Yasal düzenlemelerden de anlaşıldığı üzere, derneğin yerleşim yerleri ile dernek merkezinin aynı olmadığı, yerleşim yerinin kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerin yönetildiği yer, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il ve ilçeyi ifade ettiği açıktır. Dernekler ile ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davanın, dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup, kamu düzenine ilişkin olduğundan, mahkemelerce re'sen gözetilmesi gerekir. (Yargıtay 20.Hukuk Dairesi 2018/4202 Esas 2018/5667 Karar - Yargıtay 8.Hukuk Dairesi 2017/9083 Esas 2017/5845 Karar) Davalı derneğin dosyada mevcut tüzüğüne göre, derneğin merkezi Konak/İzmir'dir. İlk derece mahkemesince dernek merkezinin Konak/İZMİR olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir....
. 2908 sayılı Dernekler Kanunununun 58.maddesinde; bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılabilmesi için, ülke çapında örgütlenme şartı aranmamış olup, derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetlerin ülke çapında yararlı sonuçlar verecek nitelik ve ölçüde olması şartı aranmıştır....
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının, davalı derneğin üyesi olduğu, derneğin 20.04.2011 tarihinde yaptığı olağan genel kurul toplantısı ve bu toplantıda alınan kararların ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/243 Esas sayılı dosyasında verilen kararla iptal edildiği, dernek genel kurul toplantısı çağrısında bulunmak üzere ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 02.12.2013 tarih ve 2013/163 D.İş sayılı kararı ile üye görevlendirilmesi yapıldığı (kayyım atandığı), kayyım tarafından yapılan çağrı sonucu derneğin 12.01.2014 tarihinde olağanüstü genel kurul toplantısı yaptığı, bu toplantıda 20.04.2011 tarihli iptal edilen genel kurul toplantısındaki yönetim kurulu faaliyet raporu ile denetim raporu görüşülüp yönetimin ibra edildiği, derneğin 2011-2013 tahmini bütçesinin kabul edildiği, dernek üyesi...'...
Sayılı dosyada İstasyon Mahallesi Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneğine karşı açılan davada davalı derneğin tasfiye edilmiş olması nedeniyle tarafımıza derneğin ihyası davası açmak üzere süre verilmesi nedeniyle iş bu dava ikame edildiğini, bunun üzerine tarafımızca derneğin tasfiye kurulu üyelerine karşı derneğin bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde derneğin ihyası davası açıldığını, iş bu dava gerekçeli kararda belirtilen 6102 sayılı kanuna göre açılmış bir dava olmadığından ''ticaret mahkemesinin yargı alanınada girmeyecektir.''...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı dava dilekçesinde, davalı derneğin üst üste iki genel kurul toplantısını yapmaması nedeniyle derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davalı derneğin genel kurul toplantısını 31.06.2006 tarihinde yaptığı, derneğin tüzüğüne göre iki yılda bir genel kurul toplantısı yapmak zorunda olduğu ve 22.01.2010 tarihinde olağan genel kurul toplantısını yaptığı anlaşılmaktadır....
< Davacı derneğin ancak idari merkezinin bulunduğu yerde "… Bülteni" adı altında mevkute çıkarıbileceği, başka bir yerde bu mevkuteyı çıkaramayacağına ilişkin Valilik işleminin iptali istemiyle açılan dava sonunda, … Nolu İdare Mahkemesince, dosyanın incelenmesinden, derneğin tüzüğünde yazılı amacı doğrultusunda "… Bülteni" adı altında mevkute çıkarmak isteğinin, yer olarak derneğin idari merkezi dışında başka bir adresin gösterildiği, bu mevkutenin çıkarılacağı adresin şube niteliğinde olduğu nedeniyle 2908 sayılı yasanın 31.maddesi uyarınca derneğin kamuya yararlı derneklerden olmadığından aynı ilde birden fazla şube açamıyacakları, adıgeçen mevkutenin derneğin merkezinde çıkarılması gerektiği belirtilerek davacı isteğinin reddedildiğinin anlaşıldığı, ne 2908 sayılı Dernekler Kanununda, ne de 5608 sayılı Basın Kanununda mevkutenin çıkarılacağı yer konusunda herhangi bir düzenlemenin yer almaması karşısında, davacı dernekçe başka bir yerde mevkute çıkarılabilmesine hukuki bir engel...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti davasında ... Asliye Hukuk Mahkemesi ve ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, derneğin tüzüğündeki eksikliklerin süresi içinde giderilmemesi nedeniyle MK.60.maddesi uyarınca derneğin feshi istemine ilişkindir. istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, uyuşmazlığın TMK 87 .maddesinden kaynaklandığı, bu nedenle sulh hukuk mahkemesinin görevinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Dağıldığının Tespiti İstemli Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Dava dilekçesinde, davalı derneğin 11.04.2009 tarihinde yaptığı genel kurul toplantısından sonra 2011 ve 2013 yıllarında yapılması gereken olağan genel kurullarını yapmadığından derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Dava, Türk Medeni Kanununun 87/5.maddesi gereği, davalı derneğin olağan genel kurul toplantısını iki defa üst üste yapmaması sebebiyle kendiliğinden dağıldığının tespiti istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin Türk Medeni Kanununun 89. maddesi gereğince feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm dernek temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin kapatılabilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının saptanması halinde mümkündür. Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 27/03/2014 NUMARASI : 2013/632-2014/197 DAVACI : DAVALI : Dava dilekçesinde, derneğin feshine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece talebin kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı TMK'nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi; için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
