"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava, akaryakıt bayilik sözleşmesinden kaynaklı intifa hakkının iptali ve tapu kaydının terkini davası olup, dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. istemine ilişkindir. SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 12/11/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceği kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlarda intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır. Her ne kadar intifa hakkının sona ermesi sebeplerini sayan Türk Medeni Kanununun 796. v.d. maddelerinde eşyaya bağlı irtifak haklarında olduğu gibi şahsi bir irtifak hakkı olan intifa hakkının sona erdirilmesini malikin talep edebileceğine ilişkin bir hüküm yoksa da burada Türk Medeni Kanununun 785. maddesinin kıyasen uygulanması gerekir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: "Davanın KABULÜNE; 1- Dava konusu Artvin İli, Merkez İlçesi, Ortaköy Köyü, Topluca Mevkii'nde bulunan 433 ada 1 parsel sayılı taşınmazın, dosyada mevcut harita ve kadastro mühendisi teknik bilirkişi Ümit Yılmaz'ın 25/03/2019 tarihli raporuna ekli krokide gri renge taralı olarak (IR) rumuzuyla gösterilen taşınmazın tamamında, aynı yer 431 ada 12 parsel sayılı taşınmazın, dosyada mevcut harita ve kadastro mühendisi teknik bilirkişi Ümit Yılmaz'ın 25/03/2019 tarihli raporuna ekli krokide gri renge taralı olarak (IR) rumuzuyla gösterilen taşınmazın tamamında, aynı yer 430 ada 11 parsel sayılı taşınmazın, dosyada mevcut harita ve kadastro mühendisi teknik bilirkişi Ümit Yılmaz'ın 25/03/2019 tarihli raporuna ekli krokide gri renge taralı olarak (IR) rumuzuyla gösterilen taşınmazın tamamında, aynı yer 430 ada 13 parsel sayılı taşınmazın, dosyada mevcut harita ve kadastro mühendisi teknik bilirkişi Ümit Yılmaz'ın 25/03/2019 tarihli raporuna ekli krokide...
İntifa hakkının doğması ve varlığı için tescil gereklidir. İntifa hakkının ortadan kalkması ise; taşınmazın büsbütün ortadan kalkması, intifa süresinin dolması, hak sahibinin kişiliğinin son bulması, kamulaştırma, cebri icra terkin ve mahkeme kararı ile olur. Eldeki davada da, dava konusu taşınmaz üzerinde 1948 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yararına intifa hakkı tesis edildiği anlaşılmaktadır. Davacı şimdi Tapu Sicil Müdürlüğünü hasım göstererek intifa hakkına konu yerin taşınmaz kapsamı dışında kaldığı, amacının ortadan kalkdığı iddiaları ile kaydın terkinini istemektedir. Davacının başlangıçta ileri sürdüğü gibi intifa hakkının kim yada kimler yararına kurulduğu ve amacının ne olduğununun saptanamadığı iddiası intifa hakkının tesciline dayanak belgeler karşısında yerinde değildir. Bu hakkın Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yararına olduğu kayıtlardan açıkça anlaşılmaktadır. O halde, davanın da kayıtta hak sahibi olan kişiye yöneltilmesi gerekir....
20 maddeleri hükmü uyarınca da intifa hakkının geçerli olmadığını ileri sürerek, intifa hakkının terkini ile maddi ve manevi tazminat istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Asıl dava ecrimisil, karşı dava intifa hakkının terkini istemine ilişkindir. Mahkemece ecrimisil istemi kısmen kabul edilmiş, karşı davada ise intifa hakkının terkinine karar verilmiştir. Hükmü karşı davacı temyiz etmiştir. Temyiz edenin sıfatına göre 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.03.2013 tarihinde yürürlüğe giren Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 21.01.2013 tarihli ve 2013/1 sayılı Kararı uyarınca ve davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 1. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 1. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 05.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki irtifak hakkının terkini davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 12.06.2012 gün ve 2012/3950 - 8314 sayılı ilamiyle onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı ... vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Aynı konuda ve aynı taraflar arasında irtifak hakkının terkinine ilişkin olarak açıldığı ileri sürülen Şişli 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.07.2010 tarihli ve 2010/281 Esas, 2010/430 Karar sayılı dava dosyasının aslı ya da onaylı örneğinin incelenmek üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 01.11.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafın bedel depo edilerek terkin kararı verilmesini talep etmesine rağmen bedelsiz terkin kararı verilmesinin hatalı olduğunu, davacı tarafın kamulaştırmasız el atma davası açtığını ve el atma bedelinin ödendiğini, mahkemece keşif yapılarak bedel belirlenip, ek rapor alınmasına rağmen bedelsiz terkin kararı verilmesinin hatalı olduğunu, terkin bedeli hesaplamasının rayiç bedel yöntemine göre yapılması gerektiğini bedel ileri sürmüştür. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri, istinaf sebepleriyle bağlılık ilkesi ve kamu düzeni dikkate alındığında, Dosyadaki belgelere, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle karar gerekçesine göre davanın kabulüne karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından, davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın emsal incelemesi yapılarak dava tarihine göre belirlenecek bedeli karşılığında davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini bedelsiz terkine karar verilmesinin hatalı olduğunu, ileri sürmüştür....
Hukuk Genel Kurulu 05.07.2023 günlü ve 2022/(14)7-1203 Esas, 2023/727 Karar sayılı ilamıyla; her ne kadar Özel Dairece sadece davalı şirkete ... tarafından yapılan pay satışı yönünden ön alım hakkının kullanılamayacağı belirtilmiş ise de, ...’in pay temliki ile paydaş hâle gelen davalı şirkete yapılan diğer dava konusu pay devirleri de paydaşın paydaşa yaptığı satışlar olduğundan bunlar yönünden de ön alım hakkının kullanılamayacağı kanunun emredici hükmünün gereğidir ve bu temlikler bakımından da davanın reddine karar verilmesi gerektiği açıklanmıştır. Ayrıca davanın tümden reddine karar verileceğinden bu aşamada intifa hakkının terkini istemi yönünden muvazaanın varlığı konusundaki iddianın da araştırılmasının gereksiz olduğu izah edilerek direnme kararının yukarıda açıklanan bu değişik gerekçe ve nedenlerle bozulmasına karar verilmiştir. 5....
