İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı alacağı ve artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır(4721 sayılı TMK 227 m). Denkleştirme(TMK 230 m) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır(TMK 227/1 m). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler(TMK 227/2 m). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
Davalı-karşı davacı ... . vekili, karşı dava dilekçesinde; evlilik birliği içinde davacı-karşı davalının adına kayıtlı iki adet kooperatif hissesi, iki adet taşınmaz, bir adet araç ve banka hesapları bulunduğunu, bunun yanı sıra evden kovularak ayrıldığı için ziynet, çeyiz ve ev eşyalarının davalı yanda kaldığını belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı kalmak kaydıyla eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminden doğan 1.000,00 TL, değer artış payı olarak 1.000,00 TL alacak ile karşı tarafta kalan listesini sundukları ziynet eşyalarının aynen iadesi veya 1.000,00 TL, ev eşyası ve çeyiz eşyalarının aynen iadeleri veya 7.000,00 TL alacağın faizleriyle birlikte tahsilini talep etmiş, asıl davanın reddini savunmuştur....
Eşlerin birbirlerine karşı manevi bağları boşanma ile tamamen kopmuş olup, eğer bir haksızlığa uğradıkları, karşı taraftan maddi ve manevi alacak ve istekleri bulunduğu düşüncesinde iseler, boşanma kararının kesinleşmesinin hemen akabinde dava açarak birbirlerinden alacaklarını istemelerine bir engel bulunmadığı gibi dava açmak için uzun yıllar beklemelerini gerektirecek makul ve mantıklı bir neden olabileceği de söylenemez. Kaldı ki, eşler evlilik içinde edinilen ya da katkı yapılan varlıklarını, alacak ve borçlarından doğan dava haklarını boşanma gündeme geldiğinde duraksamadan bilebilecek durumdadırlar....
İddianın ileri sürülüş şekli ve mahkemece uyulmasına karar verilen Dairenin bozma ilamındaki açıklamalarına göre; dava, değer artış payı alacağı isteğine ilişkindir. Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 sayılı TMK 227 m). Denkleştirme (TMK 230 m) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, ./. katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK 227/1 m). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacak miktarını hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK 227/2 m)....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Karşılıklı Boşanma-Ziynet ve Eşya Alacağı Taraflar arasındaki "boşanma" ve "karşı boşanma ile ziynet ve eşya alacağı" davalarının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, koca tarafından, kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen nafakalar ve manevi tazminat, kendisinin reddedilen ziynet ve eşya alacağı davası ile kadının kişisel malına onarım nedeniyle değer artış payı alacağı yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle davacı-davalı kocanın onarım gideri olarak talep ettiği alacağının eşin kişisel malında değer artış payı alacağı (TMK.md.227) niteliğinden olmasına; bu alacak isteminin boşanma hükmünün temyiz edilmeksizin kesinleşmesi nedeniyle incelenebilir hale geldiğine, davacı-davalı kocanın değer artış payı alacağına ilişkin...
Bu durumda tecile ilişkin şartları düzenleyen 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, katma değer vergisi, zirai stopaj vergisi, eğitime katkı payı, fon payından doğan kamu borcu ve cezaların tecil edilemeyeceğine ilişkin bir sınırlamaya yer verilmediği halde yukarıda gün ve seri numarası belirtilen tahsilat iç genelgesi ile bu yönden bir sınırlamaya gidilmesinde ve bu genelge esas alınarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından işlemin yetki yönünden iptaline ilişkin mahkeme kararı sonucu itibariyle yerinde görülmüştür. Temyiz isteminin bu nedenle reddine, … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen gerekçeyle onanmasına, 4.4.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır(4721 sayılı TMK m. 227). Denkleştirme (TMK m. 230) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK m. 227/1). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK m. 227/2). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, katılma ve değer artış payı alacağı isteğine ilişkindir. Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 sayılı TMK 227 m). Denkleştirme (TMK 230 m) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK 227/1 m). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK 227/2 m). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar Mahkemenin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, bozma kararına göre davanın değer artış payı alacağı istemine ilişkin olduğu, Mahkememce bozma gerekçesine göre eksiklik tamamlanarak davacının değer artış payı alacağı istemi hakkında karar verildiği, davacının davalıya ait 20316 ada 3 parsel 5 nolu bağımsız bölümün edinilmesinde kişisel mal varlığından % 70,26 oranında katkısı karşılığı değer artış payına ilişkin alacak hakkı olduğu, bilirkişi tarafından bunun miktarının 122.955,00 TL olarak hesaplanmış ise de, bozma kararında belirtilen ikinci kez ıslah işlemi yapılamayacağına ilişkin usul kuralı ve taleple bağlılık ilkesi uyarınca karar verildiği gerekçesiyle değer artış payı alacağı davası yönünden taleple bağlılık ilkesi uyarınca 69.500,00 TL'nin davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine; davalılar ... ve ihbar olunan ...'...
Yükümlünün 1957 yılında satın aldığı arsa üzerindeki evini 1987 yılında yıkarak inşa ettiği 16 daire ve 1 adet işyerinden oluşan gayrimenkulden satışını yaparak Aralık-1989 da alıcılarına teslim ettiği 3 adet daie nedeniyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 80/7.maddesi uyarınca elde ettiği değer artış kazancını beyan etmediğinden bahisle inceleme raporuna dayanılarak adına re'sen salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun değişik mükerrer 80/7.maddesinde, iktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70.maddenin birinci fıkrasının 1,2,4 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı mal ve hakların iktisap tarihinden başlayarak, bir yıl içerisinde elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artış kazancı olarak vergiye tabi olacağının belirtildiği, aynı Kanunun mükerrer 81.maddesinde de, değer artışındaki safi kazancın elden çıkarma karşılığı alınan para tutarından elden çıkarılan malların maliyet bedeli...
