Bilindiği gibi feragat yalnız mevcut davadan değil, o dava ile istenen haktan da vazgeçme anlamına gelir. Davadan feragat neticesinde feragate konu teşkil eden hak tamamen düşer ve artık bir daha dava konusu yapılamaz. Sosyal güvenlik hakkı niteliği itibariyle ekonomik ve sosyal haklar arasında yer alan bir hak olmakla birlikte, insan haklarına dair bütün milletlerarası belgelerde kabul edilen bir insan hakkıdır. Ekonomik ve sosyal bir hak olarak sosyal güvenlik hakkı devlete bu hakkı hayata geçirmek için gereken tedbirleri almak ve teşkilatı kurmak gibi yükümlülükler yükler (Arıcı, K.; Anayasa Mahkemesi Karaları Işığında Sosyal Güvenlik Hakkı, Sosyal İnsan Hakları Uluslar arası Sempozyumu, Kocaeli, 2015, s. 184- 185.)....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 21/06/2022 NUMARASI : 2020/272 ESAS 2022/309 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : DAVALININ CEVABI : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kurum tarafından sürekli iş göremezlik durumunun belirlenmesi için yapılan tespitler 506 sayılı yasa ve 5510 sayılı yasa uyarınca Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğüne göre yapıldığını, mahkemece yapılacak olan tespitlerde belirtilen tüzük hükümlerinin esas alınması gerektiğini bu yönde saptama yapılması gerektiğini, davacıya ait tüm raporlar celbedilerek Yüksek Sağlık Kurulu Adli Tıp ve Adli Tıp Genel Kurulunca incelemeler gerektiğini bu sebeple davanın reddine mahkeme masrafları ile vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine, karar verilmesini vekaleten arz ve talep etmiştir. HÜKÜM ÖZETİ : İlk derece mahkemesi tarafından; davanın reddine karar verilmiştir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 18/02/2022 NUMARASI : 2021/324 ESAS - 2022/36 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle ; SGKB Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi'nin 17/02/2017 tarih ve 000998 sayılı kararı, YSK kararı ile kazazede işçinin %12,1 oranında sürekli iş göremezlik derecesi meslekte kayıp oranı olduğuna, yardıma muhtaç durumda olmadığına ve kontrol muayenesi gerekmediğine karar verildiğini, davacının işgücü kaybının tespiti için açmış olduğu davanın haksız ve yersiz olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir....
Aynı zamanda maddi tazminatın hesabında kurumca davacı sigortalıya iş kazası sigorta kolundan bağlanacak gelirin de önemi bulunmaktadır. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 55. maddesinde, “ Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez.” hükmüne yer verilmiştir. Adalet Komisyonu'nun 55. madde gerekçesine göre; “sosyal güvenlik ödemelerinin, denkleştirme (indirim) işlevi görebilmesi, onun sorumluluğu doğuran olaya sebebiyet verenlere rücu edilebilmesine bağlıdır. Bu kural gereği, rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri; teknik arıza, tam kaçınılmazlık hallerindeki ödemeler, bu tazminatlardan indirilemez....
Prim (sosyal sigorta primi) kelimesinin sosyal güvenlik hukuku açısından tanımı ise, yürürlükte bulunan sosyal sigorta mevzuatı bakımından, sigortalılara yapılacak sosyal sigorta yardımları ile Kurumun yönetim giderlerini karşılamak amacıyla yasaca belirlenen usul ve esaslara göre sigortalıdan ve işverenden zorunlu olarak alınan nakit şeklinde yapılabilir. (Güzel, A./Okur, A.R./ Caniklioğlu, N.: Sosyal Güvenlik Hukuku, 16. Baskı, İstanbul 2016, s. 222). Sosyal sigortalarda prim ödeme yükümlülüğünün muhtevası ve ödenecek primlerin miktarı kanunla belirlenir. Kanun koyucu prime esas kazanç belirlemesi yaptıktan sonra sigortalılar ve varsa işverenleri bu miktarlardan belirli bir oranda prim ödemekle yükümlü tutulmaktadır. (Arıcı, K.; Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara 2015, s. 206)....
Somut olayda ... kazası olduğu iddia olunan olayın Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği anlaşılmaktadır.Kurumca işkazası nedeniyle maluliyeti doğan sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın ... kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. ... kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir....
Somut olayda ... kazası olduğu iddia olunan olayın Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği anlaşılmaktadır.Kurumca işkazası nedeniyle maluliyeti doğan sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın ... kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. ... kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 04/06/2021 NUMARASI : 2020/604 ESAS - 2021/203 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin güneydoğu gazisi olduğunu, müvekkiline terörle mücadele mevzuatı gereği tanınan haklar sebebiyle müvekkilinin Kayseri 2. Anatamir Fabrikasında 2000 yılında çalışmaya başladığını, bu çalışmasının tayinen 2006 yılında Ankara'ya gidene kadar devam ettiğini, mevzuatta yapılan değişiklikler sebebiyle müvekkilinin bu hizmetleri sebebiyle emeklilik aylığı tahsisi imkanının ortaya çıkmasıyla yaptığı araştırmada Kayseri'deki hizmetleri sebebiyle sadece kısa vadeli sigorta kollarına ilişkin prim yatırıldığını, uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin prim yatırılmadığının anlaşıldığını beyanla Kayseri 2. Anatamir Fabrikası iş yerinde 2000- 2006 yıllarında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/340 KARAR NO : 2023/332 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇANAKKALE İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 23/11/2021 NUMARASI : 2020/225- 2021/350 DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Çanakkale İş Mahkemesinin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararına karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğundan dosya incelendi. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı dava dilekçelerinde özetle; davalıya ait işyerinde 2,5 yıl çalıştıktan sonra 2015 yılı Haziran ayında işten çıkarıldığını, çalıştığı süre boyunca sigortasının yapıldığını ve primlerinin yatırıldığını düşündüğünü ancak Kuruma başvurduğunda çalışmalarının bildirilmediğini tespit ettiğini belirterek davalı işyerinde 2,5 yıl çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar tarafından davaya cevap vermemiştir....
Her iki dava türünün birlikte görülmesi durumunda; davanın birinde bir kısım delillerin kendiliğinden dikkate alınması, diğerinde alınmaması gerekecektir ki, aynı dava dosyasında birbiri ile çelişkili kararlar yer alabilecektir. Kaldı ki, işçilik haklarına ilişkin olarak dairemiz kararları ile işçilik alacaklarına ilişkin davalar yönünden asıl görevli Yargıtay ilgili dairelerinin kararları arasında farklı uygulamalar ortaya çıkabilecektir. Somut olayda; Sigortalılığa ilişkin “hizmet tespiti” davaları, Sosyal Güvenlik hakkına ilişkin olup, kamu düzeni ile ilgilidir. Kişi iradesi belirleyici etkiye sahip değildir. Ayrıca 6100 sıyılı HMK'nun 313/2. maddesinde sulhun, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri uyuşmazlıkları konu alan davalarda yapılabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla “sosyal güvenlik hakkından vazgeçilemez” kuralı dikkate alınmaksızın, mahkemece salt sulh sözleşmesine dayanarak davanın sonuçlandırılması hatalı olmuştur....
