İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, mal rejiminin tasfiyesine dayalı tapu iptal ve tescil isteği ve alacak isteğine ilişkindir. Mal rejimi sona erdiğinde eşlerin ya da mirasçılarının tasfiye davası sonucunda katkı payı, değer artış payı ve artık değere katılma alacak hakları doğar. Kural olarak, eşlerden birine ait mal varlığında, diğer tarafın mülkiyet veya başka ayni hak talebi söz konusu olamaz. Mal rejiminin tasfiyesi isteğinde bulunan eşe ya da mirasçılarına tanınan hak ayni olmayıp, şahsi alacak hakkıdır (07.10.1953 gün 8/7 YİBK, 4721 sayılı TMK'nun m. 227/1, 231, 236/1). TMK'nun 239/1. fıkrasında; "katılma alacağı ve değer artış payı ayın veya para olarak ödenebilir…” denilmektedir. 226/3. madde de ise "Eşler karşılıklı borçları ile ilgili düzenleme yapabilirler" hükmüne yer verilmiştir. Anılan kanuni düzenlemelerden de anlaşılacağı gibi, borcun ayın olarak ödenmesi borçlu eşe tanınmış bir haktır....
Türk Medeni Kanununun 225/2.maddesi gereğince davacının değer artış payı istemli davasında mal rejiminin sona ermesiyle ilgili dava ön şartı gerçekleşmediğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken; davacının feragat nedeniyle boşanma davasının reddi dikkate alındığında mahkemece iki dava varmış gibi tapu ve tescil isteminin reddine, değer artış payına yönelik alacak istemi konusunda karar verilmesine yer olmadığına şeklinde karar verilip hem tapu iptal davası için nispi, hem de tazminat davası için maktu vekalet ücreti verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.Ancak, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün bu yönden düzeltilerek onanması gerekmiştir....
Somut olaya gelince; Davacının dava dilekçesinin konu kısmında, davanın mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklı katkı payı, değer artış payı ve katılma alacağı davası olduğunu bildirdiği, açıklamalar kısmının 3 nolu bölümde düğünde takılan ziynet eşyalarının davalıdan iadesini ya da bedelinin faiziyle tahsilini talep ettiği, netice-i talep kısmında ise ziynet eşyalarının aynen iadesi ile ilgili bir talebin olmadığı, davacının ziynet eşyaları ile aracın ve ev eşyalarının alımına katkıda bulunduğu bildirilerek araçtaki ve ev eşyalarındaki değer artış payı alacağı ile araçtaki katılma alacağını, KYK'dan almış olduğu öğrenim kredisi ve Farabi bursunun davalıdan tahsilini talep ettiği, yerel mahkemece davacının ziynet eşyalarının iadesi talebinin, ziynet eşyaları ile yaptığı katkı neticesindeki denkleştirme alacağı talebinin, KYK kredisi ile Farabi bursunun iadesi talebinin ve ev eşyalarına yapılan katkıdan doğan alacak talebinin reddine karar verildiği görülmüştür....
taşınmaz yönünden mal rejiminin tasfiyesi talepli davasının kısmen kabulüyle, 19.035,90 TL katılma alacağı ile 88.288,20 TL değer artış payı alacağının davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine, hükmedilen katılma ve değer artış payı alacağına karar tarihinden itibaren yasalyasal faiz uygulanmasına karar verilmiştir....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı ve artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. 1. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2. Davalının diğer temyiz itirazlarının incelemesine gelince; Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 sayılı TMK m. 227). Denkleştirme (TMK m. 230) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK m. 227/1)....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı ve artık değere katılma alacağı isteklerine ilişkindir. Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 sayılı TMK 227 m). Denkleştirme (TMK 230 m) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK 227/1 m). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK 227/2 m). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından ise Yargıtay içtihatları ve aynı doğrultudaki bilimsel görüşlere göre payından az yer kullandığı ileri sürülen paydaşın ve payını, miras dışı bırakılarak alamayan paydaşın sorununun kısmi alacak davası değil, kesin sonuç getiren taksim veya şuyuun satış yolu ile giderilmesi davası açılarak çözümlenmesi gerektiği gerekçesi ile davanın taksim davası veya muristen intikal eden miras payını veya payına isabet edecek bedelin tahsili davası olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmiştir....
Dava, TMK.nun 227. maddesi uyarınca açılmış değer artış payı, kişisel malvarlığı niteliğindeki ziynet eşyaları ve nakit paradan kaynaklanan alacak isteğine ilişkindir....
Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 Sayılı TMK mad.227). Denkleştirme (TMK mad.230) hariç, tasfiyeye konu mal varlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK mad.227/1). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK mad.227/2). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
Sözü edilen değer tespiti, belirleme ve hesaplamaların yapılabilmesi için gerek görülmesi durumunda konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alınmalıdır. Kıdem tazminatının tasfiyeye konu edilmesi için mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olması (TMK mad.235/1) ya da bu tazminat kullanılarak başka bir malvarlığına sahip olunmalıdır. Söz konusu gelir, kullanılarak satın alınan malvarlıkların tasfiyesinde de aynı kurallar geçerli olacaktır. Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 Sayılı TMK mad.227). Denkleştirme (TMK mad.230) hariç, tasfiyeye konu mal varlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK mad.227/1)....
