"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, müvekkillerinin oğlu dava dışı ... tarafından davalıya satılan otomobilin çalıntı olduğu şüphesiyle oto hırsızlık büro amirliğince teslim alındığını, ... ’un aleyhine davalı yanca yapılan icra takibi sonucunda mal beyanında bulunmamaktan dolayı mahkumiyet kararı alındığını, müvekkillerinin mahkumiyet kararını düşürmek için davalıya davaya konu bonoyu güven sağlamak amacıyla verdiklerini, onun da icra takibine geçtiğini ileri sürerek bedelsiz olan bonodan dolayı müvekkillerinin davalıya borçlu olmadıklarının tespitine, % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili şirketin devrinden sonra davalı şirket yetkilisinin müvekkil şirketi arayarak ellerinde 25.620,00 TL bedelli bir senet olduğunu belirterek ödeme talebinde bulunduğunu, ancak müvekkilinin kayıtlarında böyle bir senet olmadığını belirterek söz konusu senet nedeniyle müvekkilinin davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 30/05/2012 havale tarihli dilekçesi ile, senedin cebri icra yoluyla tahsil edildiğini belirterek davaya istirdat davası olarak devam edilmesini talep etmiştir....
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) sebebiyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, 2017, s. 146)....
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) sebebiyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, 2017, s. 146)....
Sebepten soyut ve mücerret olan bonolar sebebi ile de davacı mal karşılığı ödeme iddiasını HMK 200 ve 201. maddeleri uyarınca senede karşı senet ile ispat edemediğinden dolayı (davacının iş bu davada alacak iddiasını tanık beyanı ve müvekkilimin ticari defterleri ile ispatı hususuna itiraz edip onay vermedikleri kaldı ki ticari defter HMK 200 ve 201. maddelerinde atfı yapılan senede karşı senet ile ispatı gereken haller için yazılı ve kesin delil olmadığı davalı müvekkilimden her hangi bir alacak hakkı da bulunmadığı Davacının yazılı-kesin delil ile ispatlanamamış bulunan alacak iddiasına dayalı iş bu istirdat davasının reddi gerektiği. Bu nedenle Yetki itirazımızın kabulü ile dosyasının görevli ve yetkili mahkeme olan Samsun Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine; Hukuki dayanaktan yoksun ve mesnetsiz iş bu davanın tümden reddine, Yargılama giderleri ile ilam vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir....
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davalı tarafın davacı hakkında senede dayalı olarak icra takibi yaptığı, davacının ise senedin taşınmaz satışı nedeniyle davalıya verildiğini ve teminat senedi olduğunu belirterek eldeki davayı açtığı, bononun incelenmesinde bono üzerinde teminat senedi olduğunu gösterir herhangi bir ibarenin olmadığı, senedin teminat senedi olarak verildiğinin yazılı belgelerle ispatlanamadığı, bu nedenle davacıya yemin delininin hatırlatıldığı, davacının yemin teklifi üzerine davalının yemini eda ettiği, davalının yeminli beyanında senedin taşınmaz satışı nedeniyle değil davacıya borç verildiği için davacıdan alındığını belirttiği gözetilerek ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Davalı vekili; taraflar arasındaki sözleşmenin feshedildiği her iki tarafın dava öncesindeki ve dava sürecindeki beyanları doğrultusunda sabit olduğunu, dolayısıyla karşı yanca ikame edilen asıl davanın reddinin gerektiğini, kabul anlamına gelmemek ihtirazi kaydıyla karşı yanca açılan menfi tespit davalarının kabulüne karar verilecek olsa dahi müvekkil şirket aleyhine hükmedilen vekalet ücreti yarı oranında olması gerektiğini, bilirkişi incelemesi yaptırılarak müvekkil şirketin mahrum kaldığı karşı yanın zenginleştiği bedelin belirlenmesi ve bu bedelin müvekkil şirkete iadesine karar verilmesi gerektiğini, asıl dava ve birleşen davalardaki menfi tespit ve istirdat taleplerinin yasaya uygun olduğuna karar verilmesi durumunda bu davalarda müvekkil şirket aleyhine hükmedilen vekalet ücretlerinin yasaya uygun olarak kaldırılmasına veyahut düzeltilmesine, bu nedenlerle kararın kaldırılmasını istinaf başvuru sebebi olarak ileri sürmüştür....
den ciro yoluyla devraldığı, bu nedenle iyiniyetli yetkili hamil olduğu, çekin bedelsizliği iddiasıyla açılan ve kabul edilip kesinleşen menfi tespit davasında davalının taraf olmadığı, dolayısıyla menfi tespit hükmünün ancak bankanın bilerek borçlunun zararına hareket ettiğinin ispatlanması koşuluyla davalıya karşı ileri sürülebileceği, davalı bankanın sırf davacıyı zarara uğratmak amacıyla hareket ettiğinin ispatlanamadığı, davacının zamanaşımına dayalı iddiasının icra mahkemesince reddedilerek Yargıtay denetiminden de geçmek suretiyle bu konunun kesin olarak hükme bağlandığı, bu aşamadan sonra zamanaşımına dayalı istirdat isteminin kabul edilemeyeceği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
den ciro yoluyla devraldığı, bu nedenle iyiniyetli yetkili hamil olduğu, çekin bedelsizliği iddiasıyla açılan ve kabul edilip kesinleşen menfi tespit davasında davalının taraf olmadığı, dolayısıyla menfi tespit hükmünün ancak bankanın bilerek borçlunun zararına hareket ettiğinin ispatlanması koşuluyla davalıya karşı ileri sürülebileceği, davalı bankanın sırf davacıyı zarara uğratmak amacıyla hareket ettiğinin ispatlanamadığı, davacının zamanaşımına dayalı iddiasının icra mahkemesince reddedilerek Yargıtay denetiminden de geçmek suretiyle bu konunun kesin olarak hükme bağlandığı, bu aşamadan sonra zamanaşımına dayalı istirdat isteminin kabul edilemeyeceği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
GEREKÇE : Asıl dava ve birleşen dava menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davacı yan açmış olduğu asıl ve birleşen dava ile menfi tespit ve istirdat talebinde bulunmuş ancak dilekçe içeriğinden hangi takipteki hangi alacak sebebiyle ne tutar için menfi tespit, hangi takipteki alacak sebebiyle ödenen ne tutar için istirdat talep edildiği takibe konu edilmeyen hangi senetler sebebiyle menfi tespit talep edildiği hususları anlaşılmamıştır. Bu sebeple davacıya asıl davada tensip zaptı 6 nolu ara kararı ile birleşen davada tensip zaptı 5 nolu ara kararı ile açıklama yapmak üzere kesin süre verilmiştir. Ancak davacı tarafça istenilen hususta açık ve net bir beyanda bulunulmamıştır. Dilekçe içeriğinin yorumlanması sonucunda davanın Ankara Batı İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası kapsamında borçlu olmadığının tespiti ve bu dosya kapsamında istirdat talebine ilişkin olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır....
