katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 06/09/2022 NUMARASI : 2020/220- 2022/185 DAVA KONUSU : Prime Esas Kazanç Tespiti KARAR : Taraflar arasındaki prime esas kazanç tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda mahkemece verilen karara karşı davacı vekili, davalı T3 vekili ve davalı Kurum vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemizce dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü....
Bu ücretlerin sigortalıya fiilen ödenmesi şart olmayıp, onun adına o ay için tahakkuk ettirilmiş olması prime esas kazanca dahil edilmesi için yeterlidir. Asıl ücretin eki niteliğinde bulunan prim ve ikramiyeler, prime esas kazançlar olarak brüt tutarları üzerinden ödendikleri aylar itibariyle prime esas tutulur. Bunların tahakkuk etmiş olması prime esas tutulmaları için yeterli olmamakta, ödenmiş olması da aranmaktadır (m.77/I-b). İdare veya kaza mercileri tarafından verilen karar uyarınca sigortalılara yapılan ödemeler (a) ve (b) bentlerinde öngörülen ücret türlerinden ayrımsızdır. Fark, bunların yönetim ve yargı mercilerince verilmiş kararlardan kaynaklanmalarıdır....
Davanın prime esas kazanç tutarın tespiti yönünden reddine karar verildiği, hizmet tespiti yönünden ise kabul edildiği, hizmet tespiti ile birlikte prime esas kazanç tutarın tespiti de talep edildiğinden davada davalı kurumun hasım gösterilmesi gerektiği, davanın niteliği itibari ile kısmen reddedilse bile vekil ile temsil edilen davalı kurum lehine tam maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, yargılama giderlerinin ise davanın kabul ve ret oranına göre taraflar üzerine bırakılması, taraflara yükletilmesi gerektiği, davanın niteliği itibari davanın kabul ve ret oranının tam olarak tespit edilemeyeceği ancak eldeki davada davacının iki talebinden birinin kabul edildiği, diğer talebinin reddedildiği anlaşıldığından davacının yaptığı tüm yargılama giderlerinden ilk derece mahkemesince davalı kurumun sorumlu tutulması yerinde olmadığından , davalı kurum vekilinin vekalet ücreti ve yargılama giderleri yönünden ilk derece mahkemesinin kararına yönelik istinaf talebinin yerinde olduğu...
Dairemizin 02.11.2022 tarihli 2022/11926 Esas, 2022/13576 Karar sayılı ilamı ile "Mahkemece, hizmet ve prime esas kazancın tespitine yönelik eldeki davada; hizmet tespiti yönünden verilen karar yerinde ise de prime esas kazancın tespitine yönelik; dosya içerisine celp edilen işçilik alacağı dosyasının kesinlemiş olduğunun anlaşılması karşısında, ödenmesi koşuluyla, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi; hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerektiği hususu dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmelidir. " gereğine işaret edilerek bozulmuştur. B....
Davacının tüm tahsis dosyasının onaylı ve okunaklı birer sureti ile birlikte özellikle,; A- Davacı hakkında bağlanan ilk aylıkta esas alınan mukteza cetveli ve aylık bağlama kararı ile prime esas kazançları gösterir belgeler ile birlikte 01.01.2000 öncesi ve sonrasında, yurt dışı hizmet borçlanması yapmak suretiyle kazanılan hizmetlerde prime esas kazançların belirlenmesi için “borçlanılan döviz kuru x günlük borçlanılan döviz miktarı x 100:20 x 30” formülü ile borçlanma karşılığı elde edilen prime esas kazanç belirlenmesi aşamasında, en son borçlanma tutarının ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanarak, söz konusu oran fiili çalışmaların geçtiği ayın asgari prime esas kazancı ile çarpılarak bulunan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı kabul edilecektir....
Nitekim aynı hususlar Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 02.06.2020 tarih ve 2016/10-376 Esas, 2020/306 Karar, 09.07.2020 tarih ve : 2016/21-904 Esas, 2020/554 Karar ve 16.07.2020 tarih ve 2016/10-2141 Esas, 2020/585 Karar sayılı kararları ile kabul edilmiştir. 4. Somut uyuşmazlıkta, davacının kesinleşmiş ve dönemlerine göre de işçilik alacakları tespitine esas olmuş belirlenen ücreti işçilik alacaklarında ödeme olgusuna bağlı olarak ödenmiş ise son aya mal etme yönünde yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Karar altına alınan ücret olduğuna ve ücretler hak edildikleri aya mal edileceğine göre kararın davacı lehine bu yönde bozulması gerekecektir. 5. Zira Prime esas kazanç tespiti, hizmet tespiti gibi kamu düzenindedir ve resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu dava türüdür. Burada yemin, ikrar bağlayıcı olmadığı gibi senede karşı senetle ispat kuralı da geçerli değildir....
Bununla birlikte bağlantılı davalarda birbirine aykırı karar verilmesi hâlinde bu aykırılığın -taraflarca ileri sürülmesi durumunda- gerekçesinin açıkça ortaya konması anayasal bir yükümlülüktür ve bu husus Anayasa Mahkemesinin inceleme alanı kapsamındadır” gerekçesi ile hizmet ve prime esas kazanç tespit davasında işçilik alacaklarına ilişkin ücret tespitinin delil olarak dikkate alınmamasını, gerekçe yapılmamasını hak ihlali olarak kabul etmiştir(B. No: 2017/23739, 20.10.2021). 7. Diğer taraftan işçilik alacakları dosyasında taraflarca getirilme ilkesi ve buna bağlı olarak ispat yükü taraflarda olduğu halde, hizmet ve prime esas kazanç tespiti gibi sosyal güvenlik hakkına ait uyuşmazlıklarda resen araştırma ilkesi geçerli olup, hakim tüm delilleri toplamak zorundadır. Resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu davalarda hakim kesin delillerle bağlı değildir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, hizmet tespiti ile prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalılar vekillerinin, sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davanın niteliği gereği, çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık ücretin ispatında bu denli bir serbestlik söz konusu değildir....
Ücretin alt sınırla tespit edilen miktardan fazla olması halinde ise günlük kazancın hesaplanmasında asgari ücret esas alınır. Eldeki davada prime esas kazancın tespiti ve hizmet tespiti yönünden; mahkemece, tanık ifadeleri ve davacıya ait bir takım banka hesap hareketleri esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmakta olup, bu deliller esas alınarak sonuca gidilmesi isabetsizdir. Bu sebeple Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/21-409 Esas, 2005/413 Karar sayılı kararı gözetilerek prime esas kazancın tespiti yönünden yukarıda belirtilen delil ve kayıtlar esas alınarak yeterli ve gerekli bir araştırmayla ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
