ile evlenmekle ... soyadını aldığı, kocasının 21.10.2000 tarihinde öldüğü ancak kocası hanesinde kalarak onun soyadını kullanmaya devam ettiği anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanununun 187. ve Soyadı Nizamnamesinin 17. maddelerinde kadının evlenmekle kocasının soyadını alacağı, isterse kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabileceği, daha önce iki soyadı kullanan kadının bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabileceği, Soyadı Nizamnamesinin 18. maddesinde de dul bir kadının evlenmekle yeni kocasının soyadını alacağı, Nüfus Hizmetleri Kanununun 23. maddesinin ikinci fıkrasında ise kadının evlenmekle kaydının kocası hanesine taşınacağı, koca ölse de kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalacağı, ancak dilerse babasının kütüğüne dönebileceği öngörülmüştür. Bu durumda kadının kocasından aldığı soyadı ancak yeniden evlenmekle veya kendi isteğiyle babası kütüğüne dönmekle değişebilir. Açıklanan hususlar gözardı edilerek davacı ...'...
TMK'nın 173.maddesi ile boşanan kadının kocasının soy adını taşımasına izin verilmesinin şartları düzenlenmiş, aynı yasanın 187.maddesinde kadının evlenmekle kocasının soy adını alacağı düzenlenmiştir. Davacının dilekçesindeki açıklamalar, dosyadaki deliller birlikte değerlendirildiğinde, davacının iddia ettiği gibi halen evli olduğu Hassan Hassan ile boşandığı T4'nin aynı kişi olduğu mahkeme kararı ile tespit edilmediği sürece davacının talebinin boşandığı eşin soy adını alma olarak kabulü gerekir. Görev kamu düzenine ilişkindir. Mahkemece yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekir. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4.maddesi; 4721 sayılı TMK'nun ikinci kitabında üçüncü kısım hariç olmak üzere (TMK.md.118- 395) kaynaklanan bütün davaların Aile Mahkemesinde bakılacağını hükme bağlamıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Boşandığı Kocasının Soyadını Taşıma İzninin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm duruşma istemli olarak temyiz edilmiş ise de, dava; niteliği itibarıyla duruşmalı incelemeye tabi olan işlerden olmadığından (HUMK.m.438/1) davalının duruşma isteminin reddine evrak üzerinde inceleme yapılmasına karar verilip, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, boşandığı kocasının soyadını kullanmaya izin istemine ilişkindir. Dava, boşanan eşe karşı açılmıştır. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 2.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 2.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13.3.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Davalı kurum temsilcisi istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davacının evli olduğu hanede eş soyadı olan Bıyık soyadının iptal edilerek eş soyadını kullanmaksızın evli olduğu hanede kızlık soyadı olan Aydeniz soyadını kullanması kararının Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesine aykırı olduğunu, bu nedenle yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiğini belirterek istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek inceleme yapılmıştır. Dava; evli kadının bekarlık soyadını kullanma isteğine ilişkindir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, davacının evlenmekle Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesine göre almış olduğu kocasının soyadının kullanılmamasına ve kızlık soyadı olan "Akat" soyadının kullanılmasına izin verilmesi istemine ilişkindir. Karar aile mahkemesi tarafından verilmiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 2.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 2.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 05.12.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Ancak; 1-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesine göre, kadın evlenmekle kocasının soyadını alır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Yasası'nın 36/1-b madde ve fıkrasına göre de, kocanın soyadının düzeltilmesi halinde bu kişilerin reşit olmayan çocuklarının ve eşlerinin de soyadı değişikliklerinin kayıtlara işlenmesi ve düzeltilmesi Nüfus Müdürlüğüne verilmiş idari bir görevdir. Buna göre, mahkemece sadece davacılar ... ..., ..., ..., ... ..., ..., ..., ... oğlu ...,...ve ... oğlu ...'un soyadlarının düzeltilmesiyle yetinilmesi gerekirken, bu kişilerin eşleri ve reşit olmayan çocuklarının da soyadının düzeltilmesine karar verilmesi, 2-Davacı ..., ... ve ... oğlu ... ile resmen evli olup, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesi hükmü uyarınca kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Somut olayda davacı, ..., ... ile evlenmekle ... soyadını almıştır. Evlilik birliği sürdüğü ve koca soyadını değiştirmediği sürece evli kadın kocasının soyadını taşımak zorundadır....
Ancak; 1-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesine göre, kadın evlenmekle kocasının soyadını alır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Yasası'nın 36/1-b madde ve fıkrasına göre de, kocanın soyadının düzeltilmesi halinde bu kişilerin reşit olmayan çocuklarının ve eşlerinin de soyadı değişikliklerinin kayıtlara işlenmesi ve düzeltilmesi Nüfus Müdürlüğüne verilmiş idari bir görevdir. Buna göre, mahkemece sadece davacılar ....oğlu ..., ....oğlu ...'un soyadlarının düzeltilmesiyle yetinilmesi gerekirken, bu kişilerin eşleri ve reşit olmayan çocuklarının da soyadının düzeltilmesine karar verilmesi, 2-Davacı ..., ....oğlu ... ile resmen evli olup, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesi hükmü uyarınca kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Somut olayda davacı, ..., ... ile evlenmekle ... soyadını almıştır. Evlilik birliği sürdüğü ve koca soyadını değiştirmediği sürece evli kadın kocasının soyadını taşımak zorundadır....
Evlendirme Memurluğunca düzenlenen evlenme ihbariyesine göre 16.08.1968 tarihinde evlendiği eşinin soyadı olan ... soyadını aldığı, nüfus kaydının şerhler bölümüne de bu ihbariyeye uygun olarak ... uyruklu ... ... ile evli olduğunun yazıldığı anlaşılmaktadır. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 187. maddesine göre, kadın evlenmekle kocasının soyadını alır, ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir, somut olayda, davacı evlenmekle evlenme ihbariyesinde eşi olarak gösterilen ... ...'...
“Kadının, boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun kocaya bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa, istemi üzerine hâkim, kocasının soyadını taşımasına izin verir.” (TMK md.173/2) Bu talep boşanmanın fer'isi niteliğinde olup maddi ve manevi tazminat ile yoksulluk nafakası gibi ancak boşanma davası içinde talep edilebilir. Talebin kabul edilebilmesi için de mutlaka tarafların boşanmasına karar verilmiş olması gerekir. Boşanmanın fer'isi niteliğinde bulunması sebebiyle boşanma davası için alınan başvuru ve nispi harç dışında bu talep için ayrıca bir harç alınmasına gerek yoktur. Türk Medeni Kanunun 174. maddesinde düzenlenen maddi ve manevi tazminat ile 175. maddesinde düzenlenen yoksulluk nafakası talepleri boşanmanın fer'isi kabul edilip boşanma davası içerisinde istenilmesi halinde ayrı bir harç istenilmezken, aynı bölümde 173. maddede düzenlenen soyadının kullanılmasına izin verilmesine ilişkin talepten nispi harç alınmasının hukuki bir dayanağı yoktur....
