Kamulaştırmasız el atma davalarında Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Dava konusu taşınmaz mal arsa niteliğindedir. Somut olayda hükme esas alınan 15/11/2021 tarihli bilirkişi kurulu raporunda da bu hususlar dikkate alınarak kamulaştırma bedeli tespit edilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 29/12/2021 NUMARASI : 2020/448 ESAS 2021/735 KARAR DAVA KONUSU : Kamulaştırma (Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Tazminat) KARAR : Tarafların İddia Ve Savunmalarının Özeti:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;müvekkili adına kayıtlı olan Isparta ili, Merkez ilçesi, Gülcü Mahallesi Mevkiinde ada no:90 Parsel no:98 cilt no:9'da kain olan 2.727 m2 yüz ölçümlü taşınmazın bir kısmandan davalı idarece yol geçirilmek sureti ile kamulaştırmasız olarak el atıldığını, mahkemece yapılacak yargılama da icra olunacak keşif ile müvekkile ait olan gayrimenkulün tam olarak kaç m2 lik kısmından yol geçirildiği belirlenebileceğini, bu belirleme ile birlikte davalı idarenin kamulaştırmasız olarak el attığı yer için birde geriye dönük 5 Yıllık süre için ecri misil bedeli ödemesinin de gerekeceği izahtan vareste olduğunu, yüksek mahkemenin içtihatları ile de sabit olduğu üzere; Davacı kamulaştırmasız el atma bedeli ile birlikte dava tarihinden geriye doğru olan süre...
(if. ...) ve ... parsel sayılı taşınmazlara davalı idare tarafından kamulaştırma işlemi yapılmaksızın 6000 m²'lik kısmına el atıldığını ileri sürerek, el atmanın önlenmesini, kamulaştırmasız el atma ve ecrimisil bedeli olarak 78.011,96 TL'nin davalıdan tahsilini istemiş; mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. 05.08.1975 tarihli kamulaştırma şerhinin getirtilerek dava konusu taşınmazların zeminine uygulanıp kroki dışında kalan kısım için el atma varsa; mahkemece, bu kısmın bedelinin tespit edilerek hüküm altına alınması; kroki dışında herhangi bir el atma bulunmaması halinde ise önceki kamulaştırma işleminin kesinleştiği; ayrıca 10.08.1976 tarihli Emlak ve İstimlak Şubesi Müdürlüğü tarafından ... Ziraat Bankası Müdürlüğü'ne hitaben yazılan yazıda, bloke edilen istimlak bedelini önceki malik İsmet Yılmaz'ın aldığı anlaşıldığına göre davanın reddine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması doğru olmamıştır....
kamulaştırmasız el atmasının fiili el atma olduğunu, uzun yıllardır devam ettiğini, bu durumun müvekkillerinin mülkiyet hakkında kısıtlamaya yol açtığını, iç hukuk düzenlemelerinde Anayasamızın 35....
Kamulaştırmasız el koymada kaynaklı tazminat davası sonunda davanın kabulü ve kurum lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin hükmün özeti hükmün tefhimi ile beraber Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderildiğinde tapu kaydına işlenecektir. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası haksız fiilden kaynaklanan bir dava olup, bu davada davacıya verilen tazminat kamulaştırma bedeli değil, haksız el atmanın karşılığı olan tazminattır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulamalarına göre Kamulaştırma Kanununun yalnızca taşınmazlara değer biçilmesine ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulanır. Ancak usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi yapılması halinde uygulama olanağı olan yasanın 31/b maddesi bu tür davalarda kıyas yoluyla uygulanamaz....
Kamulaştırmasız el koymada kaynaklı tazminat davası sonunda davanın kabulü ve kurum lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin hükmün özeti hükmün tefhimi ile beraber Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderildiğinde tapu kaydına işlenecektir. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası haksız fiilden kaynaklanan bir dava olup, bu davada davacıya verilen tazminat kamulaştırma bedeli değil, haksız el atmanın karşılığı olan tazminattır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulamalarına göre Kamulaştırma Kanununun yalnızca taşınmazlara değer biçilmesine ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulanır. Ancak usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi yapılması halinde uygulama olanağı olan yasanın 31/b maddesi bu tür davalarda kıyas yoluyla uygulanamaz....
Tüm dosya kapsamına göre dava konusu taşınmaza fiilen el atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden sonra olduğu hususu sabit olmakla uzlaşma yoluna başvurulmaksızın doğrudan dava açılmış olmasında da herhangi bir usulsüzlük yoktur. c-Kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat ve tescil davalarında; 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun değiştirilen geçici 6. Maddesi uyarınca 09.10.1956 tarihi ile 04.11.1983 tarihleri arasında fiilen el atılan taşınmazlara ilişkin olarak açılan bu davalarda taşınmazın el atma tarihindeki nitelikleri esas alınarak dava tarihindeki değerinin tespit edilmesi gerekir. El atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden sonra olması halinde ise dava tarihindeki niteliklerine göre dava konusu taşınmazın değerinin tespiti gerekmektedir....
TEDAŞ Göksu Bölge Müdürlüğünün cevabi yazılarıyla "kurum tarafından açılmış bedel tespiti ve tescil davası bulunmadığı, taşınmaz sahiplerince kurum aleyhine kamulaştırmasız el atma davası açıldığı, Mahkemelerce taşınmazın tapu kaydı üzerine -davalıdır- şerhi koyulmadığı, açılan dava kesinleşmeden taşınmazın satılma ihtimali veya mükerrer dava açılması ihtimali bulunduğu, taşınmazın satılması durumunda malik değiştiği için mahkeme kararının tapu müdürlüğünce tescil edilemediği ve bunun sonucunda kurum zararı oluştuğu tespit edildiği" gerekçesiyle Adıyaman Tapu Sicil Müdürlüğüne başvurularak tapu kaydı üzerine 31/b şerhi tesis edildiği bildirilmiştir. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası haksız fiilden kaynaklanan bir dava olup, bu davada davacıya verilen tazminat kamulaştırma bedeli değil, haksız el atmanın karşılığı olan tazminattır....
Kamulaştırmasız el atma müessesesi, kamulaştırma yetkisi bulunan bir idari makamın Anayasa’ya ve yasalara uygun işlemleri oluşturmaksızın bir kişinin malına kalıcı olarak el koyması ve onun üzerinde bir yapı ya da tesis yapması yahut o taşınmazı bir hizmete özgülemesi suretiyle mal sahibinin taşınmazı dilediği gibi kullanmasına engel olması hâlidir (Türk Hukuk Lügatı, Cilt I, Ankara 2021, s. 646). Kamulaştırmada, yöntem olarak Anayasa ve kanunlara uygun bir kamulaştırma işlemi yapılması söz konusu iken, kamulaştırmasız el atmada usulüne uygun bir kamulaştırma işleminden söz edilmesi olanaklı değildir. Ancak kamulaştırmasız el atma ile kamulaştırmanın konu, amaç ve yetki yönüyle benzer yönleri bulunmaktadır. Her iki müessesenin de oluşması için, kamulaştırma yapmaya yetkili devlet kamu tüzel kişileri veya kamu kurumları tarafından kamulaştırma işleminin yapılması veya kamulaştırmasız el konulmuş olması gereklidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Davacının davası, Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. İstinaf eden tarafın sıfatı ve istinaf sebepleri dikkate alınarak yapılan incelemede; Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Dosya kapsamında davaya konu taşınmazdan servis yolu geçirmek suretiyle taşınmaza el atıldığı anlaşılmıştır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırma Kanununun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arazilere ilişkin (f) bendine göre, arazi niteliğinde olan taşınmazların değerinin tespitinde, kamulaştırma tarihindeki mevkii ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde, getireceği net gelir esas alınır. Bulunan net gelirin kapitalizasyon faizine bölünmesi ile arazinin kamulaştırma bedeli ortaya çıkar....
