HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/205 KARAR NO : 2021/1357 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 08/10/2019 NUMARASI : 2018/880 ESAS 2019/1578 KARAR DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Elbirliği Mülkiyetinde (Sözleşmeden Doğan)) KARAR : Karaman Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 08/10/2019 tarihli karara karşı, davalılar T4 tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla; dosyadaki tüm kayıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Tarafların Karaman İli Merkez İlçesi Abbas Mahallesi 508 Ada 1 Parsel sayılı taşınmaz üzerinde müşterek malik bulunduklarını, tarafların taşınmazı rızaen paylaşımı konusunda anlaşamadıklarından taşınmazın satış sureti ile ortaklığın giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/2173 KARAR NO : 2022/1004 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MUSTAFAKEMALPAŞA SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 01/07/2021 NUMARASI : 2021/273 ESAS 2021/706 KARAR DAVA KONUSU : Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Çevrilmesi KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların murisleri Hüseyin Işık'ın vefatı ile geriye mirasçı olarak davacı ile davalı tarafın kaldığını, murisin İş Bankası'nda bulunan hesaplarının elbirliği mülkiyetinde olup tarafların anlaşamadıklarından elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacı vekili, davalılardan borçlu ...’ın borcundan dolayı İcra ve İflas Kanununun 121. maddesi uyarınca icra mahkemesinden alınan yetki belgesi uyarınca davalının elbirliği halinde maliki olduğu taşınmazlarda satışı suretiyle ortaklığın giderilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın giderilmesini istemiştir. Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir....
Davacı vekili, davalılardan borçlu ...’in borcundan dolayı İcra ve İflas Kanununun 121. maddesi uyarınca icra mahkemesinden alınan yetki belgesi uyarınca davalının elbirliği halinde maliki olduğu taşınmazlarda satışı suretiyle ortaklığın giderilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir....
Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır (TMK'nın 701. madde). Elbirliği mülkiyetinde, ortakların hakları ve yükümlülükleri, topluluğu doğuran Kanun veya sözleşme hükümleri ile belirlenir. Kanun'da veya sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça, gerek yönetim, gerek tasarruf işlemleri için ortakların oybirliğiyle karar vermeleri gerekir. Sözleşmeden doğan topluluk devam ettiği sürece, paylaşma yapılamaz ve bir pay üzerinde tasarrufta bulunulamaz... Belirtilen bu hükümlerin sonucu olarak dava açan adi ortaklar elbirliği mülkiyeti hükümlerine göre davada mecburi dava arkadaşı durumundadır. Adi ortaklıkta davanın tüm ortaklar tarafından açılması gereklidir. Birlikte dava açılmadığı takdirde diğer ortaktan davaya muvafakat alınması, muvafakat vermeyen ortak olursa onun hakkında da dava açılması ve bu suretle taraf ehliyetinin tamamlanması gerekir....
kanundan doğan temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler.”...
Kısaca, taraflar 318 sayılı parselde elbirliği ile maliktir. Türk Medeni Kanununun 701-703. maddeleri arasında düzenlenen elbirliği mülkiyeti şu şekilde tanımlanmaktadır; “kanun ve kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti elbirliği mülkiyetidir. Bu mülkiyette ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı ortaklığa giren malların tamamını yaygındır.” Görülüyor ki, elbirliği ortaklığı tüzel kişiliği olmayan bir ortaklıktır. Mal üzerinde ortakların doğrudan doğruya hakları yoktur. Mülkiyetin sahibi tüzel kişiliği bulunmayan ortaklık yani ortakların bütünüdür. Elbirliği mülkiyetinde mülkiyet, elbirliği ortaklarına ait olduğundan çekişme konusu taşınmazda hem davacı hem de davalı elbirliği maliki olarak belli bir yer kullandıklarından elbirliği ortakları arasında açılan men’i müdahale davasının değinilen bu sebeple dinlenme olanağı bulunmamaktadır....
Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.) biçiminde açıklanmıştır. Elbirliği (iştirak) halinde mülkiyetin bu özelliği itibariyle ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmaktadır. Şayet yasa veya elbirliği (iştirak) halinde mülkiyeti oluşturan anlaşmada ortaklık adına hareket etme yetkisinin kime ait olacağı belirtilmemişse, ortaklığın tasfiyesini isteme hakkı dışındaki tüm işlemlerde ortakların (iştirakçilerin) oybirliğiyle karar almaları ve birlikte hareket etmeleri zorunluluğu vardır. TMK'nin 702/2 maddesi bu yönde açık hüküm getirmiştir....
Dosyada mevcut nüfus kayıt örneğine göre miras bırakan İsmail Ergül'ün 27.04.1978 tarihinde öldüğü ve davacı dışında başka mirasçıları da bulunduğundan, terekesi elbirliği ile mülkiyet hükümlerine tabi bulunmaktadır. Dava konusu taşınmazın davacıya babasından intikal ettiği ileri sürüldüğüne göre, yerel bilirkişi ve tanıklar yeniden dinlenerek nizalı parselin davacıya intikal şekli üzerinde durulmalıdır. Dava konusu taşınmazın miras yoluyla intikal ettiği anlaşıldığı takdirde, taksim edilip edilmediğinin sorulup belirlenmesi, miras bırakana ait mirasçılık belgesinin istenilmesi gerekir. Dava konusu taşınmazın miras yoluyla intikal ettiği, taksim yapılmadığı ve başka mirasçı bulunduğunun belirlenmesi halinde, TMK.nun 701. maddesi gereğince tereke elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olur. Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp, herbirinin hakkı ortaklığa giren malların tamamına yaygın halde bulunur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, 18 taşınmazda elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi talebine ilişkindir. TMK 599. maddesi uyarınca mirasçılar, mirasbırakanın ölümü ile mirası bir bütün olarak kanun gereğince kazanırlar. TMK 640. maddesinde "Birden çok mirasçı bulunması halinde, mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar, mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir. Mirasçılar terekeye elbirliği ile sahip olurlar ve sözleşme veya kanundan doğan temsil yada yönetim yetkisi saklı kalmak üzere terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler" hükmü yer almıştır. TMK'nun 701/2 maddesinde ise "Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır" denilmektedir....
