"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Türk Medeni Kanunu'nun 89.maddesi uyarınca derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 17.05.2013 tarihli davanamesiyle davalı derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
bulunmadığını, derneğin feshinin olağanüstü genel kurul kararı ile 23/12/2009 tarihinde gerçekleştiğini, bu durumda davalılara husumet yöneltilerek söz konusu derneğin dava konusu yapılmasının mümkün olmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 05/02/2013 NUMARASI : 2012/503-2013/61 DAVACI : DAVALI : Dava dilekçesinde, derneğin feshine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece talebin kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 89. maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi; için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
, derneğin yerleşim yerinin, derneğin yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır....
Somut olayda, feshine karar alınan derneğin genel kurul toplantısı ile alınan kararların iptali ve derneğin ihyası için ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açıldığı, derneğin tüzüğünde merkezinin ... (... Adliyesi yargı çevresinde) olarak belirtildiği anlaşılmaktadır. Derneklerle ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemece re'sen gözönüne alınması gerekir. Bu durumda Bölge Adliye Mahkemesince kesin yetki kuralı gereği derneğin merkezinin bulunduğu ... Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gözetilerek 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a maddesi gereği duruşma yapmadan görevli ve yetkili ... Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine kesin olarak karar verilmesi gerekirken, işin esasının incelenerek, davanın reddi doğru görülmemiştir....
Çevre Eğitimi Ve Koruma Derneğinin 2008 ila 2013 yılları Ekim aylarında yapılması gereken olağan genel kurul toplantılarının üst üste yapılmadığı gerekçesiyle 4721 sayılı Kanun'un 87.maddesi gereğince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş; mahkemece, Kocaeli 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/1545 E sayılı kesinleşmiş kararına göre, 2008 yılına kadar olan süre içerisinde derneğin kendiliğinden sona ermiş sayılmasını gerektirecek bir durumun bulunmadığının kesinleşmesi ve derneğin yeni tüzüğüne göre genel kurul toplantılarının 3 yılda bir yapılmasının öngörülmesi ile derneğin 2011 yılına ait genel kurul toplantısına ilişkin toplantı tutanağı ve eklerinin ibraz edilmesi karşısında, davanın kabul edilebilmesi için TMK'nin 87/5. maddesinde yazılı olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması şartının gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi üzerine Dairemizin 26.04.2017 tarihli ve 2017/3272 Esas, 2017/6274 Karar sayılı...
K A R A R Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 24.06.2016 tarihli ve 2016/13 sayılı davanamesinde, TMK'nin 60. madde gereği davalı derneğin kuruluşunda tespit edilen eksiklikliklerin verilen süre içerisinde giderilmediği gerekçesi ile derneğin feshi istenmiş; Mahkemece, davanamenin kabulü ile derneğin feshine karar verilmiştir. Derneğin feshine dair verilen karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi üzerine davalı vekilince Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir....
Hukuk Dairesi tarafından davalı işveren derneğin tasfiyesinin tamamlandığından artık taraf ehliyetinin kalmaması nedeniyle öncelikle davalı derneğin ihyası için davacı tarafa süre verilmesi, açılacak ihya davasına göre taraf teşkilinin sağlanması gerekirken taraf teşkili sağlanmaması gerekçesiyle bozulması üzerine 24.04.2014 tarihli oturumlarda mahkemece verilen yetki doğrultusunda eldeki derneğin ihyası davasının açıldığı.......
Yasal düzenlemelerden de anlaşıldığı üzere, derneğin yerleşim yerleri ile dernek merkezinin aynı olmadığı, yerleşim yerinin kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerin yönetildiği yer, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il ve ilçeyi ifade ettiği açıktır. Dernekler ile ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davanın, dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup, kamu düzenine ilişkin olduğundan, mahkemelerce re'sen gözetilmesi gerekir. (Yargıtay 20.Hukuk Dairesi 2018/4202 Esas 2018/5667 Karar - Yargıtay 8.Hukuk Dairesi 2017/9083 Esas 2017/5845 Karar) Davalı derneğin dosyada mevcut tüzüğüne göre, derneğin merkezi Konak/İzmir'dir. İlk derece mahkemesince dernek merkezinin Konak/İZMİR olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir....
