GEREKÇE: Dava, HMK'nın 375/1- ğ maddesi kapsamında yargılamanın iadesi davasıdır. HMK.nun 355.maddesine göre; inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir. Yargılamanın iadesi sebepleri 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 375. maddesinde sınırlı olarak sayılmıştır. Bunun dışındaki bir sebepten dolayı, yargılamanın iadesi yoluna gidilemez (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2014/2489 Esas 2015/1475 Karar sayılı ilamı). HMK.nın 375/1- ğ maddesinde; "Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması" yargılamanın iadesi sebeplerinden birisi olarak düzenlenmiştir....
hüküm kurulabileceği, bu haliyle davacının iadesi yapılmayan tutarın yasal faiziyle birlikte iadesi isteminin iş bu davada incelenmesinin hukuken mümkün bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen incelenmeksizin reddine, dava konusu işlemin iptaline, davacı tarafından ödenen tapu harçlarının yasal faizi ile birlikte iadesi isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmiştir....
Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, esas davada davalı konumunda bulunan yargılamanın iadesi talebinde bulunan tarafın davasını 6100 sayılı Kanun'un 375 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine dayandırdığı, ancak yargılamanın iadesi talebinde bulunan tarafın davasının 6100 sayılı Kanun'un 375 inci ve devamı maddesinde sınırlı olarak belirtilen yargılamanın iadesi nedenlerinden hiçbirine uymadığı, zira yargılamanın iadesi isteminde bulunan tarafın iade sebebi olarak dayanmış olduğu yargı kararlarının bu kapsamda değerlendirilebilecek bir delil olamayacağı, 6100 sayılı Kanun'un 374 üncü ve devamı maddelerinde düzenlenmiş bulunan yargılamanın iadesi koşullarının bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. V. TEMYİZ A....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 15.9.2006 gününde verilen dilekçe ile yargılamanın yenilenmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 5.12.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yeni bir belgenin ele geçirilmiş olması nedeniyle yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece yapılan inceleme sonucu istemin reddine karar verilmiştir. Hükmü yargılamanın iadesi talebinde bulunan Zabit ... ve arkadaşları vekili temyiz etmiştir. Yargılamanın iadesi sebepleri H.U.M.K.nun 445.maddesinde sınırlı olarak sayılmıştır. Davacı, yasanın 445/1.maddesine dayanmaktadır. Hiç kuşkusuz yargılamanın iadesi talebi yeni bir davadır....
Mahkemece yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; Davalı ...'in soyadı Küfteci olduğu halde tüm kamulaştırma işlemlerinin, yargılama sırasında ve sonrasında yapılan tebligatların Köfteci soyadı üzerinden yapıldğı anlaşıldığından, kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davasında yapılan tebligatlar geçersiz olup, yargılamanın iadesi istenen .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 20.12.2006 gün 2005/632-2006/502 sayılı kararı da henüz kesinleşmemiştir. Yargılamanın iadesi yoluna gidilebilmesi için, ilgili kararın yasal olarak kesinleşmesi gerekir. Şeklen kesinleşme şerhi verilmiş olması hükmün kesinleştiği anlamına gelmez. Bu nedenle davacının kararı temyiz hakkını kullanabileceği gözetildiğinde, yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi sonucu itibari ile doğrudur....
Mahkemece yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı mirascıları vekilince temyiz edilmiştir. Davalı ... sunulan veraset ilamı ve nüfus aile kayıt tablosuna göre 09.12.1993 tarihinde öldüğünden, kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davasında yapılan tebligatlar geçersizdir. Yargılamanın iadesi istenen .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.06.2008 gün 2007/530-2008/353 sayılı kararı henüz kesinleşmemiştir. Yargılamanın iadesi yoluna gidilebilmesi için, ilgili kararın yasal olarak kesinleşmesi gerekir. Şeklen kesinleşme şerhi verilmiş olması hükmün kesinleştiği anlamına gelmez. ... mirascılarının kararı temyiz hakkını kullanabilecekleri gözetildiğinde, yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş, hükmün davacı tarafça temyiz edilmiştir. Aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan karar kanundan dolayı kesin ise yargılamanın iadesi üzerine verilen karar da asıl karar gibi kesindir; yani temyiz edilemez (KURU, Baki Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt: V, İstanbul, 2001, s. 5263). Somut olayda yargılamanın iadesi talep edilen dosyada kabul edilen ziynet alacağı 55.287,00-TL olup, bölge adliye mahkemesince verilen yargılamanın iadesi talebinin reddine ilişkin karar da kesindir. Bu nedenle, davacının temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple davacı tarafın temyiz dilekçesinin REDDİNE, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi.15.06.2022 (Çrş.)...
Yargılamanın iadesi sebepleri MADDE 375- (1) Aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir: ç) Yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması. Talebin ön incelemesi MADDE 379- (1) Yargılamanın iadesi talebi üzerine mahkeme, tarafları davet edip dinledikten sonra; a) Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığını, b) Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığını, c) İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığını, kendiliğinden inceler. (2) Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder. şeklinde düzenlenmiştir. Kesin hükme bağlanmış olan bir davaya bakılamayacağına ilişkin kuralın en önemli istisnası yargılamanın yenilenmesi (iadesi) yoludur....
Mahkeme birinci aşamada yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olduğu sonucuna varırsa, ikinci aşamada esasa girerek ileri sürülen yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır. Mahkeme,yargılamanın iadesi talebi üzerine,tarafları belirlediği duruşmaya davet edip dinledikten sonra;iade talebinin mesmu olup olmadığını araştırır.Mahkeme,burada genel dava şartlarından başka yargılamanın iadesi davacısının davayı süresi (m.377) içinde açıp açmadığını,yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenilen hükmün kesin veya kesinleşmiş olup olmadığını ve kanunda yazılı (m.375) bir yargılamanın iadesi sebebine dayanıp dayanmadığını kendiliğinden inceler.Mahkeme,bu şartlardan birinin mevcut olmadığı kanısına varırsa,yargılamanın iadesi davasını mesmu olmadığından dolayı(esasa girmeden) reddeder....
K A R A R Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davanın esasının, davacıların murisinin iş kazası sonucu öldüğünün tespiti istemine ilişkin olduğu, davanın kabulüne karar verildiği ve Dairemizin 09.09.2013 tarihli, 2012/9065E, 2013/15567K sayılı ilamı ile kararın onandığı, sonrasında davalı işveren vekilinin yargılamanın iadesi talebinde bulunduğu ve yerel mahkemenin yargılamanın iadesi talebinin esasa girilmeden reddine karar verdiği, 18.02.2016 tarih, 2015/21848E, 2016/2374K sayılı ilamımız ile yargılamanın iadesi talebinin esası hakkında bir karar verilmek üzere bozulduğu, ancak bozma ilamımıza yanlış anlam verildiği, yargılamanın iadesi talebi ile ilgili bir karar verilmesi gerekirken davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır....
