Hatay İcra Müdürlüğünün 2019/12142 E sayılı dosyası incelendiğinde; banka tarafından 500.000,00 TL bedelli bir adet bonoya dayanılarak 110.000,00 TL miktarlı alacağın ferileriyle tahsili için davacı aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlatıldığı, bononun unsurlarının tam olduğu, ödeme emrinin davacıya 15/03/2019 tarihinde tebliğ edildiği, davanın ise 02/09/2020 tarihinde açıldığı görülmüştür. Dava dilekçesinde hasım olarak gösterilen T3.'nin Hatay 5. Noterliğinin 23/01/2020 tarih ve 02962 yevmiye sayılı temliknamesiyle davaya konu edilen takiplerdeki alacaklarını T5'ya temlik ettiği anlaşıldığından ilk derece mahkemesince T3. Yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi isabetli olmuştur. Ancak, teminat senedi iddiası, eğer hangi hukuki ilişkinin teminatı olduğu senet üzerinde yazılı değil ise, hukuki nitelik olarak “borca itiraz” dır....
GEREKÇE: Uyuşmazlık, kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte borca itiraza ilişkindir. Adana 1. İcra Müdürlüğünün 2021/280 E sayılı dosyası incelendiğinde; Davalı alacaklı tarafından davacı borçlu aleyhine 60.000,00 TL bedelli bir adet bonoya dayanılarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlatıldığı, davacıya gönderilen ödeme emrinin 09/02/2021 tarihinde tebliğ edildiği, davanın 11/02/2021 tarihinde açıldığı görülmüştür. Takibin dayanağı olan 60.000,00 TL bedelli bono incelendiğinde unsurlarının tam olduğu görülmüştür. İcra mahkemesi, önüne gelen uyuşmazlığı takip hukuku kurallarına göre çözüme kavuşturan ve kararları maddi anlamda kesin hüküm oluşturmayan dar yetkili mahkemedir. İİK'nun 169/a maddesine göre, borçlunun borca itirazını, resmî veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatlaması gerekmektedir. İcra mahkemesi tanık dinleyemez, bilirkişi incelemesi yaptıramaz....
Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; Davalı banka tarafından aynı kredinin teminatı olarak başlatılan kambiyo takibinin iptaline ilişkin verilen mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğunu, alacaklının tercih hakkını ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takipte kullandığını, borca ilişkin kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapamayacağını, ipotek takibinde herhangi bir satış yapılmadığını ve ipotek teminatının borcu karşılayıp karşılamayacağın tespit dahi edilmediğini, bu nedenle kambiyo takibinin mükerrerlik nedeniyle iptalinin gerektiğinden istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini istemiştir....
İSTİNAFA BAŞVURAN TARAF VE İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili tarafından hükmün tamamı yönünden istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibarı ile kambiyo senetlerine özgü takipte icra dairesinin yetkisine, imzaya ve borca itiraz davasıdır. Davaya konu Çarşamba İcra Dairesi'nin 2019/4246 esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; alacaklı davalı T3 tarafından davacı borçlular aleyhine 1 adet çeke ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi yapıldığı, ödeme emrinin davacıya 20.01.2020 tarihinde tebliğ edildiği ve itirazın süresinde olduğu anlaşılmıştır. Çeke dayalı takip, borçlunun ikametgâhının bulunduğu yerdeki genel yetkili icra dairesinde (HMK. 6. md.) ve muhatap bankanın bulunduğu yer ödeme yeri sayıldığından, buradaki icra dairesinde (HMK. 10. md.) ve ayrıca çekin keşide edildiği yerdeki icra dairesinde yapılabilir....
İstinafa konu kararın kambiyo senetlerine özgü takipte borca itiraz ve teminat iddiası olduğu, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte borca itirazın ve teminat iddiasının incelenmesi 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 169/a maddesinde; "İcra mahkemesi hakimi, itiraz sebeplerinin tahkiki için iki tarafı en geç otuz gün içinde duruşmaya çağırır. Hakim, duruşma sonucunda borcun olmadığının veya itfa veya imhal edildiğinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatı halinde itirazı kabul eder." şeklinde düzenlenmektedir....
İİK'nun 45. maddesinde rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167 nci madde hükmü mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir. Anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilecektir. Bununla birlikte somut olayda öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip tercih edildiğinden, alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup aynı borca ilişkin olarak artık kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapılamayacaktır....
Davalı vekili tarafından ilk derece mahkemesine sunulan 28.08.2020 dilekçesinde özetle; davacı tarafın, Kalkandere İcra Müdürlüğü 2019/35 Esas sayılı dosyaya yapılan itirazın iptali için davayı açtığını, ancak itiraz ettikleri takibin kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip dosyası olduğunu, kambiyo senetlerine özgü takiplere icra dairesi nezdinde itiraz yapılamadığını, icra mahkemesine yapılan itirazın da takibi durdurmadığını, bu sebeple Kanunda kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte itirazın iptali davası açma imkanı olmadığını, davacı tarafın itirazın iptali davası açmakta hukuki yararı bulunmadığından davanın usulden reddi gerektiğini, dava konusu takibe itirazları üzerine Kalkandere İcra Hukuk Mahkemesinin takip konusu çekin zaman aşımına uğradığını, TKK madde 814/1 hükmünde "Hamilin cirantalarla ve diğer çek borçlularına karşı sahip olduğu başvurma hakları, ibraz süresinin bitiminden itibaren üç yılı geçmekle zaman aşımına uğrar" şeklinde belirtilen sürenin dolduğunu...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava, ihtiyati hacze yetki yönünden yapılan itiraza ilişkindir. Mahkemece yazılı gerekçeyle, ihtiyati hacze yapılan itirazın reddine karar verilmiştir. Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Uyuşmazlık, çeke dayalı yapılan ihtiyati haciz taleplerinde, muhatap banka adre- sinden anlaşılması gerekenin ne olduğu ve çekin karşılıksız çıkması halinde götürülecek borçlardan sayılıp sayılmayacağı noktasındadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurul somut olaya uygun kararında özetle; kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile girişilecek takiplerde “yetkili icra dairesi kural olarak genel haciz yolu ile takipte olduğu gibi, İİK'nın 50/1. maddesine göre HMK'nın yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle belirlenir (HMK m.9-27)....
İlk derece mahkemesi tarafından; “….davalı alacaklının borçlu hakkında kayıtsız şartsız ödeme vaadini içeren ve kambiyo senedi niteliğini taşıyan bonoya istinaden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibi başlattığı, borçlunun yasal süresi içinde borçlu olmadığından bahisle İİK'nun 168/5 ve 169/a maddeleri kapsamında borca itiraz davası açtığı, İİK'nun 169/a-1. maddesi gereğince borcun bulunmadığı veya itfa yahut imhal edildiğinin resmi veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile kanıtlanması gerekmesine rağmen borçlu tarafından borçlu olmadığının ispatı yönünde İİK'nun 169/a-1. maddesinde aranan nitelikte bir belge veya delil sunulmadığı, davacı borçlu tarafça sunulan belge de senede yönelik herhangi bir ibarenin olmadığı, alacaklı tarafın da bu konuda bir kabulü bulunmadığı, davacının iddialarının genel yetkili mahkemelerde yargılamayı gerektireceği……” gerekçesi ile “1- Borca Ve Faize itiraza ilişkin ispatlanmayan davanın REDDİNE, 2- Şartlar oluşmadığından davalı tarafın tazminat...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü : Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan takipte; borçlunun, takibe konu çekin, çek iptali davasıyla iptal edildiğini, iptal edilen çekin takibe konu edilemeyeceğini belirterek takibin iptalini talep ettiği, mahkemece esastan inceleme yapılarak istemin reddine karar verildiği görülmektedir. İİK'nun 168/5. maddesi hükmü gereği kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takiplerde borçlunun, borca itiraz ve şikayetlerini sebepleri ile birlikte 5 gün içinde icra mahkemesine bildirmesi gerekir....
