HD 03/05/2017 tarih 2017/390 E.-2017/257 K.) davacının haklılığını yaklaşık olarak dahi ispat edemediği değerlendirilmekle (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu' nun 390/3 maddesi uyarınca tedbir talep eden haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.); ihtiyati tedbir kararının reddine karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İSTİNAF NEDENLERİ : Davacı vekili 06/10/2017 havale tarihli istinaf dilekçesinde özetle: ara kararın geç verildiğini, yaklaşık ispatın yapıldığını, davacının mağdur olduğunu, işi kendisinin devam ettiğini beyan ederek kararın kaldırılmasını ve çek hakkında ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. KANAAT: Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve menfi tespit davası olup istinaf başvurusu ihtiyati tedbir kararına yöneliktir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davaya konu çek ve tedbir kapsamında ...Değişik İş sayılı dosyaya nakit teminat yatırıldığını... Esas sayılı dava dosyasına zorunlu olarak teminat mektubu ibraz edildiğini, aynı konu için ikinci bir teminata hukuken ihtiyaç bulunmadığını, mükerrer bir teminat söz konusu olduğunu, nakdi teminatın iadesinin gerektiğini, D. İş sayılı dosyasında verilen ihtiyati tedbir kararının HMK. 392. Maddesi uyarınca bir ay içerisinde tazminat davasının açılmaması üzerine teminatın iadesinin gerektiğini, karşı tarafın dava açıldığına dair bir beyanının olmadığını ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve talebin kabulüne karar verilmesini istemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemli davada teminatın iadesi istemine ilişkindir....
nun 72. maddesinde; menfi tespit ve istirdat davaları; başlığı altında borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir, hükmü gereğince; davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin; İİK.'...
Menfi tespit davası İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. İİK’nın 72/IV. maddesi gereğince menfi tespit davasının reddi halinde, davacı borçlunun icra inkâr tazminatı ile sorumlu tutulabilmesi için aynı maddenin II. ve III. fıkralarına göre ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulması ya da icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine karar verilmiş olması gerekir. Somut olayda, davacı tarafça ihtiyati tedbir talep edilmiş ve mahkemece 05.08.2011 tarihli tensibin 3 nolu ara kararı ile “takip konusu alacağın %40'ı oranında teminat yatırıldığı takdirde İİK'nın 72/3. maddesi gereğince tedbiren icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesine” karar verilmiş ise de; dosya ve icra dosyası kapsamından bu tedbir kararının uygulanmasına ilişkin teminatın yatırılmadığı ve İcra Müdürlüğü'nce de tedbirin uygulanmadığı anlaşılmaktadır. Bu halde koşulları oluşmayan icra inkâr tazminatı isteminin reddi yerine kabulü doğru olmadığından hüküm bozulmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki ihtiyati tedbirin incelenmesi sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın ihtiyati tedbire itirazın reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde ihtiyati tedbire itiraz eden davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - İhtiyati tedbir isteyen (davacı) vekili, taraflar arasında bayilik ilişkisi bulunduğunu, müvekkilinin ödemelerini zamanında yapmasına rağmen davalının müvekkiline mal göndermediği iddiasıyla 13 adet çekten borçlu olmadığının tespitine ilişkin açmış olduğu menfi tespit davasında, dava konusu çekler ile 200.000 TL bedelli teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesi hakkında ihtiyati tedbir talebinde bulunmuş, mahkemece teminat mektubunun nakde çevrilmemesine ve çeklerin icra takibine konulmamasına tedbiren karar verilmiştir....
İhtiyati tedbir, geçici hukuki koruma görünümlerinin temelini oluştur ve hükmün kesinleşmesine kadar, dava konusuna, hukuki koruma sağlayarak olası verilecek hükmün infazının kolaylaştırmasını amaç edinir. Mevzuatımızda ihtiyati tedbirlerler hakkında genel düzenleme HMK'nın 389 ve 399 maddeleri arasında yapılmış olup, 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu'nda da ihtiyati tedbir hususunda düzenleme bulunmaktadır. Dosyamız konusu, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında, icra takibinin durumuna ilişkin ihtiyati tedbir 72/3 maddesinde düzenlenmiş olup "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir" hükmünü getirmiştir....
Karar sayılı ... tarihli kararı ile ilk derece mahkemesi ara kararının kaldırılmasına karar verildiği davacı tarafça 08/05/2019 tarihli dilekçe ile ihtiyati tedbir talebi karar harcının ödenerek yeniden ihtiyati tedbir talep edilmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece; taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü yargılamayı gerektirdiğinden mevcut delil durumuna göre yerinde görülmeyen ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. Karara karşı ihtiyati tedbir talep eden vekili istinaf yoluna başvurmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Talep, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında HMK 389 ve İcra İflas Kanunun 72. Maddesi uyarınca icra takibinin ihtiyati tedbiren durdurulmasına ilişkindir....
Eldeki asıl davada davacı menfi tespit davası yanında TTK 792.maddesi uyarınca çek istirdadı isteminde de bulunmuştur.İcra takibinde takipten sonra açılan menfi tespit davasında İİK 72/3 maddesi uyarınca takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak icra veznesine giren paranın alacaklıya ödenmemesine karar verebilir. Bu durumda verilecek ihtiyati tedbir kararı ancak davanın taraflarını bağlar. Buna göre menfi tespit davasında ancak davanın tarafı olan borçlu yönünden işlem yapılamayacaktır. Bir başka anlatımla bir borçlu tarafından menfi tespit davası açıldığında borcun tarafından yatırılması halinde alacaklıya ödeme yapılmayacak, menfi tespit davası açmayan borçluların durumu bu tedbirden etkilenmeyecek; alacaklı da dilediği borçluya keşideciye başvurabilecektir. Davacının asıl davada davalı-alacaklıya yönelttiği diğer talep ise istirdat istemidir. İstirdat son hamile yöneltilir. Son hamilin de asıl davada davalı olduğu anlaşılmaktadır....
İİK’nun 72/2 maddesi, “İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.” hükmünü içermektedir. Bunun yanında menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir koşulları değerlendirilirken İİK 72 maddesi yanında, HMK 389 vd. maddelerinin de gözönünde bulundurulması gerekir. HMK'nın 389. maddesi, "Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme sebebiyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." şeklindedir....
Yukarıda yapılan açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde ise, her ne kadar davacı tarafça icra takibinin ve satış işlemlerinin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir talep edilmiş ise de, İİK'nın 72/3 maddesi uyarınca, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceği, bu itibarla, ilk derece mahkemesinin kararında bir yanlışlık bulunmadığı anlaşıldığnıdan ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilinin istinaf isteminin HMK'nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir....
