Temyiz Sebepleri Davacı vekili; harici satış sözleşmesinin geçerli olduğunu, her ne kadar sözleşmede intifa hakkının devredildiği yazılsa da, tarafların gerçek iradelerinin zilyetliğin devri olduğunu, taşınmazın satış bedelinin elden ödendiğini ve bu hususta tanıklarının bulunduğunu, terditli taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini beyanla bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, harici satış sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil, ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369’uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371’inci maddeleri, 2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 705 ve 706’ncı maddeleri. 3. Değerlendirme 1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371’inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2....
Dava, harici satış sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil, ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir. Harici satış sözleşmesinin hukuken geçersiz olması nedeniyle, 10.07.1940 tarihli 2/77 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ve haksız iktisap kurallarına göre herkesin aldığını iade ile yükümlü bulunduğu ve tarafların aldıklarını iade edeceği yolundaki genel ilke ve kabul karşısında, öncelikle; taşınmazı haricen satın alana ödenmesi gereken miktarın ne olacağı ve iade kapsamının belirlenmesi gerekir. İadesi gereken bedelin; harici satış sözleşmesinde gösterilen bedel, taşınmazın dava tarihindeki güncellenmiş (rayiç) bedel, yoksa harici satışta ödenen satış bedelinin denkleştirici adalet kuralına göre iadenin talep edildiği tarihte uyarlama sonucu ulaştığı alım gücü mü olacağı konusunun çözümü gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; harici satış sözleşmesine dayanan tapu iptali ve tescil olmazsa bedel istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 20.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, tapu iptali ve tescil talebinin reddine ancak alacak talebinin kabulüne karar verilmiş, karar, davacılar ve bir kısım davalılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK mad. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, 05.05.1975 tarihli zilyetliğin devri başlıklı senetle satın alma nedeniyle tapu iptali ve tescil, bu mümkün olmadığı taktirde bedel istemine ilişkindir ....
Sterlini olarak kararlaştırıldığını yine 21.10.2008 tarihli 2380 ada 3 parselde inşa edilen ... 3 sitesi I blok PH7 nolu meskenin satışı ile ilgili harici satış sözleşmesi imzalandığını, harici satış sözleşmesine konu satış bedelinin 48.845,00 İngiliz Sterlini olarak kararlaştırıldığını davacı müvekkilin davalı şirkete 1000 İngiliz Sterlinini peşinat olarak ödediğini, kalan 63.085,00 İngiliz Sterlinini 17.12.2008 tarihinde banka havalesi ile davalı şirkete ödediğini, davalı ... Ltd....
DOSYADA YER ALAN DELİLLER VE DEĞERLENDİRME: Dava, harici satış sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde bedel talebi, ayrıca maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Dosyanın daha önce dairemize geldiği ancak davalı tarafın istinaf harcını eksik yatırması sebebiyle dosyanın mahkemesine geri çevrilmesine karar verildiği, harcın tamamlanarak dairemize gönderildiği anlaşılmıştır. Mahkemece dava konusu harici satış sözleşmesinin geçersiz olduğu, resmi şekilde düzenlenmediği, tapulu taşınmazlarının satış ve devirlerinin TMK 706. Maddesi, Borçlar Kanunu 213, Tapu Kanunu 26. Noterlik Kanunu 60/3 ve 89 maddeleri gereğince resmi şekilde yapılmadıkça sonuç doğurmayacağı kabul edilerek davacının tapu iptal ve tescilinin reddine karar verilmiş ve isabetsizlik görülmemiştir. Davacının bedele ilişkin talebi yönünden taraflar arasında Kartal 14....
Mahkemece, tapulu taşınmazların satış ve devirlerinin TMK'nun 706, Tapu Kanunun 26. maddeleri gereğince resmi şekilde yapılmadıkça hukuki sonuç doğurmayacağı ve davacı tarafın taşınmazın bedelinin tahsiline yönelik talebinin de Borçlar Kanunu 146 maddesi gereğince zamanaşımına uğradığı gerekçeleri ile reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, 18.03.1970 tarihli harici satış sözleşmesi ve eklemeli zilyetlik nedeniyle TMK. nun 713/1, 996 ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14. maddesi gereğince açılan tapu iptali ve tescil olmadığı taktirde taşınmazın değerinin tahsili isteğine ilişkindir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; harici satış sözleşmesine dayalı kişisel haktan kaynaklanan tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde bedel istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 09.02.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 21.02.2018 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2018 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 14.Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 13.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Harici satış karşılığında ödenen bedel para olmayıp kıymetli maden vasfındaki menkul olduğundan denkleştirici adalet ilkesine göre sepet hesabı yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Bu menkulün dava tarihindeki değerinin hesaplanıp bu miktarın davalı Zeynep'ten alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesi yönündeki mahkeme kararı usul ve esas yönünden hukuka uygundur. Dolayısıyla davalı Zeynep vekilinin bu yöndeki istinafı yerinde değildir. Bununla birlikte davacı, öncelikle tapu iptali ve tescili talebinde bulunmuş, olmadığı taktirde dava tarihi itibariyle satış bedelinin ödenmesini talep etmiştir. Yukarıda da açıklandığı üzere tapu iptali ve tescil yönünden açılan davanın reddedilmesine rağmen davacının bedel ödenmesi yönündeki talebi kabul edildiğine göre, tapu iptali ve tescil talebinin reddedilmesinden dolayı davalı Zeynep lehine nispi vekalet ücreti verilmesi hukuka aykırı olup davacının istinafı bu sebeple yerindedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının reddine dair ......
