Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz. Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23. maddeye göre geri alma hakları da düşer. Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddede kamulaştırılan taşınmaza ihtiyacı kalmayan idarenin, kamulaştırmadan sonraki davranışları düzenlenmiştir. Bu durumda yukarıdaki hususlar araştırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken; davanın reddine karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
Somut olaydaki uyuşmazlık, kamulaştırılan taşınmazın, kamu hizmetlerine tahsis edilme lüzumunun ortadan kalkması üzerine üçüncü şahıslara satılması nedeniyle davacının uğradığı zararın tazminine karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır....
Büyükşehir Belediye Başkanlığının 09.03.1989 tarihli ve 543/765 sayılı kararı ile toplu konut yapımı amacı ile kamulaştırıldığı, davacıların mirasçısı oldukları taşınmazların kamulaştırma işleminin kesinleştiği, davalı idarece toplu konut inşa etmek amacı ile kamulaştırılan dava konusu taşınmazlar ile aynı amaçla kamulaştırılan diğer taşınmazların 1/1000 ölçekli imar planları yapılıp toplu konut yapımı amacıyla kooperatife devrinin sağlandığı ve dava konusu taşınmazların imar uygulaması ile gittiği parsellerin fiilen Angora Evleri imar yolları ile yeşil alanda kaldığı anlaşılmıştır. 3. 2942 sayılı Kanun'un 23 üncü maddesi uyarınca, taşınmazın geri alınabilmesi için kamulaştırmayı yapan idarece, kamulaştırma bedelinin kesinleşmesinden itibaren 5 yıl içerisinde kamulaştırma amacına uygun hiçbir işlem yapılmayarak taşınmazın olduğu gibi bırakılması gerekir. 4....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, kamulaştırılan taşınmazda kamu yararının ortadan kalktığı iddiasıyla geri alma istemine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 5.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 26.02.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, kamulaştırılan taşınmazda kamu yararının ortadan kalktığı iddiasıyla geri alma istemine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 5.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 26.02.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Kamulaştırma Kanununun 23. maddesi uyarınca; kamulaştırılan taşınmaz üzerinde kamulaştırmayı yapan idarece kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesisat yapılmaz veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz olduğu gibi bırakılırsa mal sahibi veya mirasçılarının geri alma hakları doğar. Aynı amacın gerçekleşmesi için birden fazla taşınmaz birlikte kamulaştırıldığı takdirde bu taşınmazların durumunun bir bütün oluşturduğu kabul edilerek geri alma hakkının doğumu taşınmazların tümüne göre belirlenir. Somut olayda aynı amacın gerçekleşmesi için davaya konu taşınmazla birlikte çok sayıda taşınmaz da kamulaştırıldığı anlaşıldığından kamulaştırılan bu taşınmazlardan kamulaştırma bedeli en son kesinleşen parsele göre dava açma süresi belirlenip yapılacak inceleme sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, Doğru görülmemiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların kamulaştırma tarihindeki hali ile durduğunu, davalı idare tarafından somut hiçbir işlem yapılmadığını, geri alma koşullarının mevcut olduğunu ileri sürmüştür. GEREKÇE: Davacı vekilinin istinaf itirazları ve HMK’nın 355. maddesi doğrultusunda yapılan inceleme sonucunda; Dava, Kamulaştırma Kanununun 23. maddesine dayanan kamulaştırılan taşınmazların geri alınması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince istinaf edilmiştir. Dava konusu taşınmazın Torbalı Belediye Encümeninin 22.02.2005 tarih ve 152 sayılı kararı ile kamulaştırılmasına karar verildiği, Torbalı 2....
Ancak, kamulaştırılan taşınmaz mala kamulaştırmayı yapan idare dışında başka bir idare, kamulaştırma yoluyla gerçekleştirebileceği bir kamu hizmeti amacıyla istekli olduğu takdirde, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmayarak bu Kanunun 30 uncu veya 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 23 üncü maddesine göre işlem yapılır." hükmüne, "Mal sahibinin geri alma hakkı" başlıklı 23. maddesinde; "Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde, kamulaştırmayı yapan idarece veya 22 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca devir veya tahsis yapılan idarece; kamulaştırma ve devir amacına uygun hiç bir işlem veya tesisat yapılmaz veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa, mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, taşınmaz malını geri alabilir. Doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer....
Yapılan incelemede; dava konusu taşınmazın ... ve ... İşleri Bakanlığı nın 27.11.2013 tarih ve 1816 onay sayılı kamu yararı kararı uyarınca ... Merkez ... göleti ve sulama inşaatı sebebiyle kamulaştırılmasına karar verildiği, davacı idarece açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili istemli davada ise taşınmazın idare adına tesciline karar verilmesinin talep edildiği anlaşılmaktadır. Kamulaştırmanın amacı ve davacı idarenin talebi gözetilerek dava konusu taşınmazın davacı idare adına tescili ile yetinilmesi gerekirken, taşınmazın tapudan baraj olarak terkinine karar verilmesi, Doğru görülmemiştir. Adalet Bakanlığı'nın gördüğü lüzum üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca düzenlenen tebliğnamedeki talep yerinde görülmekle, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09.09.2013 gün ve 2013/363 Esas-2018/950 Karar sayılı hükmünün HUMK'nun 429.maddesi uyarınca sonuca etkili olmamak kaydıyla BOZULMASINA, 31/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23.maddeye göre geri alma hakları da düşer. Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz." hükmü yer almakta olup, söz konusu maddede kamulaştırılan taşınmaza ihtiyacı kalmayan idarenin, kamulaştırmadan sonraki davranışları düzenlenmiştir. Bilindiği üzere, hak düşürücü süreler yasalar ve sözleşme ile belirlenen bir sürenin geçmesiyle sadece dava hakkını değil, bizzat hakkın kendisini ortadan kaldıran ve hakim tarafından resen nazara alınması gereken süreler olup, bu süreler, hukuki güvenliğin ve istikrarın sağlanması amacına hizmet eder....
