hastalara iade edildiğini, sözleşmenin (11.1.8.) maddesinde, kurum mevzuatına aykırı olarak alınan ilave ücretin ilgili kişiye iadesi durumunda uygulanacak olan cezanın yarısı kadar cezai şartın belirleneceğinin düzenlendiğini, bu sebeplerle davacı hastaneye uygulanması gereken cezai şartın 24.000 TL olması gerektiğini ileri sürerek; kurum işleminin iptalini talep etmiştir....

Davacının itirazları üzerine ek rapor alınmış, ek raporda özetle; cezai şarta esas toplam proje bedelinin davacının dilekçesinde belirttiği 3.000.000 TL’nin esas alınması halinde 3.000.000TL÷100x1x1.664 saat = 49.920.000 TL cezai şart bedeli talep etme hakkı olup, sözleşmede bu cezai şart proje bedelinin %40’ı ile sınırlandırıldığından, davacının davalıdan 3.000.000TL÷100x40=1.200.000TL cezai şart talep edebileceği, ancak davacının 2018 yılı defter kayıtlarının incelenmesi neticesinde tespit edilen mali kayıtlara göre davacının davalıya sözleşme kapsamında yaptığı ödemeler toplamının 03.01.2019 tarihi itibariyle KDV dahil 27.503.939.45 TL olduğu ve bu bedelin esas alınması halinde ise 27.503.939.45 TL ÷ 100 x 1 x 1.664 saat = 457.665.552,45 TL cezai şart bedeli talep etme hakkı olup, sözleşmede bu cezai şart proje bedelinin %40’ı ile sınırlandırıldığından, 27.503.939.45TL÷100 x 40 = 11.001.575,78 TL cezai şart talep edebileceği bildirilmiştir....

Davacı hernekadar sözleşmenin 9.maddesi gereği şartname hükmüne uyulmaması halinde satım bedelinin iki katının ödeneceğini ileri sürerek satım bedeli yanında ayrıca KDV nin de cezai şart kapsamında ödenmesini talep etmiş ise de; sözleşme ve şartname içeriğinde böyle yazılı bir kararlaştırmanın olmadığı görülmektedir. Bu durumda davacı davalıdan ancak mahkemenin de kabulünde olduğu gibi satım bedelinin iki katını cezai şart olarak talep edebilir.Daha önce yapılan temyiz incelemesinde mahkeme kararının onanmasına karar verilmesi gerekirken zuhulen bozulduğu bu kez yapılan incelemeden anlaşıldığından, HUMK 440 maddesi hükmü uyarınca davalının karar düzeltme talebinin kabulü ile mahkeme kararının ONANMASINA karar verilmiştir....

7 nci maddesiyle franchise alanın, kaşar, kola gibi ürünleri mutlak surette franchise verenden alacağı aksi halde 25.000,00 USD cezai şart ödeyeceği kararlaştırılmış olup, davacı tarafından davalıya ait işletmede yapılan iki ayrı denetimde, işletmede kullanılan kaşarın davacıdan alınmadığının tespit edildiği, bu hale göre, davacının sözleşmenin anılan hükmüne göre davalıdan cezai şart talep edebileceği, Dairemizin 30.03.2016 tarihli, 2015/13336 E., 2016/3474 K. sayılı bozma ilamında da belirtildiği üzere davacının ancak davalının ekonomik mahvına sebep olmayacak bir tutarda cezai şart talep edebileceği, Mahkemece, asıl davadaki teminat mektubu bedelinin iadesi ve birleşen davadaki sözleşmeden kaynaklı alacak talepleri bakımından, franchise verenin, davaya konu teminat mektubunu, sözleşmeden kaynaklı, kira, franchise isim bedeli, ortak masraf gibi kalemlerle, sözleşmenin 7. ve 17.5 maddesine göre tahakkuk ettirilen toplam 35.000,00 USD cezai şarttan kaynaklanan alacağa mahsuben paraya çevirdiği...

Sözleşmenin ilgili maddesi incelendiğinde taraflar arasındaki cezai şartın ifaya eklenen cezai şart olduğu, cezai şartın düzenlendiği madde metninde cezai şartın sözleşmenin hükmü gereğince taraflar cezai şartın sözleşme bedelinin %30'unu geçeceği durumda iş verenin bunu başka bir kişiye tamamlattıracağının hüküm altına alındığı, bu durumda cezai şartın talep edilemeyeceğinin anlaşılacağı cezai şartın talep edilebilmesi için ifanın gerçekleşmesinin gerektiği, müteahhit ifayı gerçekleştirmemesi halinde iş verenin başkaca bir kişi aracılığı ile ifayı tamamlatacağının, arada fark oluşması halinde de bu farkı müteahhitten talep edebileceğinin kararlaştırıldığı göz önüne alındığında cezai şartın oluşmadığının kabulü gerekmektedir....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı-k.davacı ... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava 13.07.2005 tarihli kalıp imâli sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedelinin tahsili için yapılan icra takibine vâki itirazın iptâli, takibin devamı ve %40 icra-inkâr tazminatının tahsili istemiyle açılmış, karşı dava ise iş sahibince ödenen bedelin iadesi, cezai şartın ödetilmesi talebiyle açılmış, mahkemece asıl davanın kabulüne, karşı davanın ise reddine dair verilen karar davalı ve karşı davacı ... vekilince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle karşı davada ödenen iş bedeli istenmek suretiyle akitten dönülmüş ve kalıpların tesliminde, ihtirazî kayıt ileri sürülmemiş olması nedeniyle...

Ariyete konu raf niteliğindeki malzeme ve ekipmanların bedelinin ve market tadilatı bedelinin 2018 yılındaki rayiç bedeli için dosyaya sunulan 30.01.2018 tarihli faturadaki , KDV dahil 38.940,00TL bedelin kadri maruf olacağı ve bu nedenle Ariyete konu raf niteliğindeki malzeme ve ekipmanların bedelinin 38.940,00TL olabileceği kanaatine varılmıştır..." tespit ve rapor edilmiştir. Mahkememizin 27/10/2021 tarihli 2 nolu ara kararı gereği dosyanın bir sureti bilirkişi ...'e tevdii edilerek cezai şartın davalının ekonomik mahfına neden olup olmayacağı hususunda ek rapor düzenlenmesi istenmiş olup, bilirkişi ... tarafından sunulan 03/08/2022 tarihli ek raporda "...Bu durumda davacı şiketin cezai talebi, davalı şirketin ekonomik yönden mahfını gerçekleştireceği, diğer bir değişle 2019 yılında gayri faal olan / hiçbir geliri olmayan davalı şirketin cezai şartı karşılaması mümkün olmadığı, davacının cezai talebi şirketin iflasına neden olacağı.." tespit ve rapor edilmiştir....

DAVA Davacı vekili; müvekkili ile davalı şirket arasında düzenlenen 20.09.2010 tarihli 5 yıl süreli akaryakıt istasyonu bayiliği sözleşmesi ve protokolünün davalı ... tarafından garantör sıfatıyla imzalandığını, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin tek taraflı ve haksız olarak davalı tarafca feshedilmesi nedeniyle müvekkilinin zarara uğradığını ileri sürerek kâr mahrumiyeti ve cezai şart alacaklarının faiziyle davalıdan tahsili ile ariyet olarak verilen malların müvekkiline iadesine veya iadesi mümkün olmadığı takdirde demirbaşların bedelinin faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP 1.Davalı vekili; sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini, davacının kar mahrumiyeti ve cezai şart talebinin yerinde olmadığını, ariyet ve demirbaşların teslimi konusunda davacının kusuru bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir. 2.Davalı ... davaya cevap vermemiştir. III....

Mahkemece toplanan deliller ve yapılan yargılama sonucunda, taraflar arasında 28.02.2008 tarihli sözleşmenin bulunduğu, davalının, davacı tarafa cevaben gönderdiği ihtarnamede 33 adet taşıtmatik cihazın alındığının kabul edildiği ve 28 tanesinin iadesi ispat edildiğinden, davalının elinde 5 adet taşıtmatik cihazı kaldığı, ayrıca davalıya 10 adet araç tanıma sistemi verildiği noktasında ihtilafın bulunmadığı, bu kapsamda davalı tarafından sözleşmenin haksız feshinden dolayı anılan sözleşmenin 10.maddesine göre davacının 30.397,95 cezai şart alacağının bulunduğu, bununla birlikte 5 adet taşıtmatik cihazı ile 10 adet araç tanıma sisteminin de davacıya iadesi gerektiği, aksi halde davacının bedellerinin ödenmesini talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....

Mahkemece yapılan yargılama sonunda; 1- Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile, 2- Dava konusu harici taşınmaz satış sözleşmesi gereğince davacı tarafından ödenen 450.000,00 TL alacağın davalıdan alınarak davacıya geri iadesine(ödenmesine), 3- Dava konusu harici satış sözleşmesinde satış bedelinin %50 fazlası ile iade edileceğine ilişkin cezai şart konulmuş ise de yapılan taşınmaz satışı resmi şekilde yapılmadığından resmi şekilde yapılmayan taşınmaz satışı geçersiz olduğundan geçersiz satışa dayalı olarak cezai şart istenilmesi olayımızda satış bedelinin %50 fazlası ile iadesi hukuken mümkün olmadığından davacının fazlaya dair talebi olan satış bedelinin %50 fazlası ile iadesi talebinin reddine karar verilmiştir....