Kamulaştırma Kanununun “ Mal Sahibinin Geri Alma Hakkı “ kenar başlığını taşıyan 23. maddesinde “ Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde, kamulaştırmayı yapan idarece veya 22. maddenin dördüncü fıkrası uyarınca devir veya tahsis yapılan idarece , kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesis yapılmaz veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz olduğu gibi bırakılırsa mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek taşınmaz malını geri alabilir. Doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer. “hükmü yer almakta olup,söz konusu madde uyarınca kamulaştırılan taşınmazın geri alınmasına karar verilebilmesi için, taşınmaz üzerinde kamulaştırma amacına veyahutta kamu yararına yönelik hiçbir işlem ve faaliyette bulunulmamış olması gerekir....
Doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer. Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen süreler geçtikten sonra kamulaştırılan taşınmaz malda hakları bulunduğu iddiasıyla eski malikleri veya mirasçıları tarafından idareden herhangi bir sebeple hak, bedel veya tazminat talebinde bulunulamaz ve dava açılamaz. Aynı amacın gerçekleşmesi için birden fazla taşınmaz mal birlikte kamulaştırıldığı takdirde bu taşınmaz malların durumunun bir bütün oluşturduğu kabul edilerek yukarıdaki fıkralar buna göre uygulanır.'' hükmü yer almaktadır. Kamulaştırma Kanunu 23. Maddeye göre mal sahibinini taşınmazı geri alma davası açabilmesi; a-Kamulaştırma bedelinin kesinleşmiş olması, b-5 yıllık bekleme süresinin dolmuş olması c-Davanın 1 yıl içinde açılmış olması, d-Taşınmaz malın olduğu gibi bırakılması, e-Ödenen kamulaştırma bedelinin faizi ile iade edilmesi şartlarına bağlıdır....
Dosyada mevcut bilgi ve belgelere göre; dava konusu taşınmazla birlikte aynı amaçla birden fazla taşınmaz kamulaştırıldığı, 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 23.maddesinin 3. fıkrası gereğince, geri almaya ilişkin davalarda aynı amaçla kamulaştırılan taşınmazların bir bütün oluşturduğu dikkate alındığında, dava konusu taşınmaz ile aynı amaçla birlikte kamulaştırılan diğer taşınmazlar için kamulaştırma bedellerinin ayrı ayrı kesinleşip kesinleşmediğinin saptanması gerekir. Daha açık bir anlatımla, aynı amaçla kamulaştırılan birden çok taşınmazın kamulaştırma bedelleri ayrı ayrı kesinleşmeden ve en son kesinleşme tarihinden itibaren beş yıllık süre geçmeden hiçbir taşınmaz için geri alma hakkı doğmaz. Geri alma hakkının doğmasından sonra başlayacak olan bir yıllık dava açma süresi de, kamulaştırma bedeli en son kesinleşen taşınmazın beş yıllık bekleme süresi dolmasından başlar....
Bu bakımdan, dava konusu taşınmaz ile aynı amaçla birlikte kamulaştırılan diğer taşınmazlar için kamulaştırma bedellerinin ayrı ayrı kesinleşip kesinleşmediğinin saptanması gerekir. Daha açık bir anlatımla, aynı amaçla kamulaştırılan birden çok taşınmazın kamulaştırma bedelleri ayrı ayrı kesinleşmeden ve en son kesinleşme tarihinden itibaren beş yıllık süre geçmeden hiç bir taşınmaz için geri alma hakkı doğmaz. Geri alma hakkının doğmasından sonra başlayacak olan bir yıllık dava açma süresi de, kamulaştırma bedeli en son kesinleşen taşınmazın beş yıllık bekleme süresi dolmasından başlar....
Davaya konu taşınmazın eski maliki olan davacı tarafından da, davalı idareye geri alma yahut satın alma yönünde herhangi bir başvuruda bulunulmamıştır. Davalı idare tarafından, mülkiyetinde olan ve Muğla ili, Dalaman ilçesi, ... Mahallesi, ... ada … parselde bulunan taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve DSİ Genel Müdürlüğüne Ait Taşınmaz Mal Satışı ve Kiraya Verilmesine Ait Yönetmelik hükümlerine göre satışına karar verilmiş, ihalenin 24/09/2021 tarihinde gerçekleştirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 03/04/2014 NUMARASI : 2012/154-2014/187 Taraflar arasındaki kamulaştırılan taşınmazların 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi uyarınca geri alınması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, kamulaştırılan taşınmazların 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi uyarınca geri alınması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı idare vekilnce temyiz edilmiştir. Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; .... Büyükşehir Belediye Encümeninin 09.08, 1994 gün ve 2122 sayılı kararı ile 184 adet taşınmazın ........
Buradaki tahsis sözcüğü özgülenme demektir.Kamulaştırılan taşınmaz bir ihtiyaca tahsis edilmeden kullanılamaz.Kamulaştırma Kanununun 22. maddesinin özü; Kamulaştırılan taşınmaza gereksinme kalmaması halinde malın geri alınabileceğinin bildirilmesi durumudur. Somut olayda kamulaştırma 1985 yılında ... Belediyesi tarafından yapılmıştır. Kamulaştırılan taşınmaz yaş, sebze ve meyve hali olarak özgülenmiş ve 23 yıl kamu hizmetinde kullanılmıştır. Davalı Belediyenin malı olan taşınmazın aradan geçen zaman ve değişen şartlar nedeniyle olduğu gibi kullanılmasında meydana gelen zorluklar da göz önünde bulundurularak yenisinin yapımında finans sağlamak üzere 2008 yılında ihale ile satılmıştır. Davacılar; 1985 yılında kamulaştırılan taşınmazlarını devir almayı değil - geri alma hakları kullandırılmadı diye tazminat istemektedir. Aynı taşınmaz Belediyenin borcu nedeniyle haczedilip, icrada satılsaydı aynı istem haklı olabilir miydi?...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, kamulaştırılan taşınmazın Kamulaştırma Yasasının 23. maddesi uyarınca iadesi istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
davacıların murisinin mezarlık yeri olarak kamu yararı ile istimlak etmesine mecburi olarak kabul etmek zorunda bırakıldığını, cüzi miktarda taşınmazını devretmek zorunda kaldığını, 2942 sayılı Kanunun 22. ve 23. maddelerinde kamulaştırılan taşınmazın mal sahibinin geri alma hakkının düzenlendiğini, yasanın 22....
Zira, 23. maddeden, kamulaştırılan taşınmazın tahsis amacı dâhilinde kullanılacağına dair idarenin hâlihazırda iradesinin devam ettiği, fakat bu iradeye rağmen belirtilen süreler içerisinde idare tarafından harekete geçilmediği takdirde önceki maliklere geri alım hakkı verildiği anlaşılmaktadır. Davacılar tarafından dava dilekçesinde, “Muğla ili, Dalaman ilçesi, ......
