İşçilik alacakları davasında ücrete ilişkin tespitin, prime esas kazanç tespiti davasında dikkate alınması sorunu; Prime esas kazanç tespiti davası kamu düzeninden olduğuna göre kural olarak işçilik alacakları davasında saptanan ücret, prime esas kazanç tespiti davasında kesin delil niteliğinde kabul edilemez. Ancak bu işçi ile işveren arasında kesinleşmiş ve tahsil edildiğinde anılan ücret, fazla mesai, tatil ücret alacakları gibi alacaklarda sigorta primi kesintisi yapılarak kuruma ödeneceğinden, bir anlamda prime esas kazanç dolaylı olarak belirlenmiş olacaktır. Dolayısı ile unsur etkisi yaratarak kuvvetli(ciddi) delil niteliğinde kabul edilmesi kaçınılmazdır. İşçilik alacakları davasında tespit edilen ücretin, prime esas kazanç tutarı olarak kabulünde bir yanlışlık bulunmamaktadır(Y. HGK. 16.07.2020 tarih ve 2016/10-2141 Esas, 2020/585 Karar). 15....
Davanın prime esas kazanç tutarın tespiti yönünden reddine karar verildiği, hizmet tespiti yönünden ise kabul edildiği, hizmet tespiti ile birlikte prime esas kazanç tutarın tespiti de talep edildiğinden davada davalı kurumun hasım gösterilmesi gerektiği, davanın niteliği itibari ile kısmen reddedilse bile vekil ile temsil edilen davalı kurum lehine tam maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, yargılama giderlerinin ise davanın kabul ve ret oranına göre taraflar üzerine bırakılması, taraflara yükletilmesi gerektiği, davanın niteliği itibari davanın kabul ve ret oranının tam olarak tespit edilemeyeceği ancak eldeki davada davacının iki talebinden birinin kabul edildiği, diğer talebinin reddedildiği anlaşıldığından davacının yaptığı tüm yargılama giderlerinden davalı kurumun sorumlu tutulması yerinde değildir. Davalı kurum vekilinin bu yöne ilişkin istinaf talebi yerindedir....
GEREKÇE : Dava, gerçek prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir. Prime esas kazanç tutarının tespiti davasının 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77 ve 5510 sayılı Kanunun 80. maddesidir. Bu kapsamda işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, davacı işçinin ücretinin ve davalı T5 davalı işveren/işverenler tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur....
(HUMK. nun 74) maddesi gereğince hakim, kural olarak iki tarafın iddia ve savunmaları ile bağlı olup talepten fazlasına hüküm veremez. Somut olayda, davacı 15/06/2006-13/04/2007 tarihleri arası Kuruma bildirilmeyen hizmet sürelerinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece hizmet tespitine yönelik verilen karar yerinde ise de, sigorta primine esas kazanç yönünden hatalıdır. Çünkü davacının sigorta primine esas ücrete yönelik herhangi bir talebi bulunmamaktadır. Dolayısıyla ayrı bir dava konusu yapılabilecek olan sigorta primine esas ücret yönünden tespit kararı verilmesi, HMK 26. (HUMK. nun 74) maddesine aykırı olup bozma nedenidir. O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı ...'ye iadesine 10/06/2013 gününde oyçokluğu ile karar verildi....
Davalı SGK vekili özetle; davacının eksik yatan prime esas kazanç için kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, kurumun, işverenin aylık prim ve hizmet belgesinde bildirdiği sigorta primine esas kazançlarla bağlı olduğunu, davacının hizmet cetvelindeki miktarlar üzerinden emekli maaşına bağlandığını, hizmet cetvelinde 2007 yılının son 2 ayından itibaren 2009 yılı Haziran ayı da dahil olmak üzere çalışmalarının asgari ücretin yaklaşık 2- 3 katı olarak prime esas kazanç olarak bildirildiğini belirterek haksız davanın husumet ve esas yönünden reddini talep etmiştir....
Davacının prime esas ücretleri bakımından ise gider pusulalarında davacıya ödendiği yazılı olan aylık ücretlerin 2014 yılında net 5.000,00-TL olduğu, brüt halinin (5.000/0,71491= 6.993,89-TL) olduğu ve 2014 yılı Haziran ayı öncesindeki tavan ücretlerinin (2014/6 dönemi prime esas kazanç tavan ücreti 6.961,50-TL) üzerinde olduğu, 2014 yılı Haziran sonrası ve 2015 yılı için ödenen 6.000,00-TL olduğu, brüt halinin (6.000/0,71491=8.392,66-TL) olduğu ve dönemin prime esas kazanç tavan ücreti olan (2015 yılı prime esas kazanç tavan ücreti 8.277,75-TL) üzerinde olduğu göz önüne alındığında davacının tüm dönemlerdeki kazançları prime esas kazanç tavan ücreti üzerinden hesaplanması gerektiği, davacının 01.08.2011-16.05.2016 tarihleri arasında davalı iş yerinde bir hizmet akdine dayalı çalışmaları olduğu ve çalışmalarında prime esas kazanç tavan ücretleri üzerinden hesaplanması yönünde kanaate varılmış ve davanın kısmen kabulüne karar verilerek" gerekçesiyle, Davanın kısmen kabulü ile, davacının...
ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesi, hizmet akdi daha önceki bir tarihte sona erdiği takdirde ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekmektedir. 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Mahkemece, prime esas kazancın tespitine yönelik; işçilik alacağı dosyası celp edilip, kesinlemiş ise ödenmesi koşuluyla, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi; hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise, yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerektiği hususu dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmelidir....
ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesi, hizmet akdi daha önceki bir tarihte sona erdiği takdirde ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekmektedir. 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Mahkemece, prime esas kazancın tespitine yönelik; işçilik alacağı dosyası celp edilip, kesinlemiş ise ödenmesi koşuluyla, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi; hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise, yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerektiği hususu dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmelidir....
Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10-480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 Esas - 2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 Esas - 2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir....
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda kesinleşen yargı kararıyla hak kazanılan ücret, yıpranma primi, ikramiye ve ilave tediye fark tutarları dikkate alınarak bu tutarların SGK primine yansıtıldığı, ihtilaf konusu dönem sigortalılık primine esas kazanç tutarlarının Kurum tarafından belirlenen prime esas kazanç tavan miktarı da gözetilerek yeniden hesaplama yapıldığı ve buna göre Kuruma eksik olarak bildirilen ihtilaf konusu dönem toplam prime esas kazancın yazılı şekilde tespit edildiği anlaşılmaktadır....
