Dernek ile ilgili davalar kamu düzenine ilişkin olup, 5253 sayılı Kanunun 32/k maddesindeki düzenleme uyarınca, zayi belgesini vermeye yetkili mahkeme dernek merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir. Bu maddede düzenlenen yetki, kesin nitelikte olup, kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemece re'sen gözönüne alınması gerekir. ...... Somut olayda, davacı derneğin genel merkez adresinin ''.....'' olduğu ..... yazısından anlaşılmakla, yetkili mahkeme ..... Mahkemesidir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince...... YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 13/05/2019 oy birliğiyle karar verildi....
Sulh Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği açıklanmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Uyuşmazlık dernek ile derneğin çalışanları arasında derneğin zarara uğratılmasına dayalı tazminat istemine ilişkin olmasına ve emsallerinin de 18. Hukuk Dairesi tarafından görülmesi nedeniyle, temyiz inceleme görevi Yargıtay Yasası’nın 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca Yargıtay 18. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Yargıtay 18. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine 05/06/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dernek Denetleme Komisyonu tarafından...adresinde faaliyet gösteren "... Derneği"nin yapılan genel denetimi sonucunda düzenlenen denetim raporunda, dernek yönetim kurulu başkanı ...'nın ikametgâh olarak kullandığı evini, dernek adresi olarak göstererek bu adrese ait kira, elektrik, su, doğalgaz, telefon ve internet hattı gibi mutat ve zorunlu giderlerin kasadan karşılanmasını sağlayıp, dernek gelirlerini kendi şahsi menfaatine kullandığının iddia edildiği olayda; dosya kapsamından derneğin yıllar itibarıyla giderlerinin gelirlerinden fazla olması nedeniyle sanığın bu açığı kapatmak için ikametgâhını dernek merkezi olarak göstermek zorunda kaldığı ve masrafların dernek adına yapıldığının anlaşılması karşısında, suç işleme kastı bulunmayan sanık hakkında verilen beraat hükmünde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Sulh Hukuk Mahkemesi ise derneğin merkez adresinin ''...'' olduğu İl Dernekler Müdürlüğünün yazısından ve dernek dosyası içinde bulunan bilgi ve belgelerden anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanununun 32/k maddesinde “Tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin, gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hâle gelmesi veya kaybolması hâlinde, öğrenme tarihinden itibaren onbeş gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine zayi belgesi almak için başvurmayan veya bu belgeyi denetim sırasında ibraz edemeyenler üç aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılacağı “ açıklanmıştır. Somut olayda, davacı derneğin genel merkez adresinin ''...'' olduğu İl Dernek Müdürlüğünün yazısından anlaşılmakla, yetkili mahkeme Karşıyaka 3. Sulh Hukuk Mahkemesidir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Karşıyaka 3....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
Derneklerin, doğrudan dernek tüzel kişiliğinin hak ve çıkarlarını ilgilendiren konularda iptal davası açabilecekleri kuşkusuzdur. Ancak yukarda belirtilen yasa kuralı uyarınca, üyelerinin kişisel ve özel yararlarını ilgilendiren konularda, üyeleri adına dava açma ehliyetleri bulunmamaktadır. Dava dilekçesinde, davacının … Dernek Başkanı olarak ve … adına dava açtığı anlaşılmış olup, dilekçede, davanın kendi adına da açıldığı yolunda herhangi bir ibare yeralmamaktadır. Bakanlar Kurulunun iptali istenilen kararının doğrudan doğruya dernek tüzel kişiliğinin hak ve çıkarlarına dokunmadığı açık olup, bu karara karşı Derneğin (Dernek Başkanı olarak davacının) dava açma ehliyeti bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, davanın, 2577 sayılı Yasanın 15/1-b maddesi uyarınca ehliyet yönünden reddine karar verildi....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/03/2022 NUMARASI : 2021/1827 ESAS - 2022/477 KARAR DAVA KONUSU : DERNEK (DERNEĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERDİĞİNİN TESPİTİ) KARAR : Taraflar arasındaki davada mahkemece yapılan yargılama sonucunda verilen hüküm aleyhine süresi içerisinde istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuş olmakla, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 5253 sayılı Dernekler Kanununun 3. maddesine göre kurulan T4 22/05/2015 tarihinde kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vererek 4721 sayılı TMK'nin 59/1. fıkrası gereği tüzel kişilik kazandığını, derneğin tüzüğünün davacı kurum tarafından incelenerek 27/05/2015 tarihinde onaylandığını ve dernek kütük kayıt defterine 53- 011- 116 kütük numarası ile kaydedildiğini, onaylı dernek tüzüğünün 4721 sayılı TMK'nin 62. maddesi gereğince tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içerisinde ilk genel kurulunun yapılarak dernek zorunlu organlarının oluşturulması gerektiği...
Dava, davacı ... adına dernek yönetim kurulu üyesi... tarafından avukata verilen vekaletname ile açılmıştır. Dernek adına dava açmak üzere yönetim kurulu üyesinin vekalet vermek için yetkilendirilmiş olup olmadığı vekaletname içeriğinden anlaşılmamaktadır. Medeni Kanun'nun 85. maddesine göre “Yönetim Kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir. Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.”...
