DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.Kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılacak tazminat davalarında taşınmazın değerinin tespitinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun değer biçmeye ilişin hükümleri kıyasen uygulanır. Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre davalı kurumun davacıya ait 170 ada 37 parsel sayılı taşınmazın ortasından ulaşım yolu ve iletim kanalı geçirmek suretiyle el attığı, el atma tarihinden önce 2942 sayılı yasanın 27.maddesi uyarınca acele el koyma kararı aldırdığı ve bedelini ödediği ancak ne davacı tarafından tapuda ferağ verildiği ne de kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili yönünden davalı kurumca dava açıldığı bu durumda kamulaştırması el atma olgusunun oluştuğu anlaşılmıştır....
davası açılmaksızın tazminat talep edilmekle, taşınmazların maliki olmayan davacıların kamulaştırmasız el atmadan doğan tazminat talep etme hakları da bulunmadığı gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Bu durum karşısında; kamulaştırmasız el atmadan arta kalan kısımda, kamulaştırmasız el atma nedeniyle değer azalışı kabul edilmesi gerektiğine ilişkin direnme kararı yerinde olduğu gibi; Yerel Mahkemece, geometrik olarak üçgen biçiminde olan ve yapılaşma olanağı bulunmayan arta kalan 61,58 m2 lik bölümün işe yaramaz ve kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle %100 oranında değer azalışı kabulü ile, taşınmazın tamamı üzerinden hesaplanan kamulaştırmasız el koyma karşılığına hükmedilmiş olması doğrudur. O halde, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir. SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 14/03/2007 gününde, onamada oybirliği, sebebinde oyçokluğu ile karar verildi....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Taşınmazın m² birim bedeli 49,79 TL üzerinden kabulü ile, 51.572,53 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının tespitine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : İstinaf kanun yoluna davacı vekili tarafından başvurulmuştur. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle :fiili bir el atma söz konusu olmadığı, ilk dava tarihinden itibaren faiz işletilemeyeceği, kamulaştırmasız el atma talebinin zamanaşımına uğradığını, taşınmaza el atma tarihindeki nitelikleri esas alınarak dava tarihindeki değerinin tespit edilmesi gerektiği, yetki, husumet ve görev itirazları olduğu ileri sürerek kararı istinaf etmiştir. DEĞERLENDİRME ve GEREKÇE : Dava, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasıdır....
Bu durumda; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16/05/1956 gün ve 1/6 sayılı kararı ile HGK'nun 15/12/2010 gün ve 2010/5- 662/651 kararı da gözetildiğinde, uzun yıllar programa alınmayan imar planının hayata geçirilmemesi nedeniyle kamulaştırma ya da takas cihetine gitmeyen davalı idarece, pasif ve suskun kalınmak ve işlem tesis edilmemek suretiyle taşınmaza müdahale edildiği; bu haliyle idarenin eyleminin mülkiyet hakkının özüne dokunan ve onu ortadan kaldıran bir niteliğe sahip olduğu bu şekilde kamulaştırmasız el koyma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Kamulaştırmasız el koyma olgusunun varlığının doğal sonucu, idarenin hukuka aykırı eylemiyle mülkiyet hakkı engellenen taşınmaz mal sahibi davacının, dava yoluyla kamulaştırmasız el koyma hükümleri doğrultusunda mülkiyetin bedele çevrilmesini, eş söyleyişle idareden değer karşılığının verilmesini isteyebileceği açıktır....
Hukuk Dairesinin kararı ile kabul edildiğini, emsal olarak bu kararın istenmesi gerektiğini, el atma nedeniyle müvekkilinin taşınmazı kullanamadığını, inşaat yapamadığını belirerek, müvekkillerinden T5 için 1.200,00 TL, diğer müvekkilleri için 900,00'ar TL olmak üzere toplam 4.800,00 TL kamulaştırmasız el koyma tazminatının dava tarihinden itibaren faiziyle tahsilini talep etmiştir....
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; maktu harca hükmedilmesi gerektiğini, ıslahla artırılan kısma ıslah tarihinden faiz uygulanması icap ettiğini, hukuki el atma dikkate alınmadan karar verildiğini, bilirkişi raporundaki emsal uygulamasının eksik olduğunu ve ecrimisile hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürmüştür. UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR : Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ve ecrimisil miktarının tespitine yöneliktir. BELGE VE DELİLLER : Tapu kaydı, resmi kurumlara yazılan müzekkerelere verilen cevabi yazılar, yapılan keşif ve sonrasında alınan bilirkişi raporu. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME : Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri, istinaf sebepleriyle bağlılık ve kamu düzeni ilkesi dikkate alındığında; Dava kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ve ecrimisil istemine ilişkindir....
Hukuk Dairesince taraf teşkilinin sağlanmaması nedeniyle bozulmuştur. Bozmaya uyan mahkemece taraf teşkili sağlanmış, davanın kısmen kabulüne, elatmanın önlenmesi, kal ve tapudaki şerhin terkini talebinin kabulüne, ecrimisil ve tazminat talebinin feragat nedeniyle reddine dair verilen karar, davalı ... vekili ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, ecrimisil, tazminat ve tapudaki şerhin terkini istemine ilişkindir. Somut olayda, dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız elatılmış ise de, davalı vekilinin beyanına göre yargılama sırasında dava konusu yer hakkında kamulaştırma kararı alınarak, Sarıoğlan Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/53 Esas sayılı dosyası ile kamulaştırma bedeli ve tescil için dava açılmıştır....
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa 5999 sayılı Kanunla eklenen Geçici 6. maddedeki hükümlerin 6111 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi uyarınca 04.11.1983 tarihinden sonraki kamulaştırmasız el koyma işlemlerinde de uygulanacağı kabul edilmiştir. 5999 sayılı Kanunla eklenen Geçici 6. maddesinin 1. fıkrasında “taşınmazlara malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle malik tarafından ilgili idareden tazminat talebinde bulunulması halinde öncelikle uzlaşma yoluna gidilmesi esastır.” hükmü getirilmiştir. Ancak; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16.05.1956 gün ve 1956/1-6 sayılı kararı uyarınca idarece taşınmazına kamulaştırmasız el atılması halinde malik, müdahalenin önlenmesi talebinde bulunabileceği gibi bu fiili duruma razı olması halinde, el konulan yerin bedelini talep edebilir....
Maddedeki hükümlerin 6111 sayılı Kanunun Geçici .... maddesi uyarınca 04...1983 tarihinden sonraki kamulaştırmasız el koyma işlemlerinde de uygulanacağı kabul edilmiştir. 5999 sayılı Kanunla eklenen Geçici .... maddesinin .... fıkrasında “taşınmazlara malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle malik tarafından ilgili idareden tazminat talebinde bulunulması halinde öncelikle uzlaşma yoluna gidilmesi esastır.” hükmü getirilmiştir. Ancak; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun ....05.1956 gün ve 1956/...-... sayılı kararı uyarınca idarece taşınmazına kamulaştırmasız el atılması halinde malik müdahalenin önlenmesi talebinde bulunabileceği gibi bu fiili duruma razı olması halinde el konulan yerin bedelini talep edebilir. Bu hüküm uyarınca taşınmazına el konulan malik her zaman mahkemeye müracaat ederek tazminat davası açabilir. 5999 sayılı Kanunla getirilen uzlaşmaya gidilmesi hali kişinin dava açma hakkını ortadan kaldırmaz....
