Mahkemece yapılacak iş; Daha önce getirtilen kayıt ve belgeler de dikkate alınmak sureti ile öncelikle davalı derneğin İl Dernekler Müdürlüğü'nden dernek dosyası, davalı derneğe ait üye kayıt defteri, dernek yönetim kurulu kararları defteri, hazirun cetvelleri dosya arasına alınarak ayrıca davaya konu genel kurul toplantısı öncesinde dernek üyeliğinden çıkarılma ve dernek üyeliğine kabule ilişkin alınan kararların incelenmesi ile dernek üyeliğinden ihraçların usulüne uygun olmadığı hususu da incelenerek olağan genel kurul toplantısında oy kullanma hakkına sahip olan üyelerin tespitinin yapılması bu suretle davacı tarafın dava dilekçesinde ileri sürdüğü usulsüzlüklere yönelik tarafların delilleri toplanıp usulsüzlük olup olmadığı tek tek incelenerek gerekirse bu konularda uzman bilirkişiden rapor alınıp toplantının yasanın aradığı şartlara uygun yapılıp yapılmadığı, genel kurulda alınan kararların mevzuata uygunluk arz edip arz etmediği incelenerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar...
Derneğin üyelerine verilen hizmetin maliyetinin üzerinde bir bedelle veya eğitim almak isteyen dernek dışından kişilere herhangi bir bedel karşılığında eğitim hizmeti sunmasının, organizasyon dahilinde kazanç sağlama amacıyla ticari faaliyette bulunmak anlamına geldiği ve derneğin iktisadi işletmesi bünyesinde vergilendirilmesi gerektiği açıktır....
Mahkemece yapılacak iş; Daha önce getirtilen kayıt ve belgeler de dikkate alınmak sureti ile öncelikle davalı derneğin İl Dernekler Müdürlüğü'nden dernek dosyası, davalı derneğe ait üye kayıt defteri, dernek yönetim kurulu kararları defteri, hazirun cetvelleri dosya arasına alınarak ayrıca davaya konu genel kurul toplantısı öncesinde dernek üyeliğinden çıkarılma ve dernek üyeliğine kabule ilişkin alınan kararların incelenmesi ile dernek üyeliğinden ihraçların usulüne uygun olmadığı hususu da incelenerek olağan genel kurul toplantısında oy kullanma hakkına sahip olan üyelerin tespitinin yapılması bu suretle davacı tarafın dava dilekçesinde ileri sürdüğü usulsüzlüklere yönelik tarafların delilleri toplanıp usulsüzlük olup olmadığı tek tek incelenerek gerekirse bu konularda uzman bilirkişiden rapor alınıp toplantının yasanın aradığı şartlara uygun yapılıp yapılmadığı, genel kurulda alınan kararların mevzuata uygunluk arz edip arz etmediği incelenerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar...
HUKUK DAİRESİ Dosya kapsamına göre, davacı ile dava dışı dernek arasında hibe sözleşmesi bulunmakta ise de; dava, dava dışı derneğin münfesih olması sebebi ile derneğe yapılan hibe ödemesinin derneğin yönetim kurulu üyelerinden tahsili istemine ilişkin olup, buna göre uyuşmazlık Dernekler Kanunu Kapsamında davalı dernek üyelerinin bu borçtan sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 8. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yargıtay 8. Hukuk Dairesine gönderilmesine 15/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki dernek hukukuna ilişkin davada İzmir 2. Asliye Hukuk ile 11. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, derneği ilk genel kurul toplantısını yapmaması nedeniyle derneğin sona erdiğinin tesbiti istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, İzmir Valiliğince T.M.Y.nın 87. maddesinin 2. fıkrasına göre derneğin ihtara rağmen ilk genel kurul toplantısını yapmadığından sona erdiğinin tesbitinin istendiği anlaşılmaktadır....
Derneğin zorunlu organlarından olan genel kurul, derneğin en yetkili karar organıdır. Genel kurul, derneğe kayıtlı olan üyelerden oluşmaktadır. Dernek genel kurulu, derneğin en yetkili organı olsa da aldığı kararlara karşı yargı yolu açıktır. Buna göre, dernek üyesi yasaya veya tüzüğe aykırı olduğunu düşündüğü karara karşı mahkemeye başvurarak bu kararın iptal edilmesini isteyebilir. Yasaya aykırılık ile kasıt, hukukun temel ilkelerine, dürüstlük kuralına, kamu düzenine ve kanunun emredici hükümlerine aykırılıktır. Dernek tüzüğüne aykırılıktan ise tüzükte belirtilen derneğin kuruluş amacına aykırı kararlar kastedilmektedir. Ayrıca üyelikten çıkarma kararlarına karşı da iptal davası açılabilmektedir. TMK 83. Maddede genel kurul kararlarına karşı iptal davası için iki farklı hak düşürücü süre belirlenmiştir. Buna göre toplantıda bulunan ve genel kurul kararına katılmayan üyeler bir ay içerisinde genel kurul kararının iptali için dava açması gerekmektedir....
tanık beyanlarıyla ve dernek defterleriyle ispatlanacağını, derneğin birçok üyesi ve bağışçısının bulunduğunu, derneğin aktif olarak devam ettiğini, derneğin herhangi bir kişinin mal kaçırma amacıyla hareket etmek için kurulduğu ve kullanıldığı hususunun yalandan ibaret olduğunu, davacının vasiyet konusundaki iddiasının müvekkili dernekle bir bağlantısının bulunmadığını, vasiyet edilen taşınmazların dava konusu taşınmazlar olmadığını, satışın gerçek bir satış olduğunu, ispat yükünün davacıda olduğunu, haksız davanın reddini, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını veya gerçek değere uygun hale getirilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve beyan etmiştir....
Dava konusu olayda ise, … Derneğinin kendi malı olan yeri kiracısı durumundaki …-DER ile ortaklaşa kullandığı, 16.4.1980 tarihinde, çalışma merkezi ile aynı yerde bulunan lokalin, 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 7.maddesi uyarınca mühürlendiği, daha sonra …-DER'le ilgili kapatma ve dernek binasının mühürlenmesi sırasında fiilen İstanbul Öğretmenler Derneğinin de mühürlendiği saptanmaktadır. Davalı idare, dernek lokalinin kapalı olmasının intibaka engel teşkil etmediği, kapatma işleminin lokale ilişkin olduğu öne sürülmekte ise de, … İlçesi Emniyet Amirliğinin yazısından, fiilen davacı dernek hakkında kapatma işleminin uygulandığı anlaşılmaktadır....
B-) Cevap ve Karşı Talepler : Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacının dernek üyesi olmasa bile sitede işyeri sahibi olması nedeniyle davalı dernek tarafından sunulan zorunlu ve faydalı işlerden yararlandığını, buna rağmen hizmet bedellerini ödemekten kaçındığını, takibin de bu nedenle yapıldığını beyanla davanın reddini talep etmiştir. C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı : İlk derece mahkemesince; davalı dernek tarafından siteye ait genel hizmetlerin sunulduğu, davacının dernek üyesi olmasa dahi hizmetlerden yararlandığı, bu nedenle iş yerine isabet eden aylık bedelleri ödemesi gerektiği sonuç ve kanısına varılmıştır....
Ancak; 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 85. maddesinde, derneği yönetim kurulunun temsil edeceği ve bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getireceği; 83. maddesinde ise, dernek genel kurul toplantısında hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üyenin, karar tarihinden başlayarak bir ay, toplantıda hazır bulunmayan her üyenin de kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay ve her halde karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebileceği, genel kurul kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz olduğu durumların saklı olduğu hükme bağlanmıştır. Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaç ve faaliyetlerine uygun olarak fiil ehliyetlerini kullanabilirler. Dolayısıyla derneğin, dernek amacı doğrultusundaki iş ve işlemler nedeniyle dava açma ehliyeti bulunmaktadır....
