"İçtihat Metni" NUMARASI : 2007/326-2013/343 Taraflar arasındaki tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil; bunun mümkün olmaması halinde başka bir yerde arsa tahsisi; bunun da mümkün olmaması halinde arsa bedeli ile üzerindeki yapıların bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil; bunun mümkün olmaması halinde başka bir yerde arsa tahsisi; bunun da mümkün olmaması halinde arsa bedeli ile üzerindeki yapıların bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 09.09.2014 gününde verilen dilekçe ile geri alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 22.03.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.05.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI 1.İlk Derece Mahkemesinin, 15.09.2015 tarihli, 2011/195 Esas, 2015/356 Karar sayılı kararıyla yargı yolu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. 2.İlk Derece Mahkemesince "Uyuşmazlık Mahkemesinin 04.05.2015 gün ve 2015/249 Esas ve 2015/274 sayılı Kararına göre 2981 sayılı Kanun gereğince düzenlenen tapu tahsis belgesine dayalı olarak açılan davalara bakma görevinin idari yargı yerinde olduğu" gerekçesi ile hüküm kurulmuştur. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Yargıtay Bozma Kararı 1. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. 2. Yargıtay 14. (Kapatılan) Hukuk Dairesinin 23.12.2019 tarihli, 2016/14406 Esas, 2019/8938 Karar sayılı ilamıyla "tapu iptali ve tescil isteminin dayanağı olan belgeye yönelik idari işlemin yerindelik denetimi idari yargının görev alanına girmekte ise de, tapu iptali ve tescil istemi ancak adli yargıda görülebilir....
Her ne kadar, dava dilekçesinde hile nedeni ile tapu iptali tescil talep edilmiş ise de, dosyada asıl uyuşmazlığın geri alım hakkından kaynaklandığı açıktır. Dava, geri alım hakkına dayalı olarak açılmış tapu iptali ile satış ve tescil yapılması istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 02/06/2021 tarih 431 sayılı kararı ile belirlenen ve 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli olan Hukuk Daireleri iş bölümü kararı gereğince; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m. 732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alımgeri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar" ile ilgili uyuşmazlıklara 22.Hukuk Dairesi bakmakla görevli olduğundan Hukuk Daireleri İş Bölümü ortak hükümleri 3....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkin bulunduğuna göre, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 10.01.2013 tarih 1 sayılı Kararı ile hazırlanıp Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 21.01.2013 tarih 1 nolu Kararı ile kabul edilen ve 26.01.2013 tarih 28540 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (14.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 10.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun); A)"Ön alım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 nci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar ön alım hakkını kullanabilirler. " b)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta ön alım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir. Ön alım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer."...
Somut olaya gelince; ilk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; davacınn davasının (((dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tapu tahsis belgesiyle sabit şahsi hakkına dayalı olarak başka bir yerden arsa tahsisine, bu da mümkün olmadığı takdirde tapuya dönüşmesi vaadiyle alınan tapu tahsis belgesi için ödenen bedelin dava tarihine güncellenmek suretiyle iadesi ve arsa üzerindeki yapının değerinin tahsili isteğine ilişkindir. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davacı adına düzenlenen tapu tahsis belgesi idare tarafından iptal edilmediği gibi iptali istemiyle açılmış ve davacı aleyhine sonuçlanmış bir dava da bulunmadığından geçerlidir. Mahkeme, tapu tahsis belgesinin geçerlilik koşullarını irdelemekle değil, iptal edilmeyerek geçerliliğini koruyan tapu tahsis belgesinin kapsamı ile bağlı olup istemin buna göre değerlendirilmesi gerekir....
Dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Hukuk Genel Kurulu’nun 4.12.1996 tarihli ve 1996/14-763-864 sayılı kararında da belirtildiği gibi, tapu tahsis belgesi bir mülkiyet belgesi olmayıp yalnızca fiili kullanmayı belirleyen ve ilgilisine kişisel hak sağlayan bir zilyetlik belgesidir. Tapu tahsis belgesinin varlığı tahsis edilen yerin adına tahsis yapılan kişi veya mirasçıları adına tescili için yeterli değildir. Tahsis kapsamındaki yerin hak sahibi adına tescil edilebilmesi için; Tahsise konu yerde, 3194 Sayılı Yasanın 18.maddesi uyarınca imar planı veya 3290 Sayılı Yasa ile değişik 2981 Sayılı Yasa uyarınca ıslah-imar planları yapılırken hak sahibine başka bir yerden tahsis yapılmaması ve tahsise konu yerinde konut alanında kalmış olması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki “tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Gebze 2. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 09.07.2013 gün ve 2012/279 E. ve 2013/328 K. sayılı kararın temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 06.05.2014 gün ve 2014/2244 E.-2014/5823 K. sayılı kararı ile: “…Dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, ihtilafın idari yargıda çözümleneceği gerekçesiyle davanın yargı yolu bakımından reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tahsise dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 21.05.2007 gün ve 2007/4770-5976 sayılı ilamıyle onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Hukuk Genel Kurulunun 04.12.1996 tarih ve 1996/763-864 sayılı kararında belirtildiği üzere tapu tahsis belgesi bir mülkiyet belgesi değildir. İlgilisine kişisel hak sağlayan zilyetlik kaydıdır. Tapu tahsis belgesinin varlığı tahsis edilen yerin tahsis yapılan kişi adına tescilini gerektirmez. Tahsis belgesinin idari işlemle geri alınması olanaklıdır. Somut olayda da; idarenin davacı ......
