Borçlu böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya 2004 sayılı İİK'nun 72/7. fıkrası gereğince istirdat davası açabilir. İstirdat davasının biri takip hukukuna diğeri maddi hukuka ilişkin olmak üzere iki şartı mevcuttur. Bundan başka davanın açılması için 1 yıllık hak düşürücü süre öngörülmüştür. İstirdat davası için ilk şart; geri verilmesi istenen paranın icra takibi sırasında icra dairesine ve cebri icra tehdidi altında ödenmiş olması gerekir. Zira süresinde ödeme emrine itiraz etmeyen ve bu nedenle hakkındaki ilamsız icra takibi kesinleşen borçlunun bu takibi durdurabilmek için borcu ödemekten başka çaresi yoktur. Ancak borçlu takip konusu parayı ödeme emrine itiraz süresi içerisinde öderse 72. maddeye göre istirdat davası açamaz. Bu durumda itirazla tikibi durdurma imkanı bulunduğu bir dönemde yaptığı ödeme icra tehdidi altında yapılmış değildir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında tuz alım satım ilişkisi bulunduğunu, 30.04.2009 tarih ve 6945577 numaralı Türk Ekonomi Bankası’na ait 49.700.00.-TL’lik çeke karşılık mal tesliminin yapılmadığını ileri sürerek söz konusu çek nedeniyle müvekkilinin borçlu olmadığının tesbitine karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında davacı vekili dava dışı ... Zahire Ltd.Şti.’nin yalnızca müvekkili aleyhine icra takibine giriştiğini, bu icra dosyasına ödeme yapıldığını davaya istirdat davası olarak devam ettiklerini belirtmiştir. Davalı vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edildiği ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edilmiş olması ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edilmiş olması ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Davaya konu çekler hakkında davacı vekiline çeki takibe konu edenlere karşı istirdat davası açması için süre verildiği ve davacı vekilinin ---- dosyası ile istirdat davasını açtığı görülmekle davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına ilişkin karar vermek gerekmiş ayrıca istirdat davasına bakan mahkemece ödeme yasağına ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmadığı anlaşılmakla ihtiyati tedbir kararı dosya kesinleşinceye kadar devam edeceğinden tedbir kararının dosya kesinleşinceye dek devamına karar verilmiştir....
Davacı vekili --- ara karar ile taraflarına istirdat davası açmak üzere süre verildiğini,--- sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığını belirtmiştir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Verilen süre içerisinde istidat davasının açıldığı anlaşılmıştır....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edilmiş olması ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Mahkemece iddia, cevap ve toplanan deliller doğrultusunda davacının davalıya takibe konu çeke ilişkin olarak 9.000.TL ödeme yaptığı, ancak ödeme tarihleri itibariyle istirdat davasının İİK'nun 72/7. maddesinde belirtilen 1 yıllık hak düşürücü süre sonunda açıldığı, bu nedenle istirdat davasının dinlenemeyeceği, bu durumun menfi tespit davasını da etkileyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, icra takibi nedeniyle sahtecilik iddiasına dayalı açılan menfi tespit ve ödenen bir kısım paranın istirdatı talebine ilişkindir.İİK'nun 72. maddesinin 7 ve 8.fıkrası "istirdat davasının bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılacağı, bu sürenin borç olmayan paranın tamamen ödendiği tarihten itibaren başlayacağını" düzenlemektedir. Borcun kısım kısım ödenmesi halinde süre son kısımın ödenmesinden itibaren başlayacaktır(Baki Kuru,İcra İflas Hukuku Ders Kitabı, 9.bası, s.191)....
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve 11. Hukuk Dairesi yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (11. Hukuk Dairesi 01/06/2016 tarih, 2015/11485 esas ve 2016/6033 karar sayılı ilamı) Somut olayda, davaya konu çeki elinde bulunduran mahkememize dilekçe sunmuş olup, bu hususta davacı tarafa istirdat davası açması hususunda kesin süre verilmiştir. Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu dilekçe ile Antalya ......
