ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/06/2021 NUMARASI : 2021/124 ESAS, 2021/386 KARAR DAVA KONUSU : Dernek yönetim kurulunca verilen dernek üyeliğine ilişkin ihraç kararının iptali KARAR : Çarşamba 1....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, üyelikten ihraç kararının iptali istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava; davalı dernek yönetim kurulunun üyelikten ihraca ilişkin kararının iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 73. maddesi gereğince derneğin nihai kararları en yetkili organ olan genel kurul tarafından verilir. Aynı yasanın 83/2. maddesi gereğince de derneğin diğer organ kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz. Somut olayda; davacı, davalı derneğin 22.09.2006 gün ve 2006/317 sayılı yönetim kurulu kararının iptalini istemiştir....

Öte yandan, davayı nitelemek ve açılmış bir dava hakkında doğru hukuk kurallarını bulup uygulamak hâkime düşen bir görev olduğuna göre, dava dilekçesinde ihraç kararının iptali ile birlikte davacının kongre üyeliğine yeniden kabulüne karar verilmesi de talep edildiğinden ve dernek üyeliklerinden ihraca dair son kararı verme yetkisi dernek genel kuruluna ait olduğundan; Mahkemece davacının talebinin dernek üyeliğinden ihracının onaylanmasına dair genel kurul kararını da kapsadığının kabulü ile işin esasının incelenmesi gerektiğinden Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf isteğinin esastan reddine dair kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir. VI. KARAR Açıklanan sebeple; 1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, 2....

Bu halde çıkarılan üye çıkarılma kararının iptali için mahkemeye baş vurabilecektir. 68. madde ise dernek üyelerinin eşit haklara sahip oldukları, derneğin üyeleri arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, din ve mezhep, aile, zümre ve sınıf farkı gözetemeyeceği, eşitliği bozan veya bazı üyelere bu sebeplerle ayrıcalık tanıyan uygulamalar yapamayacağı düzenlenmiştir. Yine üyelikten ihraca ilişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında “Tüzükte ihraç sebebi olarak gösterilmeyen hallerde, verilen ihraç kararının, hakkın kötüye kullanıldığından dolayı iptali için dava açılabilir” (Y.20.9.1950 günlü ve 4/10 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı) denilmektedir. Bir üyenin dernek üyeliğinden çıkarılması konusunda karar verilirken, öncelikle çıkarılma sebeplerinin tüzükte düzenlenip düzenlenmediğinin göz önünde bulundurulması gerekecektir....

Davalı, davacı ve arkadaşlarının kurumu zarara uğratmaları nedeniyle haklarında ceza davası açıldığını, dernek disiplin kurulunca haklarında soruşturma yürütüldüğü soruşturma sonrasında dernek yönetim kurulunca dernek tüzüğünün 16. maddesinin 2. bendi uyarınca üyeliğe son verildiğini, davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Mahkemece, Büyükada şubesinde İktisadi İşletme Müdürlüğü yapan davacının kurumu zarara uğratması nedeniyle hakkında ceza davası açıldığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş; kararı davacı temyiz etmiştir. Dava dosyasının incelenmesinde; davacının dernek üyesi olduğu, davacı ve arkadaşları hakkında Ankara C.Başsavcılığı tarafından 14.04.2010 tarihinde ceza davasının açıldığı ve dernek yönetim kurulu tarafından davacının üyelikten çıkarılmasına karar verildiği, bu kararın henüz dernek genel kurulunda görüşülmediği anlaşılmaktadır....

Dava, davacının dernek üyeliğinden ihracına dair dernek yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 73. maddesinde, kayıtlı üyelerden oluşan dernek genel kurulunun derneğin en yetkili karar organı olduğu; 83. maddesinde ise, sadece genel kurul kararlarının iptalinin istenebileceği, diğer organlarının kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamayacağı hükme bağlanmıştır....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Asıl dava; davacının davalı dernek üyeliğinden çıkarılmasına ilişkin 17/04/2016 tarihli dernek genel kurul kararının iptali, birleşen dosya ile açılan dava ise; 20/11/2016 tarihli genel kurulda davacının üyelikten çıkarılmasına ilişkin alınan kararın iptali ve dava konusu olağanüstü genel kurul kararı ve buna dayanak olan 25/10/2016 tarihli yönetim kurulu kararının yoklukla malul ve mutlak butlanla hükümsüz olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; asıl dava konusuz kaldığından esasa ilişkin bir karar verilmesine yer olmadığına, birleşen davanın reddine karar verilmiş, istinaf dilekçesinin sonuç kısmında yer alan ifadeden anlaşılacağı üzere davacı tarafça, davanın reddine dair verilen karar istinaf edilmiştir....

E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, dernek genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiş, karar davacılar vekili tarafından istinaf edilmiştir. Somut olayda, davacıların davalı derneğe üye olmak için başvuru yaptıkları, dernek yönetim kurulu tarafından üyelik başvurusunun reddedildiği, yönetim kurulu kararına karşı itiraz edildiği, itirazın dernek genel kurulunda görüşüldüğü ve oy çokluğuyla reddedildiği, davacı tarafından genel kurul kararının iptali talepli iş bu davanın açıldığı görülmüştür. TMK 63 maddesi gereğince, " "hiç kimse, bir derneğe üye olmaya ve hiç bir dernek de üye kabul etmeye zorlanamaz." TMK 83 maddesi gereğince, "genel kurul kararına karşı iptal davası açma hakkı üyelere tanınmıştır."...

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 24/09/2021 NUMARASI : 2021/227 ESAS, 2021/623 KARAR DAVA KONUSU : Dernek Genel Kurul Kararının İptali KARAR : Antalya 6....

D)İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde; kararın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu, davacının 09/01/2015 tarihli yönetim kurulu toplantısında Tüzüğün 10.maddesine dayanılarak üyelikten çıkarıldığını, Tüzüğün 5.maddesinde çıkarma hallerinin açıkça belirtildiğini, tanık dernek başkanı Neslihan İlknur' un dilekçesinde belirttiği konuların sabit olduğunu, davacının üyelikten çıkarıldığını, tanık Bilge Koşan' ın beyanlarını kabul etmediklerini, tanığın da çıkarma yönünde oy kullandığını, ihraç kararının genel kurulda usulüne uygun şekilde onaylandığını, davacının savunmasının alınmadığı yönündeki beyanının doğru olmadığını, savunma için ihtar ve mehil gönderildiğini, yönetim kuruluna savunma hazırlandığını beyanla kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, davacının, dernekten ihracına ilişkin genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir....