İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada; ".....Dernek dosyasına göre yönetici ve dahi üyesi konumunda olmayan şahıslar arasında, derneğe ait yerde yaşanan olayın bizatihi derneğin feshi için gerekçe yapılamayacağı, davalı dernek hakkında amacının hukuka aykırı veya suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğine dair başkaca hiçbir belge ve bilginin bulunmadığı anlaşılmakla davacının davanın reddine dair karar verilerek; -Davacının Davasının REDDİNE, " dair karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesi ile özetle; Davalı derneğin, TMK 89. Maddesi kapsamında feshine karar verilebilmesi için, derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline gelmesi, bunu da süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti ile halinde mümkün olabileceğini, yöneticilerin suç oluşturan fiillerin tek başına derneğin feshi için gerekçe yapılamayacağının belirtildiğini, TMK 89. Maddesi ve Dernekler Kanunun 30....
Somut olaya gelindiğinde davacı davalı derneğin TMK 87. maddesi gereği Terme Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/162E-2018/1130K sayılı ilamı ile feshedildiğini belirterek derneğin tasfiyesini istemektedir. Mahkemece derneğin malvarlığı bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermiştir. Karar usul ve yasaya aykırıdır. Davalı derneğin hiçbir malvarlığı bulunmasa da tasfiye gerçekleşmeden derneğin dernek kütüğünden silinemeyeceği ve tüzel kişiliğini koruyacağı gözetilerek mahkemece davalı derneğin tasfiyesine karar verilmesi gerekirken malvarlığının bulunmamasının tasfiyeye engel olmayacağı gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması da isabetsiz bunmuştur. Açıklanan bu nedenlerle davacı vekilinin ve davalı ve kilinin istinaf başvurusunun HMK 353- 1- a-4- 6 maddesi uyarınca kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılması gerekmiş aşağıdaki gibi hüküm tesis edilmiştir....
H.D. 2017/8591 Es. 2018/12037 Karar sayılı ilamında; "Bundan ayrı olarak davada derneğin feshi ve aynı zamanda dernek mallarının tasfiyesi istenilmiştir. . ...Yukarıda gösterilen kanuni düzenlemeler dikkate alındığında, davadaki taleplerden birisinin şahıs varlığına ilişkin çekişmeli olarak açılan derneğin tasfiyesi istemine yönelik olması ve tasfiye isteminin asliye hukuk mahkemesinin görev alanına girmesi sebebiyle; mahkemece, derneğin feshi istemine ilişkin davanın tefrik edilerek başka bir esasa kaydı ile şimdiki gibi Sulh Hukuk Mahkemesinde bakılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi, eldeki davaya dernek mallarının tasfiyesi olarak devam edilmesi ve derneğin feshine ilişkin davanın bekletici mesele olarak kabulü ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, her iki dava yönünden de sulh hukuk mahkemesi tarafından yargılama yapılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir." şeklinde karar verilmiş olduğu, dernek mallarının tasfiyesi ile ilgili davaya Asliye Hukuk...
Derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği, bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesinin mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılacağı ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durumun ilgili mülki idare amirliğine bildirileceği düzenlenmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/2415 KARAR NO : 2021/2309 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇORUM 1.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/09/2021 NUMARASI : 2021/105 ESAS, 2021/309 KARAR DAVA KONUSU : Derneğin Feshi ve Tasfiyesi (TMK 89. Maddesine dayalı) KARAR : Çorum 1....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı TMK nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi; için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmaz ya da bu aykırılık veya noksanlık belirli sürede giderilmiş bulunursa; keyfiyet derhal derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir.” Somut olayda; ... Kaymakamlığı tarafından ...'ndan davaya konu derneğin TMK 60.maddeye göre Dernek tüzğündeki eksiklikleri gidermemesi nedeniyle yasal işlemlerin yapılmasını talep ettiği,savcılığın ... Asliye Hukuk Mahkemesi'ne hitaben düzenlediği davanamenin olaylar bölümünde dernek tüzüğünün TMK 60 maddesine göre eksik olduğundan bahisle aynı madde uyarınca derneğin dağılmış sayılmasına karar verilmesinin talep edildiği,ancak;netice ve talep bölümünde sehven TMK 87/2 maddesine göre karar verilmesinin talep edildiği,talebin esasen TMK 60.maddesine dayalı olarak yapıldığının anlaşılmasına göre,uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
Mahkemece; "Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmekle; davanın derneğin tasfiyesi istemine ilişkin olduğu, yapılan malvarlığı araştırmasında derneğe ait herhangi bir malvarlığı bulunmadığı, bu kapsamda Dernekler Kanunu'nun 15.maddesi ve Dernekler Yönetmeliği'nin 89/b maddesi gereğince derneğin tasfiyesine ve dernek temsilcisi T3 tasfiye memuru olarak atanmasına karar verilmesi gerektiği anlaşılmakla davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir." şeklindeki gerekçe ile "Davanın kabulü ile Hayal Perdesi Kültür ve Sanat Derneği'nin tasfiyesine,Temsilci T3 (TCK.NO:)'ın tasfiye memuru olarak atanmasına" karar verilmiştir....
Bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılır ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durum ilgili mülki idare amirliğine bildirilir" hükmünün yer aldığı, ihbar edenin dilekçesine ekli devrin yapılacağı derneğe ait bilgi başlıklı yazıda dava konusu derneğin amacına en yakın ve en fazla üyeye sahip derneğin bildirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Dava; 5253 Sayılı Derneklek Kanunu 15. maddesi ve Dernekler Yönetmeliğinin 89/b maddesi uyarınca derneğin tasfiyesine ilişkindir. Tasfiyeye ilişkin kurumlardan cevaplar gelmiş, ve tüm deliller toplanmıştır. Rize Sulh Hukuk Mahkemesi 2014/707 Esas 2014/1002 Karar sayılı derneğin kendiliğinden feshi dosyası getirtilmiş ve incelenmiştir....
Maddesinde; " Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir." hükmü yer almaktadır. Somut olayda, ... Gençlik ve Spor Kulübünün ... Belediye'sinin 15/02/1993 tarihli Meclis Kararı ile kurulduğu, Derneğin Kuruluş Tüzüğü'nün 45. maddesi uyarınca, derneğin feshi halinde bütün borç ve alacaklarının belediyeye devrolunacağının karar altına alındığı, 12/03/2015 tarihinde derneğin feshedildiği ve Dernek Kuruluş Tüzüğünün 45. maddesi gereğince tüm borçlarının ......
