"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Velayet hukukuna ilişkin olarak satınalmaya izin verilmesi hakkında açılan davada ....Sulh Hukuk ve....Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, kısıtlanarak annesinin velayeti altında bırakılan (TMK 419/3. maddesi) ergin çocuğa araç alınması için veliye izin verilmesi isteğine ilişkindir. Sulh Hukuk Mahkemesi, ergin çocuğun kısıtlanarak velayet altına alınmış olması nedeniyle izne bağlı istemlerde görevli mahkemenin Aile Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle, görevsizlik kararı vermiştir. Aile Mahkemesi ise, Sulh Hukuk Mahkemesinin kararı ile kısıtlanmasına ve annesinin velayeti altına alınmasına karar verilen ...'...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/07/2018 NUMARASI : 2018/416 ESAS - 2018/414 KARAR DAVA KONUSU : (Çocuğun Annesinin Soyadını Kullanmaya İzin) KARAR : 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 22/2 maddesi gereğince yargı yerinin belirlenmesi için dairemize gönderilen dosya içindeki tüm belgeler ile dairemiz üyesi tarafından hazırlanan ön inceleme raporu incelendi. Gereği görüşüldü: DAVA DİLEKÇESİ : Davacı ilk derece mahkemesine ibraz etmiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Davalının eski eşi olduğunu, boşandıklarını, davalının kasten adam öldürmek suçundan 25 yıl ceza aldığını, hükmün kesinleştiğini bildirmiş ve davalı ile müşterek çocukları olan Efe'nin zarar görmemesi için soyadının, kendi soyadı ile değiştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER: Dava Bursa 1. Aile Mahkemesi'nin 2017/1192 Esas sayısında açılmıştır....
Mahkemece yabancı mahkeme ilamının boşanma yönünden tanınmasına, hükmün diğer kısımları ile ilgili tenfiz talebinin ise, tanınması istenen yabancı mahkeme ilamında boşanmanın yanısıra müşterek çocuğun velayeti hakkında tarafların boşanmadan sonra da müşterek velayet hakkını kullanmaya devam etmesine şeklinde karar verildiğini, bu durumun Türk kamu düzenine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle velayet ve diğer ferilerine ilişkin tenfiz talebinin reddine karar verilmiş, davacı kısmen tenfize karar verilmemesi yönünden hükmü temyiz etmiştir. Yapılan yargılama ve toplanan delillerden.... Bölgesi Yüksek Mahkemesince tarafların boşanmalarına karar verilmiş ve karar 03.03.2014 tarihinde kesinleşmiştir. Tenfizi istenilen ilamda velayet dışında, taşınmaz mallar, mücevher/altınpara, ev eşyaları, araçlar, banka hesapları, diğer kişisel mallar, eş nafakası, emeklilik hesapları, havayolu mili, geri ödemeler, ödemelerin eşitlenmesi gibi konularda da karar verildiği nlaşılmaktadır....
O halde bir çocuğa soyadı verilmesi için o çocuğun doğum tarihinde annesi ile babasının evli olup olmadığına bakmak gerekir. Doğum tarihinde anne ve baba evli ise çocuk babanın, diğer bir anlatımla ailenin soyadını alacaktır. Çocuğun soyadı bu surette belirlendikten sonra onun soyadını velayet hakkına vesair nedenlere dayanarak değiştirmek Türk Medeni Kanununun 321. maddesindeki düzenleme karşısında mümkün değildir. Ancak çocuk, ergin olduktan sonra Türk Medeni Kanununun 27. maddesindeki koşulların varlığı halinde soyadını her zaman değiştirmek hakkına sahiptir. Velayet hakkı anne ve baba için normal şartlarda çocuğun ergin olmasına yani onsekiz yaşını tamamlamasına kadar devam eden geçici bir haktır. Evliliğin sonradan boşanma gibi nedenlerle ortadan kalkması hallerinde velayet hakkının sırf anneye verilmiş olması onun soyadının değiştirilmesi için haklı bir neden sayılmadığı gibi hukuki mevzuat da buna cevaz vermemektedir....
O halde bir çocuğa soyadı verilmesi için o çocuğun doğum tarihinde annesi ile babasının evli olup olmadığına bakmak gerekir. Doğum tarihinde anne ve baba evli ise çocuk babanın, diğer bir anlatımla ailenin soyadını alacaktır. Çocuğun soyadı bu surette belirlendikten sonra onun soyadını velayet hakkına vesair nedenlere dayanarak değiştirmek Türk Medeni Kanununun 321. maddesindeki düzenleme karşısında mümkün değildir. Ancak çocuk, ergin olduktan sonra Türk Medeni Kanununun 27. maddesindeki koşulların varlığı halinde soyadını her zaman değiştirmek hakkına sahiptir. Velayet hakkı anne ve baba için normal şartlarda çocuğun ergin olmasına yani onsekiz yaşını tamamlamasına kadar devam eden geçici bir haktır. Evliliğin sonradan boşanma gibi nedenlerle ortadan kalkması hallerinde velayet hakkının sırf anneye verilmiş olması onun soyadının değiştirilmesi için haklı bir neden sayılmadığı gibi hukuki mevzuat da buna cevaz vermemektedir....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının eski eşi ... ile olan evliliklerinden oğlu ...'un dünyaya geldiğini, daha sonra aralarında çıkan anlaşmazlık nedeniyle boşandıklarını ve küçüğün velayetinin kendisine verildiğini, boşanmadan dolayı davacının soyadı ile oğlu ...'in soyadlarının farklı hale geldiğini, bu durumun çocuğu ve kendisini de resmi işlemlerde zora soktuğunu ileri sürerek ...'un soyadının annesinin soyadı olan ...şeklinde değiştirilmesini istemiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; davacı ile davalı ...'un evliliklerinden 11.08.2006 tarihinde soyadının değiştirilmesi istenen ...'un dünyaya geldiği, davacı ... ile ...'...
O halde bir çocuğa soyadı verilmesi için o çocuğun doğum tarihinde annesi ile babasının evli olup olmadığına bakmak gerekir. Doğum gününde anne ve baba evli ise çocuk babanın, diğer bir anlatımla ailenin soyadını alacaktır. Çocuğun soyadı bu surette belirlendikten sonra onun soyadını velayet hakkına vesair nedenlere dayanarak değiştirmek Türk Medeni Kanununun 321. maddesindeki düzenleme karşısında mümkün değildir. Ancak çocuk, ergin olduktan sonra Türk Medeni Kanununun 27. maddesindeki koşulların varlığı halinde soyadını her zaman değiştirmek hakkına sahiptir. Velayet hakkı anne ve baba için normal şartlarda çocuğun ergin olmasına yani onsekiz yaşını tamamlamasına kadar devam eden geçici bir haktır. Evliliğin sonradan boşanma gibi nedenlerle ortadan kalkması hallerinde velayet hakkının sırf anneye verilmiş olması onun soyadının değiştirilmesi için haklı bir neden sayılmadığı gibi hukuki mevzuat da buna cevaz vermemektedir....
Mahkemece davacının iddiasının borcun ödenmesi, alacaklıdan mehil alınması, ilamın zamanaşımına uğraması sebeplerinden biri olmadığı gibi, yargılamayı gerektirdiği, mahkemenin kısıtlı yetkili olması nedeniyle değerlendirilmesi mümkün olmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, borçlu vekili tarafından temyiz Lehine nafakaya hükmedilen çocuk yönünden borçlunun nafaka ödemekle sorumlu tutulabilmesi için çocuğun alacaklı yanında bulunması gerekir. Borçlu bunun aksini ileri sürerek, velayeti alacaklıya bırakılan müşterek çocuğun boşanmadan itibaren kendi yanında kaldığını iddia etmekte olup, bu iddiası her türlü delille ispatlanabilir. Somut olayda, borçlu tarafça tanık deliline dayanılmış, tanık listesi mahkemeye sunulmuştur. Buna göre, Mahkemece, tarafların boşanmasından sonra çocuğun borçlu baba yanında kaldığına ilişkin borçlu iddiası yönünden bildirdiği tanıkları dinlenilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir....
Kuşkusuz velayet kendisinde bulunan anne ve babanın çocuk ile ilgili yapacağı her türlü iş ve işlemde çocuğun üstün yararını koruması gerektiği tartışmasızdır. Çocuğun üstün yararı, çocuğu ilgilendiren her işte göz önüne alınması zorunlu olan ve belirli bir somut olayda çocuk için en iyisinin ne olduğunu belirlemede dikkate alınan bir ölçüt bir kılavuzdur. Çocuğun üstün yararı, çocuğun haklarını garanti altına alan bir işlev de üstlenmektedir (Yücel, Özge Ufuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt 1 Sayı 2, Aralık 2013, s. 117- 137). Esasında çocuğun üstün yararına gereken önemin verilmesi, yalnızca çocuğun ya da ana babanın değil, toplumunda menfaatinedir. Çünkü çocuğun sosyal, kültürel, fiziksel ve psikolojik yönden olumlu gelişimi ilerde toplumda zararlı davranışlarının ortaya çıkmasını da engelleyecektir. (BAKTIR, Çetiner Selma, Velayet Hukuku, Ankara 2000 s.33)....
annede olan müşterek çocuğun, müvekkil ile sınırlı şahsi ilişki dışında tek gerek bağının soyadı olduğunu, müşterek çocuk anne ve anneanne ile vakit geçirmesi sebebiyle ve bu kişilerin yönlendirmesi ile çocuğun annesinin soyadını almak istediğini, bu nedenlerle açılmış olan iş bu davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir....
