Mesela, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davalarında, davanın kabulü halinde, belirlenen değer üzerinden davalı taraf harç ve vekalet ücreti ödemek zorunda ise de, ön alıma konu payın belirlenen bedelinin davalıya ödenmek üzere davacı tarafından mahkeme veznesine depo edilmesi gerekmektedir. 3. Ön alım davalarında, kural olarak davaya konu payın resmi satış senedindeki değeri ön alım bedeli olmakla birlikte, davacı resmi senetteki satış bedelinin yüksek gösterildiğini belirterek davasını kendi belirlediği daha düşük bir bedel üzerinden harç yatırmak suretiyle açabilmektedir. Davalı taraf genellikle davanın reddini savunmakla birlikte, davanın mahkemece kabul edilmesi halinde ön alım bedelinin davacı tarafından düşük gösterildiğini belirterek, resmi satış sözleşmesindeki bedel üzerinden veya ileri sürdüğü daha fazla miktar üzerinden hüküm altına alınmasını talep etmektedir. 4....
Davalı ve kayıt maliki olan ... ise yurt dışında yaşadığını, dava konusu taşınmazı yatırım amaçlı ve tapuya güvenerek satın aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hükmü davalılardan ... ve ... temyiz etmiştir. Dava, tapu tahsis belgesi hile ve muvazaa iddiasına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davacıların tescil isteğinin dayanağı olan 16.01.1987 tarihinde düzenlenen tapu tahsis belgesi mülkiyeti Hazine adına kayıtlı olan 510 parsel numaralı taşınmazda bulunan mesken ve eklentilerine ait olup tapuya şerh edilmiştir. Ne var ki dava konusu 2164 ada 1 parsel numaralı taşınmaz kaydına bu şerh aktarılmamıştır. Söz konusu parsel, ... adına vekaleten hareket eden ...’in Kadıköy Belediye Başkanlığına yaptığı başvuru sonucu, encümenin 23.05.2000 tarihli kararı ile yapılan ihale ile 31.05.2000 tarihinde ... adına tescil edilmiş ve aynı gün ...’na satılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 28.10.2009 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 18.10.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, zilyetliğe ayrıca tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davalı Hazine, davanın reddini istemiş, davacıların yargılama sırasında tapu tahsis belgesine dayanarak iddialarını genişletmelerine önce karşı çıkmamış, daha sonra iddianın genişletildiği savunmasında bulunmuştur. Mahkemece, zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil koşulları gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü davacılar vekili temyiz etmiştir....
"İçtihat Metni" NUMARASI : 2007/326-2013/343 Taraflar arasındaki tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil; bunun mümkün olmaması halinde başka bir yerde arsa tahsisi; bunun da mümkün olmaması halinde arsa bedeli ile üzerindeki yapıların bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil; bunun mümkün olmaması halinde başka bir yerde arsa tahsisi; bunun da mümkün olmaması halinde arsa bedeli ile üzerindeki yapıların bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 09.09.2014 gününde verilen dilekçe ile geri alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 22.03.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.05.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI 1.İlk Derece Mahkemesinin, 15.09.2015 tarihli, 2011/195 Esas, 2015/356 Karar sayılı kararıyla yargı yolu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. 2.İlk Derece Mahkemesince "Uyuşmazlık Mahkemesinin 04.05.2015 gün ve 2015/249 Esas ve 2015/274 sayılı Kararına göre 2981 sayılı Kanun gereğince düzenlenen tapu tahsis belgesine dayalı olarak açılan davalara bakma görevinin idari yargı yerinde olduğu" gerekçesi ile hüküm kurulmuştur. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Yargıtay Bozma Kararı 1. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. 2. Yargıtay 14. (Kapatılan) Hukuk Dairesinin 23.12.2019 tarihli, 2016/14406 Esas, 2019/8938 Karar sayılı ilamıyla "tapu iptali ve tescil isteminin dayanağı olan belgeye yönelik idari işlemin yerindelik denetimi idari yargının görev alanına girmekte ise de, tapu iptali ve tescil istemi ancak adli yargıda görülebilir....
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 615 sayılı parselin maliki olduğunu, 1752 parsel eski malikinin davalıya 06.06.2018 tarihinde 500.000 TL bedelle taşınmazını sattığını, müvekkilinin bu satıştan haricen haberdar olduğunu, 1752 parselin satış değerinin eski malik tarafından ön alım hakkını engellemek amacıyla yüksek gösterildiğini ve bedelde kasıtlı olarak muvazaa yapıldığını belirterek, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talep etmiştir. II. CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin eşinin, müvekkiline dava konusu taşınmazı aslında bağışladığını, fakat tapuda satış olarak gösterildiğini, bu durumda davacının ön alım hakkını kullanamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir. III....
Somut olaya gelince; ilk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; davacınn davasının (((dava, tapu tahsis belgesine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tapu tahsis belgesiyle sabit şahsi hakkına dayalı olarak başka bir yerden arsa tahsisine, bu da mümkün olmadığı takdirde tapuya dönüşmesi vaadiyle alınan tapu tahsis belgesi için ödenen bedelin dava tarihine güncellenmek suretiyle iadesi ve arsa üzerindeki yapının değerinin tahsili isteğine ilişkindir. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davacı adına düzenlenen tapu tahsis belgesi idare tarafından iptal edilmediği gibi iptali istemiyle açılmış ve davacı aleyhine sonuçlanmış bir dava da bulunmadığından geçerlidir. Mahkeme, tapu tahsis belgesinin geçerlilik koşullarını irdelemekle değil, iptal edilmeyerek geçerliliğini koruyan tapu tahsis belgesinin kapsamı ile bağlı olup istemin buna göre değerlendirilmesi gerekir....
Her ne kadar, dava dilekçesinde hile nedeni ile tapu iptali tescil talep edilmiş ise de, dosyada asıl uyuşmazlığın geri alım hakkından kaynaklandığı açıktır. Dava, geri alım hakkına dayalı olarak açılmış tapu iptali ile satış ve tescil yapılması istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 02/06/2021 tarih 431 sayılı kararı ile belirlenen ve 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli olan Hukuk Daireleri iş bölümü kararı gereğince; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m. 732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alımgeri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar" ile ilgili uyuşmazlıklara 22.Hukuk Dairesi bakmakla görevli olduğundan Hukuk Daireleri İş Bölümü ortak hükümleri 3....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkin bulunduğuna göre, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 10.01.2013 tarih 1 sayılı Kararı ile hazırlanıp Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 21.01.2013 tarih 1 nolu Kararı ile kabul edilen ve 26.01.2013 tarih 28540 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (14.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 10.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
