YARGILAMA VE GEREKÇE : Dava, banka teminat mektubundan kaynaklanan alacağın tahsili istemlidir. Sözleşme örneği, kesin teminat mektupları örneği, kesin hakkediş raporları, banka kayıtları, .... sayılı takip dosyası, bilirkişi raporları ve diğer bilgi belgeler dosyaya alınmıştır. Mahkememizce, 24.01.2019 tarihinde, “davanın kısmen kabulüne” karar verilmiş, bu karar davalı tarafın istinafı üzerine ... sayılı kararı ile istinaf isteminin reddine dair ilamın davalı tarafın temyizi üzerine .... nin 07/06/2022 tarihli kararıyla bozulmuştur. ... kararında özetle, “… Davaya konu kesin teminat mektupları, teminat mektubu konusu işin/edimin yerine getirilmemesi riskini üstlenen, mektup şartları dahilinde garanti altına alan belgelerdir....
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, taraflar arasında düzenlenen ihracat kredisine ilişkin genel kredi sözleşmeleri nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine ve teminat mektuplarının iadesine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, karar verilmiş; bu karara karşı, davalı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Taraflar arasında düzenlenen genel kredi sözleşmeleri kapsamında davalı tarafından davacıya ihracat kredileri kullandırılmış ve dosyada bulunan 22.01.2018 tarihli genel kredi sözleşmesi ve ekleri imzalanmıştır. Sözleşme ile davalı banka, davacıya 7.000.000 USD'lik kredi limiti tanımıştır. Genel kredi sözleşmesi kapsamında, davacının çeşitli bankalardan temin ettiği teminat mektupları karşılığında, davalı bankadan sevk öncesi ihracat kredisi kullanılmıştır....
Bankası A.Ş. tarafından düzenlenerek davalı işveren ... ’ne sunulmuş olan 04/12/2012 tarihli ve .../... numaralı 230.000,00TL(ikiyüzotuzbintürklirası) bedelli kesin banka teminat mektubunun düzenlenmesine sebep eser sözleşmesinin konusunu oluşturan edimlerin ifası tam olarak yerine getirildiğini, kesin kabul ve hak edişi yapılarak onaylanmış, SGK ilişiksizlik belgesi sunulduğunu ve sözleşmenin 10.4 maddesi uyarınca ve 4735 Sayılı yasa uyarınca iadesi şartları gerçekleşmiş olan teminat mektubunun iadesi koşulları gerçekleşmiş olduğundan; davalının tazmin talep hakkının kötüye kullanıldığı/kullanacağı ve iadesi lazım gelen banka teminat mektubunun tazmini halinde davacının telafisi imkansız zararlarına neden olacağından öncelikle ve tedbiren dava sonuçlanıncaya dek ......
Davalılar vekili; ihtarnamenin takipten önce müvekkillerine tebliğ edilmediğini, ihtarnameye konu teminat mektuplarının birçoğunun davacıya iade edilmiş olduğunu, icra takibinde gönderilen ödeme emrinde hangi teminat mektuplarının mer’i olduğu ve istenen komisyonların hangi teminat mektuplarından kaynaklandığının açıkça belirtilmediğini, bu nedenle borca itiraz edildiğini, asıl borçlu şirketin iflasına karar verilmiş olması nedeniyle davacının alacağını iflas masasından tahsil etmesi gerektiğini, teminat mektuplarının nakde çevrilme riski kalmamış olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece toplanan deliller ve dosya kapsamına göre; dava dışı asıl borçlu müflis ......
uygun olarak yerine getirdiği halde hakedişlerinin ödenmediğini ve teminatlarının da iade edilmediğini belirterek son hakediş bedeli olan 72.680,70 TL'nin davalıdan tahsili ile teminat mektuplarının iadesine karar verilmesini istemiş, davalı savunmasında davacının sözleşmedeki edimlerini tamamlamadığını, teminatın iadesi koşullarının oluşmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmiştir....
Banka teminat mektupları üçüncü kişinin fiilini taahhüt mahiyetinde bulunduğundan ve zamanaşımı süresinde bankaya başvurulması halinde bankanın teminat mektubu bedelini tazmin etmesi söz konusu olacağından teminat mektubunun iptali veya hükümsüzlüğü davasının muhataba karşı açılması gerektiği, davacıların teminat mektuplarından dolayı sorumlu olmamaları için, muhatabı tarafından iptali veya geri verilmesi, muhatabın teminat mektuplarından dolayı bankayı ibra etmesi veya teminat mektuplarının iptalleriyle ilgili olarak kesinleşmiş mahkeme kararı sunması gerektiği, mektup muhatabının bulunmadığı bir davada teminat mektuplarının hükümsüzlüğü ve iptali isteminin dinlenebilmesi olanaklı değildir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/5845-2017/4926 E-K sayılı kararında da bu husus vurgulanmıştır....
teminat mektuplarının, davalı vakıf nezdinde borcumuz olmadığının TESPİTİ ile tarafımıza iadesine, taraflarca tanzim edilmiş olan eser sözleşmesi uyarınca davalmın kesin kabule zorlanmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi yönünde karar verilmesini talep etmiştir....
Türkiye A.Ş yönünden davanın kısmen kabulüne, 15/09/2008 tarih ve 072-VT-014833 nolu 50.000,00 TL bedelli teminat mektubunun çözülmesine, diğer teminat mektuplarının çözülmesi talebinin reddine, dava konusu teminat mektupları için ödenen masrafların haksız olup olmadığı bu davanın konusu olmadığından bu masrafların davalıdan tahsili konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Kararı, davalı T. O. Türkiye A.Ş vekili temyiz etmiştir. Dava, davacı ile davalı T. O. AŞ arasındaki bayilik sözleşmesinin davacı tarafından feshi nedeniyle bayilik sözleşmesi uyarınca davacı tarafından davalı T. O.AŞ'ye verilen teminat mektuplarının fekki istemine ilişkindir....
Bu düzenleme çerçevesinde banka teminat mektubu, banka tarafından üçüncü kişi konumunda olan lehtarın edimini ifa etmemesi veya teminat mektubunda belirtilen risklerin ortaya çıkması halinde, teminat mektubunda belirtilen zararları karşılamayı muhataba taahhüt etmektedir. 13/12/1967 tarih, 1966/16 Esas, 1967/7 Karar sayılı içtihat birleştirme kararında, banka teminat mektupları garanti sözleşmesi olarak nitelendirilmiş, bu kararda, bankanın teminat veren sıfatı taşıdığı, taahhüdünün, esas sözleşmeyi yapan taraflardan ve asıl akitten ayrı tamamen bağımsız olduğu, bankanın taahhüdünün, lehtarın borcunun geçerliliğine veya varlığına bağlı olmadığı belirtilmiştir....
Dairemizce yapılan inceleme sonucunda: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar re'sen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve teminat mektuplarının iadesi; talep ise teminat mektuplarının paraya çevrilmesinin önlenmesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesi istemine ilişkindir. Dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye göre ilk derece mahkemesinin ihtiyati tedbir talebinin reddine dair verdiği 29/05/2023 tarihli ara kararda bir isabetsizlik bulunmadığnıdan davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1- b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere; Konya 2....
