"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Dernek Derneğin Tasfiyesi İstemli Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, görevsizlik kararı verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile Usul ve Kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, HUMK'nun 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, 19.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Tasfiyesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı dernek temsilcisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile Usul ve Kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 01.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş ve iş bu kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı İhsaniye Camii Ve Kuran Kursu Yaptırma Ve Yaşatma Derneği vekili dava dilekçesinde; 2004 yılında yapılan olağan genel kurul toplantısında alınan kararla derneğin feshedildiğini, 587 ada 11 parsel sayılı taşınmaz dernek adına kayıtlı iken derneğin tasfiye işlemleri tamamlanmadan derneğin feshedildiği gerekçesiyle davalı Hazineye devredildiğini ve bilahare derneğin bilahare ihyasına karar verildiğini açıklayarak, söz konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı dernek adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir....
Maddesinde getirilen düzenleme karşılığında derneğin feshine ve tasfiyesine, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMA: Davalı tarafa dava dilekçesi ve duruşma günü usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalı cevap dilekçesi ibraz etmemiş, dernek temsilcisi duruşmaya katılmamıştır. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada; ".....Dernek dosyasına göre yönetici ve dahi üyesi konumunda olmayan şahıslar arasında, derneğe ait yerde yaşanan olayın bizatihi derneğin feshi için gerekçe yapılamayacağı, davalı dernek hakkında amacının hukuka aykırı veya suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğine dair başkaca hiçbir belge ve bilginin bulunmadığı anlaşılmakla davacının davanın reddine dair karar verilerek; -Davacının Davasının REDDİNE, " dair karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesi ile özetle; Davalı derneğin, TMK 89....
Maddesinde; " Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir." hükmü yer almaktadır. Somut olayda, ... Gençlik ve Spor Kulübünün ......
Dava konusu olayda ise, … Derneğinin kendi malı olan yeri kiracısı durumundaki …-DER ile ortaklaşa kullandığı, 16.4.1980 tarihinde, çalışma merkezi ile aynı yerde bulunan lokalin, 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 7.maddesi uyarınca mühürlendiği, daha sonra …-DER'le ilgili kapatma ve dernek binasının mühürlenmesi sırasında fiilen İstanbul Öğretmenler Derneğinin de mühürlendiği saptanmaktadır. Davalı idare, dernek lokalinin kapalı olmasının intibaka engel teşkil etmediği, kapatma işleminin lokale ilişkin olduğu öne sürülmekte ise de, … İlçesi Emniyet Amirliğinin yazısından, fiilen davacı dernek hakkında kapatma işleminin uygulandığı anlaşılmaktadır....
Maddesinde " genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir....
Mahkemece; davalılardan ... yönünden olaya neden olan minarenin dernek tarafından yaptırılmadığı gerekçesi ile, davalı ... yönünden ise Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluş ve Görevlileri Hakkındaki 633 Sayılı Yasanın 4379 Sayılı Yasanın 1.maddesi ile değişik 35 maddesine göre; Diyanet İşleri Başkanlığının Cami ve Mescitlerin açılmasına izin vermek ve cami görevlilerini atamak dışında bir sorumluluğu bulunmadığı gerekçesi ile her bir yönünden davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. 2908 sayılı Dernekler Kanunu’nun 8. maddesinde her derneğin bir tüzüğünün bulunduğu ve bu tüzükte derneğin feshi halinde mal varlığının tasfiye şeklinin belirtilmesi gerektiği açıkça düzenlenmiştir. Yine anılan yasanın 55.maddesinde ise; "Feshedilen veya kendiliğinden dağıldığı tespit edilen derneklerin mal, para ve haklarının tasfiyesi, tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılır....
Dava; derneğin ihyası istemine ilişkindir. 5253 sayılı Dernekler Kanununun MADDE 15- Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. 4721 sayılı kanunun 88. Maddesine göre Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir. Somut uyuşmazlıkta; 4721 sayılı kanunun 88. maddesine uygun olarak, 5253 sayılı Dernekler Kanununun 1. maddesine göre tasfiye işlemlerinin tamamlandığı, İhyası talep edilen söz konusu derneğin feshine 10/04/2005 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı ile karar verildiği, aynı toplantıda tasfiye için yönetim kurulunun yetkilendirildiği anlaşılmıştır....
(md. 33, 51 ve 68) Bir derneğin feshine karar verilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının saptanması halinde mümkündür. Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amacının dernek faaliyeti olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir. Dernek başkan ve üyelerinin bireysel nitelikte suç işlemeleri derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemez. Öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler ancak organları olarak hareket eden gerçek kişilerin fiillerinden sorumlu olurlar....
