GEREKÇE : Dava, acentelik sözleşmesinin feshi nedeniyle denkleştirme tazminatı, kar kaybı ve danışmanlık ücreti adı altında yapılan haksız kesintilerin ödenmesi istemine ilişkindir.Davacı davalı ile aralarındaki acentelik sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiğini, ileri sürmüş ve sözleşmenin davalı tarafından feshedilerek sona ermesi nedeniyle denkleştirme tazminatı, kar kaybı ve danışmanlık ücreti adı altında yapılan haksız kesintilerin tahsili isteminde bulunmuş; mahkemece 14/02/2017 tarihli kararla, denkleştirme tazminatı talebinin yerinde olabilmesi için taraflar arasındaki sözleşme şartlarına uygun davranılması gerektiği, davacının çalışma bölgesi dışında poliçe tanzim ettiği, böylelikle sözleşmeye uygun hareket ettiğini ispatlayamadığı, kar mahrumiyeti talebi açısından da sözleşmenin haklı nedenle feshedildiği, davacının kar mahrumiyeti ve denkleştirme tazminatını, taraflar arasındaki sözleşmenin 22. maddesi göz önüne alınarak talep edebileceği, danışmanlık hizmetleri...
Özellikle davacının denkleştirme alacağının hesaplanması son derece yetersizdir. Bilirkişi kurulu denkleştirme alacağının davacının son beş yıllık gelir ortalamasını almak suretiyle belirlemiştir. Oysa denkleştirme alacağının üst sınırını oluşturan bu rakamın davacının talep edebileceği tazminat olarak belirlenip hükmün bu rapor üzerinden kurulması usule aykırı olmuştur....
Maddi tazminat başlığı altında, cari hesap alacağı, ek komisyon alacağı, rapel komisyon alacağı ve denkleştirme tazminatı talepleri yer almaktadır. Uyuşmazlık konusu, taraflar arasındaki acentelik sözleşmesinin haklı nedenle feshedilip edilmediği, bu bağlamda davacının maddi (cari hesap alacağı, ek komisyon alacağı, rapel komisyon alacağı ve denkleştirme tazminatı) ve manevi zarara uğrayıp uğramadığı, uğramışsa miktarı ve davalıdan bunu tazmin etme koşullarının oluşup oluşmadığı noktasındadır. Mahkeme davacının, komisyon, ek komisyon ve rapel komisyon alacağı taleplerini kısmen kabul etmiş, denkleştirme tazminatı ile manevi tazminat talebinin koşulları oluşmadığı gerekçesiyle reddetmiştir. Reddedilen talepler açısından davacı taraf, kabul edilen talepler açısından da davalı taraf istinafa gelmiştir....
Mahkemece, davacının sözleşmenin feshi nedeniyle uğranılan zarar ile kâr payı zararı talebi hakkında davanın reddine karar verilmesi isabetli ise de denkleştirme tazminatı talebinin aynı gerekçeyle reddi doğru olmamıştır. 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesi uyarınca, sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra acentelerin, Kanun’da yazılı şartların varlığı halinde müvekkillerinden uygun bir miktarda “denkleştirme” istemine bulunmaları mümkündür. Her şeyden önce, TTK’nın 122/5. maddesi uyarınca talep olunabilecek denkleştirme tazminatı istemi, distribütörlük, franchisingi, bayilik vs. tekel veya tek satıcılık hakkı veren diğer sözleşme ilişkilerine de uygulanabileceği konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır. Bununla birlikte acentenin tek taraflı olarak sözleşmeyi feshetmesi veya acentenin kusuru nedeniyle sözleşmenin haklı sebeple müvekkil tarafından feshi halinde acente denkleştirme isteminde bulunma hakkını kaybedecektir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava; taraflar arasında akdedilen acentelik sözleşmesinin, davalı tarafça feshedilmesi nedeniyle davacının anılan acentelik sözleşmesi ve eklerinden kaynaklı olarak yoksun kalınan kar ve denkleştirme tazminatı istemine ilişkin alacak davasıdır. Çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; davacının, davalıdan denkleştirme tazminatı ve yoksun kalınan kar talebinde bulunup bulunamayacağı, talep edebilir ise ne miktarda talep edebileceği hususlarıdır. Dosyanın teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle, dosya SMMM ... ve hukukçu Prof. Dr. ...'...
Sigorta şirketi, 3 aylık fesih süresine uymadan sözleşmeyi fesih ettiği, acentenin bu süreçte sözleşme ilişkisi devam etmiş olsaydı kısa süre içerisinde yapılacak işlerden dolayı ortalama 84.805,54 TL (28.268,51 TL x 3) komisyon gelirine sahip olacağı, bu nedenle, bilirkişi kurulu olarak acentenin 84.805,54 TL tutarında denkleştirme tazminatı talebinde bulunabileceği yönündeki görüşümüzü, Sayın Mahkemenizin takdirlerine sunarız. 5.3. Fesihten Sonra Sigortacının Acentenin Kazandırdığı Müşteriler Üzerinden Gerçekleştirdiği Üretime Göre Hesaplanan Portföy/Denkleştirme Tazminatı TTK.'...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2019/638 Esas KARAR NO : 2023/506 DAVA : Tazminat (Denkleştirme tazminatı) DAVA TARİHİ : 19/11/2019 KARAR TARİHİ : 08/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Denkleştirme tazminatı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların sözleşmenin imza tarihi olan 15/01/2014 tarihinden 15/01/2019 tarihine kadar geçerli olduğu hususunda mutabık kalındığını, Nektar, Natura sözleşme süresi boyunca bölgedeki ürünlerin satışı ve dağıtımıyla ilgili olarak sözleşmenin geçerlik süresi boyunca ...'nın münhasır distribütörü olarak bahse konu ürünlerin bölgede satışını ve dağıtımını yapmayı kabul ve taahhüt ettiğini, ... tarafından gönderilen 12/06/2018 tarihli ihtarname ile sözleşmenin 15/01/2019 tarihinde sone ereceği belirttiğini, arabuluculuk sürecinde karşı taraf ile uzlaşılamadığını, müvekkil şirketin TTK 122....
irade ile sona erdirildiğini, müvekkilinin Gönder-Al Şirketi adına iş ve işlemler yürütmesi bu duruma ilaveten Gönder-al Firmasını temsil etmesi sebebiyle Gönder-al Firmasının acentası konumunda olduğunu, müvekkilinin davalı firmaya hatırı sayılır miktarda kazanç sağladığını, karşılıklı irade ile sonlandırılan sözleşmede acente durumundaki müvekkilinin kusurununu bulunmadığını, bu durumda sözleşme gereğince denkleştirme tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, denkleştirme tazminatının 1 yıllık süre içinde talep edilebileceğini, müvekkilinin davasının süresinde açıldığını belirterek, müvekkili lehine hakkaniyet unsuru göz önünde bulundurularak, 05.09.2016 tarihli, 19.09.2016 tarihli ve 19.12.2016 tarihli sözleşmeler için ayrı ayrı denkleştirme tazminatı belirlenmesine ve belirlenecek olan denkleştirme tazminatının müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Maddesi uyarınca denkleştirme tazminatı ve kazanç kaybı istemine ilişkindir....
Hukuk Dairesinin 2020/306 esas, 2021/404 karar sayılı ilamında; ''Denkleştirme tazminatı ya da diğer adıyla “portföy tazminatı”, sözleşmenin sona ermesi sonucunda müşteri çevresini kaybeden ve ekonomik bakımdan güç durumda kalan acentenin bu yüzden talep edebileceği bir ödence niteliğindedir. Dava tarihi itibariyle geçerli olan Türk mevzuatında, acentenin denkleştirme tazminatına ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Türk öğretisinde hakim olan görüş uyarınca, acentenin sözleşmesinin feshedilmesi durumunda acentenin hakkaniyetin gerekli kıldığı ölçüde müvekkilden denkleştirme tazminatı talep hakkı mevcuttur. Yargıtay uygulamasında da, acentenin denkleştirme tazminatı talebi konusunda bir kanuni düzenleme bulunmasa dahi, TTK m. 134/11. hükmünün kıyas yoluyla uygulanması suretiyle, sözleşmenin sona ermesi durumunda acentenin denkleştirme tazminatı talep etmesinin mümkün olduğu kabul edilmektedir....
