GEREKÇE : Dava, yayın sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır....
Borçlar Kanunun 158 ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart, sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde borçlunun belirli bir miktar para ödeme taahhüdüdür. Cezai şartın üç amacı vardır. Bunlar teminat ve ceza amacı, tazminat amacı ve sözleşmeden dönme amacıdır (Prof. Dr. Fikret Eren Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 111. İstanbul 1994 sh. 372). Borçlar Kanunun 158/1 maddesinde seçimlik cezai şart düzenlenmiştir. Buna göre alacaklı, sözleşme gereği hiç yada gereği gibi yerine getirilmediği takdirde ya edimin ifasını yada cezai şartın ödenmesini ister, burada teminat ve ceza amacı söz konusudur. Borçlar Kanunun 161. maddesine göre bu şartın aşırı olmaması gerekir. Somut olayda taraflar sözleşmenin ifası için belirli bir tarih öngörmüşlerdir. Bu tarihe kadar borç ifa edilmediği takdirde 150 milyon lira ödenecektir. Borçlu yüklenici edimini yerine getirmemiştir....
Mahkemece karşı davada talep edilen manevi tazminat ile galveniz kaplama bedeli ve malzeme farkı miktarı ile ilgili gerekçesi gösterilerek red kararı verilmiş ise de talep edilen cezai şart (gecikme cezası) alacağıyla ilgili herhangi bir inceleme yapmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin karşı davanın reddi kapsamında cezai şart istemi de reddedilmiştir. Verilecek kararda talebin kabul ve reddi gerekçelerinin açıklanıp gösterilmesi, kararın denetlenmesi açısından zorunludur....
Dava, satış sözleşmesinden kaynaklı feshe dayalı tazminat istemine ilişkindir. Davacı ... vekili işbu davada, taraflar arasındaki sözleşmenin davalının sözleşme koşullarına riayet etmemesi sebebiyle ileriye etkili şekilde feshedildiğini ileri sürerek cezai şart, kazanç kaybı ve menfi zarar talebinde bulunmuş, davalı ... vekili ise İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/494 Esas sayılı dava dosyasında feshin haksız olduğunu ve müvekkili şirket yönünden cezai şart talep koşullarının gerçekleştiğini ileri sürüp oluşan zarar ile cezai şartın tazminini talep etmiştir. Feshin haklı olup olmadığı ve gerek cezai şart gerekse tazminat koşullarının tarafların hangisi yönünden gerçekleştiği her iki davanın birlikte değerlendirilmesi suretiyle açığa çıkacaktır. Her iki dava dosyası arasında hukuki ve fiili irtibat bulunduğu anlaşılmakta olup, tahkikat aşamasının birlikte yürütülmesi hem tarafların menfaatleri hem de usul ekonomisi bakımından yararlıdır....
DAVA : Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 25/05/2018 KARAR TARİHİ : 08/04/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 29/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ... güneş enerjisi satım ve kurulum işi ile uğraştığını, hücre adı verilen güneş panelinin içerisinde yer alan parçaları yurtdışından getirterek ülkemizde panel olarak imalatını firmalarla anlaşarak yaptırdığını, müvekkilin ...... firması ile yapmış olduğu anlaşma gereğince 1000 adet 285 WP OEM Model Hücre ve Hücre Fresi hariç Monokristalden oluşan Fotovoltaik Panel teslimi hususunda anlaştığını, müvekkil firmanın davalı alfa ... firması ile 27/07/2016 tarih ile sözleşme ile sipariş verdiğini, aynı gün davalı firma hesabına müvekkilinin sözleşmenin kurulmuş olmasından dolayı 15.000,00 USD havale yaptığını, sözleşme gereğince 74.100,00...
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart ile manevi tazminatın tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmış, davalı ... reddini savunmuş, mahkemece, cezai şart isteminin kabulüne, manevi tazminatın reddine karar verilmiş, karar davacılar tarafından, yargılama giderleri bakımından temyiz edilmiştir. Davanın açılmasından önce yapılan delillerin belirlenmesine (tespitine) ilişkin giderler, yargılama giderlerinden sayılır. Bu giderler, davanın müddeabihine eklenmez (YİBK. 22.03.1976 gün ve 1976/1 Esas, 1976/1 Karar). Eldeki davada, ......
Kararı doğrultusunda menfi zarar ve cezai şart talebi bulunduğundan her bir talep yönünden dava değerinin belirtilmesi için davacı vekiline süre verilmiş olup sunulan beyan dilekçesinde menfi zarar talebinin 9.000,00 TL, cezai şart talebinin 1.000,00 TL olduğu belirtilmiştir. Açıklanan nedenlerle davacının, sözleşmenin ifa edilmemesinden kaynaklı menfi zararının bulunduğu tespit edilmiş olup menfi zarar talebinin kabulüne karar verilmiştir. Sözleşmenin 4. maddesinde "... sözleşme feshedilebileceği gibi her aşamada geciken her gün için eksik imal edilen mal bedelinin %5i cezai şart talep edilebileceği" belirtilmiş olup sözleşmenin feshi tercih edilmiş olmakla cezai şart isteme koşulları gerçekleşmediğinden cezai şart talebinin reddine karar verilmiştir. Buna göre, davanın kısmen kabulüne dair aşağıda yazılı şekilde hüküm kurulmuştur....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, BK’nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, davacı yüklenici eser bedelinin tahsilini istemiş, davalı iş sahibi davanın reddini savunmuş, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle yanlar arasında iş bedelinin götürü şekilde kararlaştırılmış bulunmasına, para borçları için cezai şart istenebilirse de, tayin olunan cezai şartın cayma cezası niteliğini taşımasına, somut olayda ise sözleşmeden cayılmayıp, ifa ile sonuçlanmış olmasına, ödeme savunmasının da usulünce kanıtlanamamasına göre davalının...
(Beş Yüz Bin) cezai şart ödeyecektir.(seçimlik ceza) Önceki cezai şart hükümleri saklıdır." şeklindedir. Sözleşmenin dayanak 16/2. maddesinde belirtilen durumların gerçekleşmesi halinde cezai şart ödeneceği belirlenmiş ve sözleşmede bu maddenin yanında parantez içinde bu cezanın seçimlik ceza olduğu ibaresi yazılmıştır. Aynı maddenin son cümlesinde de önceki cezai şartların saklı olduğu belirtilmiştir. Yine aynı sözleşmenin 4. maddesinde ifaya ekli ceza açıkça düzenlenmiş ve her iki madde hükmü birlikte değerlendirildiğinde 16. maddedeki cezai şartın ifaya ekli cezai şart olmadığı anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 16. maddesinin içeriği, sözleşmenin diğer hükümleri, tarafların gerçek iradesi ve dilekçeyle talep edilen bedele ilişkin ileri sürülen gerekçelere göre davacının talep ettiği cezanın mahkemenin de kabulünde olduğu üzere seçimlik ceza olduğu açıktır. Seçimlik ceza, işin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi halinde talep edilebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi DAVA TÜRÜ: Tazminat Asıl ve karşı dava işbirliği (üretim) eser sözleşmesinin feshi nedeniyle cezai şart ve tazminat istemine ilişkin olup, uyuşmazlık kira ilişkisinden kaynaklanmamaktadır. Bu durumda temyiz incelemesi Dairemize ait olmayıp, Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin görevi kapsamında kaldığından dosyanın anılan Daire Başkanlığına gönderilmesine, 28.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
