Davacı taraf, dava dilekçesinde, dava konusu taşınmazın rayiç bedelinin iadesini talep etmiş olmakla, “çoğun içinde az da vardır” kuralı gereğince, ödediği bedelin iadesini denkleştirici ... kuralı uyarınca talep ettiği kabul edilerek, Mahkemece, toplanmış ve toplanacak delillere göre ve denkleştirici ... ilkesi çerçevesinde, bu alanda uzman bir serbest muhasebeci ya da mali müşavir ve bir bankacıdan oluşacak bilirkişi heyeti vasıtası ile, davacı tarafça ödenen bedelin, 10.07.1940 tarihli ve 1939/2 Esas, 1940/77 Karar ile 07.06.1939 tarihli ve 1936/31 Esas, 1939/47 Karar sayılı YİBK kararlarının kapsamları ve TEFE-TÜFE endeksleri, altın-döviz kurlarındaki artışlar, memur ve işçi ücretlerindeki artışlar gözetilerek dava tarihine kadar ulaştığı değer saptanarak, müktesep haklar korunmak suretiyle, bu miktarın hüküm altına alınması gerekirken, ödenen bedelin iadesine karar verilmesi doğru olmamıştır....
adalet ilkesine göre erişeceği değerin davalıdan tahsili talebiyle eldeki bu davayı açmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi(Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Taraflar arasında düzenlenen devre mülk sözleşmesinin iptali ve ödenen bedelin iadesi istemine ilişkin olarak açılan davada İstanbul Anadolu 7. Tüketici ve Yalova 4....
Ç.., senedi ve satış ilişkisini doğruladığına göre; Mahkemece yapılacak iş; bu senede adi senet olarak geçerlilik tanımak, böylece adi senetle tapulu taşınmazın satışı geçerli olmayacağından, senet gereğince "alınanların karşılıklı iadesi" ilkesi gereğince alınan bedelin (senetde yazılı bedelden daha fazla bir miktar talep edildiği takdirde, denkleştirici adalet ilkesi" uyarınca, dava tarihi itibariyle hesaplattırılacak güncel değerinin talep de gözönüne alınacak) tahsiline karar vermekten ibarettir. Davaya konu senette satış bedelinin satıcı N.. U..'ya ödendiği belirtilmiştir. Davacının harici satış nedeniyle davalı yana ödediği harici satış bedelinin denkleştirici adalet ilkesine göre tazmini gerekir....
Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri vermek zorunda olduğunu ve eski hale getirmede mal varlığında artış olan tarafın yükümlülüğünün bulunduğunu ifade eder. Ülkemizde yaşanan ve uzun yıllar boyu yüksek oranlarda seyreden enflasyon nedeni ile belli bir miktar paranın verildiği tarihteki alım gücü ile aynı miktar paranın aradan geçen zamana bağlı olarak iade günündeki alım gücünün farklı ve çok daha az olduğu bir gerçektir. Hukuken geçersiz sözleşmeler tasfiye edilirken, denkleştirici adalet kuralı göz ardı edilmemelidir. Davacının harici satış nedeniyle davalı yana bedel ödediğinin kanıtlanması halinde harici satış bedelinin denkleştirici adalet ilkesine göre tazmini gerekir. Mahkemece, davacının alacak istemine ilişkin bu yönde bir inceleme yapılmadığı anlaşılmıştır....
Belediye tahsis kararları Antalya Valiliği İl İdare Kurulu'nun 05.09.2000 tarihli kararı ile dava konusu taşınmazların dava dışı Hazine adına kayıtlı olması gerekçesi ile iptal edilmiş, iptal kararlarının iptali için belediye tarafından Antalya Valiliği aleyhine İdare Mahkemesi'ne dava açılmıştır. Tapulu taşınmazların satışına ilişkin sözleşme resmi şekilde yapılmadığı için TMK'nun 706., TBK'nun 237. (BK.'nun 213.), Tapu Kanununun 26. ve Noterlik Kanunun 60. maddesi gereğince hukuken geçersizdir. Geçersiz sözleşmeler, geçerli sözleşmeler gibi taraflarına hak ve borç doğurmaz. Bu durumda, taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir. Geçerli bir sebebe dayanmadan verilen şeylerin iadesi sağlanırken denkleştirici adalet ilkesi esas alınmalıdır.Denkleştirici adalet ilkesi ile ödenen bedelin ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması sağlanmış olur....
Otel İşletmeleri A.Ş. tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... Otel İşletmeleri A.Ş.'nin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacı, devremülk satış sözleşmesinin iptali ve ödediği bedelin iadesi istemiyle eldeki davayı açmıştır. Mahkemece, TKHK m.50/9' da bu tür sözleşmelerin alıcı tarafında yer alan kişinin (tüketicinin) dönme hakkının bulunduğunun düzenleme altına alındığı, davacı ile davalı arasındaki ilişkide davalı ... Tur Organizasyon Tur İnş Tic Ltd Şti' ne cayma beyanı göndermişse de 6502 sayılı TKHK' dan önce devremülk satış sözleşmelerinde cayma hakkının mevcut olmadığı, bu nedenle davacının beyan ettiği cayma hakkı ancak iş bu dava ile kabul edileceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri vermek zorunda olduğunu ve eski hale getirmede mal varlığında artış olan tarafın yükümlülüğünün bulunduğunu ifade eder. Buna göre, davacı tarafından bedelin ödeme tarihinden itibaren ekonomik etkenler nedeniyle azalan alım gücünün enflasyon, tüketici eşya fiyat endeksi, döviz kurları, altın, memur maaşı ve işçi ücretlerindeki artışlar ve benzeri unsurların ortalamaları alınmak suretiyle denkleştirici adalet ilkesine göre dava tarihine kadar ulaşacağı alım gücünün saptanması gerekir. 3. Değerlendirme 1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2....
Mahkemece, Taraflar arasında akdedilen 18/01/2015 tarih ve İD 200043 nolu devre mülk satış vaadi sözleşmesinin iptaline, sözleşmeden dolayı davacı tarafından ödenen 8.000,00 TL'nin dava tarihi olan 24/11/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ÖDENMESİNE, Davacı tarafından davalı tarafa verilen 4.500,00 TL bedelli senetin iptali ile davacıya iadesine, Davacının 18/01/2015 tarih ve İD 200043 nolu devre mülk satış vaadi sözleşmesinden dolayı davalı tarafa borçlu olmadığının TESPİTİNE karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacı, 18.01.2015 tarihli devremülk satış sözleşmesinin iptali, ödediği bedelin iadesi ve sözleşme nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemiyle eldeki davayı açmıştır....
Buna göre; davacı ile davalı arasındaki satış tarihinde tapulu olan taşınmazın satışına ilişkin olarak imzalanan sözleşme resmi biçimde yapılmadığından hukuken geçersizdir (MK.706,Tapu K. 26 ve Noterlik K. 60). Bu nedenle davacı ödediği satış bedelini haksız iktisap kuralları gereğince davalıdan geri isteyebilir. Sözleşme geçersiz olduğu için de tasfiyesi haksız iktisap kuralları uyarınca, denkleştirici adalet kuralı ile hakkaniyet gözetilerek yapılır. Bu bağlamda mahkemece; sözleşmede yazılı olan 15.000,00 TL'nin denkleştici adalet ilkesine göre hesaplanan karşılığının davalıdan alınmasına karar verilmesi isabetlidir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır....
