Dava, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 67. maddesi kapsamında itirazın iptali davasıdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6. maddesinde; genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, yerleşim yerinin, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre belirleneceği, 14/2. maddesinde, dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağı, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun 51. maddesinde; tüzel kişinin yerleşim yerinin, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yer olduğu, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde ise; bu Kanunun uygulanmasında, derneğin yerleşim yerinin, derneğin yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. " aynı kanunun 87.maddesinde ise " Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması. Her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir. " hükmüne yer verilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 27/03/2019 NUMARASI : 2017/190 ESAS, 2019/210 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Dernek adına kayıtlı malların tasfiyesi için Derneğin ihyası) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davacılar vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler dikkate alındığında, derneğin bir sivil toplum kuruluşu olduğu da gözetilerek hiç kimsenin dernek üyesi olmaya zorlanamayacağı gibi hiçbir derneğin üyeside dernek üyeliğinden çıkarılmaya da zorlanamaz. Dosya kapsamında, davalının dernek üyeliğinden çıkmasına ilişkin 18.06.2012 tarihinden önce yapılmış yazılı bir başvurusu bulunduğuna dair bilgi ve belge bulunmadığı, dernek üyeliğinden çıkmaya ilişkin yazılı başvurunun derneğe ulaşmasından itibaren hüküm ve sonuç doğuracağından bu tarihten önceki üyelik aidat ile davalı yükümlüdür. Buna göre davalının ödediği aidat miktarları mahsup edilerek üye kaldığı dönemdeki aidatların hesaplanarak bulunacak bedel üzerinden itirazın iptaline ve asıl alacak yönünden de icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Dava, derneğin feshine dair genel kurul toplantısı ile alınan kararların iptali ve derneğin ihyasına karar verilmesi istemine ilişkindir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6. maddesinde, genel yetkili mahkemenin davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, yerleşim yerinin, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre belirleneceği; 14/2. maddesinde ise dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağı, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun 51. maddesinde de, tüzel kişinin yerleşim yerinin, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yer olduğu, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde ise, bu Kanunun uygulanmasında, derneğin yerleşim yerinin, yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır....
Derneğinin yapmış olduğu icra takibinden dolayı davacının, davalı derneğe üye ve borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 6. maddesinde; genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, yerleşim yerinin, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre belirleneceği, 14/2. maddesinde, dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağı; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 51. maddesinde de; tüzel kişinin yerleşim yerinin kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yer olduğu; 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde ise; bu Kanunun uygulanmasında, derneğin yerleşim yerinin, derneğin yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır....
Asliye Ticaret Mahkemesince, davacı derneğin tacir olmadığı uyuşmazlığın da ticari iş olmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince, davacı dernek tüzüğünün incelenmesinde derneğin ticari işletme olarak işletildiği ve kamuya yararlı dernek olmadığı, 6102 sayılı Kanunun 16/1. maddesi uyarınca derneğin tacir sayıldığı ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olayda, davacı dernek Ortopedi ve Travmatoloji Buluşması ... 2014 isimli organizasyon için davalı şirketle 11.07.2013 tarihli hizmet sözleşmesi imzalamış olup, sözleşme kapsamında yapılan masrafların davalı şirketçe fazla gösterildiği ve davacı derneğe vadedilen bedelin ödenmediği iddiasıyla masrafların tespiti ve tazminat talep etmiştir....
Üyeleri dışında herkese hizmet verilmemesi nedeniyle, derneğin tedavül ekonomisine katılmayan ve haksız rekabete sebep olmayacak dernek faaliyetini ticari nitelikte bir işletme veya ticari iş olarak nitelendirmek olanaksız bulunduğundan derneğin yasal faaliyetini iktisadi bir işletme olarak kabul etmek mümkün değildir. Bu bakımdan davacı dernek adına kurumlar vergisi mükellefiyeti tesisinde hukuka uygunluk bulunmadığından mahkeme kararının onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; Dosyada, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 73. maddesinde, kayıtlı üyelerden oluşan dernek genel kurulunun derneğin en yetkili karar organı olduğu; 83. maddesinde ise, sadece genel kurul kararlarının iptalinin istenebileceği, diğer organlarının kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamayacağını, somut olayda; davalı derneğin yönetim kurulu üyesi olan davacının, T3 T3 Dayanışma Derneği'nin 13/06/2017 tarih ve 196 sayılı yönetim kurulu kararının iptalini istediğini; davacının davalı derneğin genel kuruluna bu hususta itirazda bulunmadan, başka bir anlatımla iç denetim yollarını tüketmeden doğrudan bu davayı açtığı, davalı derneğin tüzüğünün 9. maddesinin son fıkrasında üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma konusunda son karar mercinin dernek genel kurulu olduğunun düzenlendiği, ayrıca dernek tüzüğünde yönetim kurulu kararının kesin olduğuna dair bir hüküm...
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/243 Esas sayılı dosyasında verilen kararla iptal edildiği, dernek genel kurul toplantısı çağrısında bulunmak üzere ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 02.12.2013 tarih ve 2013/163 D.İş sayılı kararı ile üye görevlendirilmesi yapıldığı (kayyım atandığı), kayyım tarafından yapılan çağrı sonucu derneğin 12.01.2014 tarihinde olağanüstü genel kurul toplantısı yaptığı, bu toplantıda 20.04.2011 tarihli iptal edilen genel kurul toplantısındaki yönetim kurulu faaliyet raporu ile denetim raporu görüşülüp yönetimin ibra edildiği, derneğin 2011-2013 tahmini bütçesinin kabul edildiği, dernek üyesi...'...
