İcra İflas Kanunu'nun 72. maddesinde, borçlunun icra takibinden önce veya sonra borçlu bulunmadığının tespiti için menfi tespit davası açabileceği hükme bağlanmıştır. Aynı maddenin 6. fıkrasında, menfi tespit davası sırasında borç ödenmiş ise davaya istirdat davası olarak devam edileceği öngörülmüştür. Mahkemece Karabük İcra dosyasında davacının icra kanalı ile ödemek zorunda olduğu miktar faizleriyle birlikte tespit edilerek karar verilmesinde hiçbir isabetsizlik bulunmamaktadır. Yapılan yargılama sonucunda,ilk derece mahkemesi tarafından senedin geçersiz olduğu, davacının takibe konu senet nedeniyle borçlu olmadığı ve takibin haksız ve kötüniyetli olarak yapılması nedeniyle tazminata hükmedildiği anlaşılmakla söz konusu kabulde bir isabetsizliğe rastlanılmamıştır.Davalıların istinaf sebepleri yersizdir....
Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır. Dayanılan hukuki ilişkinin gerçekten mevcut olmadığı icra takibine maruz kalmadan önce ileri sürülebileceği gibi, icra takibinden sonra da ileri sürülebilir. Borçlunun icra takibinden önce veya sonra menfi tespit davası açabilmesi için borçlu olmadığının tespitinde hukuki yararının bulunması şarttır. Buna rağmen, borçlunun, alacaklının harekete geçmesini beklemeden borçlu olmadığının tespitinde korunmaya değer bir yararı bulunabilir. Bu tür bir yararının bulunması halinde borçlu, borçlu olmadığının tespiti için dava açabilir....
İstirdat davasında ise esasen iradi bir ödeme söz konusu olmayıp cebri icra tehdidi altında gerçekte borçlu olunmayan bir paranın ödenmesi söz konusudur. Sebepsiz zenginleşmede, zenginleşmenin hukuka uygun bir sebebe dayanmaması gerekirken istirdat davasında böyle bir şart aranmaz. Sebepsiz zenginleşmede, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun illiyet bağı bulunması gerekirken istirdat davasında böyle bir bağ aranmaz. Örnek olarak, geçerli olmayan bir sebeple veya gerçekleşmemiş bir sebeple yapılan bir ödeme sebepsiz zenginleşme sayılırken, icra takibi sonucunda borçlu olmadığı halde ödenen bir para istirdat davası konusu olur....
nun 72. maddesinde düzenlenen menfi tespit ve istirdat davalarına ilişkin düzenleme ilamsız takip bölümünde yer almaktadır.Yargıtay 3.Hukuk Dairesi'nin 28.11.2011 tarih 2011/12985- 18922 E:K sayılı ilamda da kısmen açıklandığı üzere ilamlı takipte icranın geri bırakılması için İcra Mahkemesine başvurmamış olan borçlu, borcunu icra dairesine ödemek zorundadır. Fakat borçlu, hükmün verildiği tarihten sonraki dönemde borcun itfa edilmiş veya zamanaşımına uğramış olduğu için borçlu olmadığı parayı ödemek zorunda kaldığı iddiasında ise İİK.nun 72.maddesi gereğince istirdat davası açarak paranın iadesini isteyebilir (İİK.md.33/4). Her ne kadar İİK.nun 33/4.maddesinde sadece istirdat davası açabileceği belirtilmiş ise de bundan menfi tespit davası da açabileceği sonucunu çıkarmak gerekir. Zira İİK.nun 41.maddesindeki genel yollama 72.maddenin tümünü de kapsar. Menfi tespit davası, bir eda davası olan istirdat davasının öncüsüdür....
Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi ve davaya istirdat davası olarak devam edilmesi İİK'nın 72/VI. maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre borçlu, dava konusu borcu ödemek zorunda kalmış olursa menfi tespit davası yasa gereği kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve davaya istirdat davası olarak devam edilir. Buna göre menfi tespit davasının devamı sırasında borcun herhangi bir nedenle ödendiği iddiası üzerine mahkemece bu iddia araştırılıp ödemenin kanıtlanması halinde, talep olmasa dahi dava kendiliğinden istirdat davasına dönüşeceğinden açılan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilmelidir. Mahkemece bu yönde araştırma yapılmadan karar verilmesi doğru olmamıştır....
ALACAĞIN TAHSİLİBORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİGÖREV 5464 S. BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU [ Madde 44 ] 4077 S. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN [ Madde 22 ] 4077 S. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN [ Madde 23 ] "İçtihat Metni" Dava dilekçesinde 5.303,85 TL alacağın tahsili için başlatılan takip nedeniyle borçlu bulunmadığının tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın görev yönünden reddî cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü....
Sayılı dosyasında 554.404.00 TL asıl alacak üzerinden, davalı tarafça davacı aleyhine ilamsız icra takibi yapıldığı, kesinleşen takip sonucu davacıya ait villanın satılması suretiyle dosya borcunun 2.049.216.50 TL olarak ödenmek suretiyle tahsil edildiği, oysa takip dayanağı 08.10.2003 tarihli protokolün, davacı şirketten mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak düzenlendiği, protokole dayalı olarak davalının davacı şirketten alacağının bulunmadığı iddiasıyla davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile icra dosyasında tahsil edilen paranın istirdadı istemine ilişkindir. Yerel mahkemece 28.01.2016 tarihli kararla "Bakırköy 3. İcra Müdürlüğünün 2009/18814 sayılı takip dosyasında davacının davalıya 574.525.97 TL borçlu olduğunun tespiti ile icra dosyasına fazladan yatırılan 1.474.690.53 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmiş, kararın davalı vekilince temyizi üzerine Dairenin (Kapatılan 19....
Menfi tespit davasında borçlu ya borçlanma iradesinin bulunmadığını ya da borçlanma iradesi bulunmakla birlikte daha sonra ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürebilir. Borçlu borcun varlığını inkar ediyorsa, bu durumlarda ispat yükü davalı durumunda olmasına karşın alacaklıya düşer. Borçlu varlığını kabul ettiği borcun aslında bulunmadığını ileri sürüyorsa, bu durumda doğal olarak ispat yükü kendisine düşecektir. Ancak davalının alacağı kambiyo senedine dayanıyorsa ispat yükü yer değiştirerek senetten dolayı borçlu olmadığını iddia eden davacı tarafa düşer. ------ Usul hukukumuzda senede karşı senetle ispat zorunluluğu ilkesi kabul edilmiştir....
İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı icra dosyasında DAVALIYA BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, -Asıl alacağın %20'sine tekabül eden kötü niyet tazminatının davalıdan alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE," şeklinde karar verilmiş ise de; Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere, davalı ibaresinin açıklamaya muhtaç olduğu anlaşılmakla hüküm kısmının; "-Davacının Bakırköy .... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı icra dosyasında DAVALILARA BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, -Asıl alacağın %20'sine tekabül eden kötü niyet tazminatının davalı ...'dan alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE," olarak TAVZİHİNE, Dair; 6100 sayılı HMK.'nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi. Katip ... ¸e-imza Hakim ... ¸e-imza...
olmadığının tespiti ile müvekkilinin ------ düzeltilmesi için, müvekkilinin davalıya borcu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir....
