitinden sonra kamulaştırma sürecinin bir parçası, tamamlayıcısı niteliğindedir....
Dairemiz uygulamalarına göre acele el koyma kararının verildiği tarihten itibaren makul süre olarak kabul edilen 6 ay içerisinde idarece bedel tespit tescil davası açılmaması halinde, malikin, dava açma hakkı doğar. Bu itibarla makul süre içerisinde davalı idare tarafından bedel tespit tescil davası açılmadığı nazara alınarak, mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile esas hakkında karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi,oğru görülmemiştir. Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 07/02/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dairemiz uygulamasına göre acele el koyma kararının verildiği tarihten itibaren 6 ay içinde idarece bedel tespit tescil davası açılmaması halinde, makul süre geçtiğinden, malikin, dava açma hakkı doğar. Bu itibarla davanın, makul süre içinde davalı idare tarafından bedel tespit tescil davası açılmadığı nazara alınıp, mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hüküm kurulması gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi, Doğru görülmemiştir. Davacı vekilinin temyiz itirazı yerinde olduğundan açıklanan nedenlerle hükmün H.U.M.K. 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 25.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : İstinaf eden tarafın sıfatı dikkate alınarak yapılan incelemede; Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Yine 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun Geçici 6. maddesine göre; "Kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen 9/10/1956 tarihi ile 4/11/1983 tarihi arasında fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya tamamen veyahut irtifak hakkı tesis etmek suretiyle malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle, mülkiyet hakkından doğan talepler, bedel talep edilmesi hâlinde bedel tespiti ve diğer işlemler bu madde hükümlerine göre yapılır....
İleri Sürülen İstinaf Sebepleri: Davalı idare vekili tarafından süresi içerisinde sunulan istinaf dilekçesinde özetle; -Gaziantep İli, Karkamış ilçesi, Subağı Mahallesi 141 ada 5 parsel no.lu parselde kayıtlı taşınmazda malik olan davacının taşınmazına İdaremiz tarafından acele kamulaştırma sonrası makul sürede dava açılmaması sebebiyle el atıldığı iddiasıyla görülen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası dava usûl ve yasaya aykırı olup reddedilmesi gerektiği, -Dava konusu taşınmaza ilişkin idarenin Kamulaştırma Kanununun 27.maddesi uyarınca acele el koyma talep ettiği ve taşınmaz için Nizip 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 2017/201 D. İş....
Bir taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma davası devam ederken kamulaştırma bedel tespit tescil davası açılması halinde, aslolan kamulaştırma davası olup, bedel tespit ve tescil yönünden inceleme yapılıp davaya devam edilmesi, kamulaştırmasız el atma davasında ise bedel tespit tescil davasının bekletici mesele sayılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesince dava konusu ve tarafları aynı olan kamulaştırma bedel tespit davası sonucuna göre -dava konusu 126 ada 13 ve 14 parsel sayılı taşınmazın davalı karayolları adına tapuda terkin ve tesciline karar verildiği gözetilerek- davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesinde, dava açıldığı tarih itibariyle davacının haklı olduğu gözetilerek davacı yararına yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Kamulaştırmasız el koymada kaynaklı tazminat davası sonunda davanın kabulü ve kurum lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin hükmün özeti hükmün tefhimi ile beraber Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderildiğinde tapu kaydına işlenecektir. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası haksız fiilden kaynaklanan bir dava olup, bu davada davacıya verilen tazminat kamulaştırma bedeli değil, haksız el atmanın karşılığı olan tazminattır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulamalarına göre Kamulaştırma Kanununun yalnızca taşınmazlara değer biçilmesine ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulanır. Ancak usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi yapılması halinde uygulama olanağı olan yasanın 31/b maddesi bu tür davalarda kıyas yoluyla uygulanamaz....
