yaptıklarını, 4721 sayılı TMK'nın 62.maddesine göre derneklerin aynı kanunun 60.maddesinin son fıkrası gereğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde ilk genel kurulu toplantısını yapmak ve organlarını oluşturmakla yükümlü olduğunu, aynı kanunun 87/2.maddesinde derneğin ilk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organlarının oluşturulmamış olması halinde kendiliğinden sona ereceğinin düzenlendiğini, aynı maddenin son fıkrasında ise her ilgilinin Sulh Hakiminden derneğin kendiliğinden feshedildiğinin tespitini talep edileceğinin ifade edildiğini belirterek davalı derneğin 22/08/2016 tarihinde kurulmuş olmasına karşılık 03/04/2017 tarihine kadar yapılması gereken ilk genel kurul toplantısını bu tarihe kadar yapmasından dolayı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15.maddesine göre tasfiyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava, 2004 sayılı İcra Ve İflas Kanunu'nun 72.maddesi kapsamında kesinleşen icra takibinden sonra açılan, davacı Derneğin kullandığı krediye kefil olup bu sıfatla ödeme yapan ve borçlanma tarihinde derneğin yönetim kurulu üyesi olan davalıya davacı Derneğin borçlu olmadığının tespiti istemine yönelik menfi tespit davasıdır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 58.maddesine göre her derneğin bir tüzüğünün bulunduğu, bu tüzüğün kanunun emredici hükümlerine aykırı olamayacağı, tüzükte derneğin gelir kaynaklarının gösterilmesinin zorunlu olduğu, tüzükte düzenlenmeyen konularda kanun hükümlerinin uygulanacağı, 5253 sayılı Dernekler Kanunun 4.maddesi gereği ise Dernek Tüzüğünde derneğin borçlanma usullerinin gösterilmesinin zorunlu olduğu düzenlenmiştir. TMK'nin 85. maddesi gereği dernek yönetim kurulunun derneğin yürütme ve temsil organı olduğu, bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getireceği ifade edilmiştir....
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 89 ncu maddesi kapsamında derneğin amacının kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesi ile davaname yolu ile derneğin feshi istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki gerekçeye, 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri bulunmadığına göre, temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup ihbar eden temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir....
Belediyesi'nin haksız ve hukuka aykırı olarak kira sözleşmesini feshi eylem ve işleminin tespiti ile tedbiren gayrimenkulün teslimine, kira sözleşmesinin esasen devam ettiğinin belirlenmesine, davalı ... Belediyesinin kiracı derneğin yasal kiracı sıfatına sahip olmasına rağmen haksız ve hukuka aykırı tahliye işlemi gerçekleştirmiş olduğundan uğranılan maddi ve manevi zararlarının tespit ve tahsiline, tahliye işleminden kira dönemi sonuna kadar emsal bir gayrimenkule ödemek zorunda kalacağı tüm kira bedeli farklarının belirlenip hesaplanarak tahsiline yönelik şimdilik 10,000 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı... Konut İmar Sanayi ve Ticaret A.Ş. , davacı derneğin dava açma ehliyetinin bulunmadığını, mülkiyetin ... Belediyesi'ne ait olduğunu, ...'ın Yeşil Vadi Konaklarını inşa edip, camisini de müştemilatı ile birlikte yaptığını, tapunun 15/12/2003 tarihinde ......
Derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği, bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesinin mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılacağı ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durumun ilgili mülki idare amirliğine bildirileceği düzenlenmiştir. Dernekler Kanununda tasfiye konusunda hangi mahkemenin görevli olduğu açıkça gösterilmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Dağıldığının Tespiti İstemli Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden dağıldığının tespiti istenmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun'un 87/5. maddesi gereğince, olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması sebebiyle derneğin kendiliğinden dağıldığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin 2004 yılı mart ayında yapması gereken genel kurul toplantısını gecikmeli olarak 20.06.2004 tarihinde yaptığı, TMK'nin 87/5. maddesi kapsamında üst üste iki defa genel kurul toplantısı yapmamasının süre yönünden gerçekleşmediğinden davanın reddine karar verilmiştir....
Diğer yandan davacı vekili tarafından istinaf dilekçesinde davaya konu edilen derneğin asıl adı ve ünvanının "Sarıoğlan Sağlık Merkezi Yaptırma Derneği" olmasına rağmen, Sarıoğlan Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1963/94 Esas-1964/41 Karar sayılı ilamında derneğin adının "Sarıoğlan Sağlık Yurdu Yaptırma Derneği" olarak yazılması nedeniyle Sarıoğlan Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/211 Esas sayılı dosyasında bu durumun araştırılmakta olduğunu iddia etmiştir. Bu açıklamaya göre eldeki davada da derneğin adının ve ünvanının araştırılarak doğru adı tespit edildiğinde tespit edilen isimle dernek bilgilerinin ilgili makamlardan celbi ve neticesinde davanın esası hakkında karar verilmesi gerekmektedir....
Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği, bu ......in para, mal ve haklarının tasfiyesinin mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılacağı ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durumun ilgili mülki idare amirliğine bildirileceği düzenlenmiştir. .........
Tüzel kişilik kazanan derneğin ne zaman tüzel kişiliğinin son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada; daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin, T.M.K.'nın 59.maddesi ile oluşan tüzel kişiliğinin terkinini sağlamak amacıyla mallarının tasfiyesi istenmiştir. Böyle bir davanın dinlenebilmesi için öncelikle tüzel kişiliği devam eden derneğe husumetin yöneltilmiş olması gerekmektedir. Zira HUMK'un 73.maddesi amir hükmü gereğince derneğin de davada yer alması, savunma ve delillerini sunma olanağı tanınması zorunludur....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/11/2022 NUMARASI : 2022/183 ESAS - 2022/1968 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : TARAFLARIN İDDİA ve SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı derneğin süresi içinde genel kurul toplantısını yapmadığını, bu durumda TMK ve DK'nın ilgili hükümleri gereğince davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk dereceli mahkeme tarafından yapılan yargılama sonrasında, davanın kabulü ile davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı temsilcisi istinaf dilekçesinde özetle; kendisinin yurt dışında olması sebebiyle toplantının yapılamadığını derneğin tüzüğünde hiçbir sıkıntının bulunmadığını ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir....
