Talimat yoluyla alınan bilirkişi raporunda denkleştirme tazminatı tutarı 124.340,00-TL olarak hesaplanmış iken, Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda denkleştirme tazminatı tutarı 118.895,52-TL olarak hesaplanmıştır. Davacı vekili iki rapor arasındaki bedel yönünden çelişkinin giderilmesini istemişse de Mahkememizce yapılan incelemede; Talimat Mahkemesi aracılığıyla alınan bilirkişi raporunda ticari ilişkinin 2011-2016 yılları arasında (60 ay) hesaplama yapılmış, denkleştirme tazminatı tutarı 124.340,00-TL olduğu belirlenmiş, Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda ticari ilişkinin son 5 dönemi esas alınarak 2012-2016 yılları arasında (58 ay) hesaplama yapılmış, denkleştirme tazminatı tutarı 118.895,52-TL olduğu belirlenmiş, Her iki rapor arasındaki bedel farklılığının esas alınan yıllar ve süreden kaynaklandığı anlaşılmaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/299 Esas KARAR NO : 2022/794 DAVA : Denkleştirme Tazminatı (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 25/04/2021 KARAR TARİHİ : 28/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan Denkleştirme Tazminatı (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekkili ... Sanayi (... İletişim) ve Tic. Ltf. Şti. ile ... Hizmetleri A.Ş. (...) arasında devamlı suretle yenilenen 2018,2019 ve 2020 yılları için imzalanan Acentelik Sözleşmeleri kapsamında müvekkilinin; ... Mağazası, ... Avm Mağazası, ... Avm Mağazası, ... Avm Mağazası, ... Avm Mağazası, ... Avm Mağazası ve ......
nedenle denkleştirme tazminatı hakkının doğmadığı görüşü bildirilmiştir....
GEREKÇE: Dava, 6100 sayılı TTK'nın 122. maddesi ile 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 23/16 maddesine dayalı denkleştirme tazminatı istemine ilişkindir.Genel olarak denkleştirme (portföy) tazminatı, acentelik sözleşmesi sona erdikten sonra, bu ilişkinin devamı boyunca acentenin kişisel gayretiyle yarattığı müşteri çevresinden müvekkilinin halen yararlanması, acentenin ise yararlanmaması nedeniyle uğradığı kaybın karşılığıdır....
acente lehine hükmedilecek denkleştirme tazminatı tutarının üst sınır olan 35.496,40TL olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir....
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1) Dava, davalının yedek parça bayilik sözleşmesiyle servis sözleşmelerini haksız olarak feshettiği iddiasıyla açılan kâr kaybı, karşılanmayan maliyet yatırımları, denkleştirme tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesi’nce, davalının taraflar arasında akdedilen sözleşmeler bağlamında olağan fesih hakkını kullandığı, alınan ve benimsenen bilirkişi raporuna göre davacının kâr kaybı talebinin yerinde olmadığı gibi hakkın kötüye kullanılması gibi bir durum söz konusu olmadığından manevi tazminat talebinin yerinde olmadığı, yine alınan bilirkişi raporuna göre davacının karşılanmayan yatırım maliyetleri zararı talebinin yerinde olmadığı, denkleştirme tazminatı talep edilebilmesi için davacının acente sıfatının bulunması gerektiği ve ancak davacının acente sıfatının bulunmaması nedeniyle denkleştirme tazminatı da talep edemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
Davalı vekili, davacının denkleştirme tazminatı isteyebilmesi için müvekkilinin önemli menfaatler elde etmesi gerektiğini, müvekkilinin ne tür menfaatler elde ettiği konusunda bir delil sunulmadığını, iddiasının soyut ve mesnetsiz olduğunu, taraflar arasındaki belirsiz süreli sözleşmenin üç ay önceden ihtarla feshedildiğini, fesih hakkının acenteye de tanındığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, tüm dosya kapsamına göre, üç aylık ihbar süresine uyulmak suretiyle sözleşmenin feshedildiği, davalı ... şirketinin TTK.121/4 hükmü uyarınca tazmin yükümlüğü olmadığı, davacı tarafın uyuşmazlık konusu dönemlere ilişkin ticari defterlerini ibraz etmekten kaçındığı, davacı tarafın portföy tazminatı, denkleştirme tazminatı talep koşullarının gerçekleştiğini ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir....
Dolayısı ile denkleştirme tazminatı talep edilebilmesinin ilk şartı olan davalı şirketin acentenin bulduğu yeni müşteriler sayesinde sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonrada önemli menfaatler elde etmesi şartının somut olayda varlığının ispat edilememiş olması sebebiyle denkleştirme tazminatı talepli davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
HD'nin 23/10/2020 tarih 2018/2124 Esas ve 2020/1040 Karar sayılı kararları ile 6102 sayılı TTK m.122/4'ün "Denkleştirme isteminden önceden vazgeçilemez. Denkleştirme istem hakkının sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren 1 yıl içinde ileri sürülmesi gerekir." şeklindeki hükmü ile öngörülen 1 yıllık hak düşürücü sürenin dava açmak için değil ve fakat denkleştirme tazminatının borçlusu kişiye başvurmak için öngörüldüğü içtihat edilmiştir. İhtilaf, davalı tarafın sözleşmeyi feshinin (olağan fesih dahil) haklı olup olmadığı, ve fesih haksız ise davacı acentenin denkleştirme tazminatı talep hakkı olup olmadığı ve varsa miktarının tespiti noktalarında toplanmaktadır. Ancak denkleştirme tazminatının hesabı hukuk bilgisi dışında özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden HMK m.266 kapsamında talep üzerine veya resen bilirkişi deliline başvurulabilmesi mümkündür. Taraflar arasında ... 17....
Yine maddenin 3. fıkrasında müvekkilin haklı bir eylemi olmadan acentenin sözleşmeyi feshetmesi veya sözleşmenin müvekkil tarafından haklı sebeple feshedilmesi halinde denkleştirme tazminatı talep edilemeyeceği düzenlenmiştir. Tespit edilecek denkleştirme tazminatı acentenin son beş yıllık faaliyeti sonucu aldığı yıllık komisyon veya diğer ödemelerin ortalamasını aşamaz. Acente, denkleştirme tazminatından önceden vazgeçemez. Acentenin denkleştirme tazminatı talebini sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içinde ileri sürmesi gerekir. Bir yıllık süre dava açılması bakımından hak düşürücü bir süredir. Denkleştirme tazminatının şartları İstanbul BAM 43....
