Mahkemenin, bu saptamayı gözeterek davacı kooperatifin Türk Medeni Kanununun 724.maddesine dayalı temliken tescil talebini reddetmesinde usul ve yasaya aykırılık yoktur. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davacının diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2-Davadaki ikinci kademedeki istek, dava konusu parseller üzerine yapılan imalat bedellerinin sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak tazminine ilişkindir. Hukukumuzda bir davanın kademeli olarak açılmasını engelleyen yasal bir neden bulunmamaktadır....
Davaya konu çek keşidecisinin davalı, lehtarının alacak tahsili Maliye Hazinesi’nce yapılan kapatılan T5 olduğu, çekin lehtar tarafından cirolanarak el değiştirdiği, son hamil tarafından ibraz edildiği tarihte çekin karşılıksızlık nedeniyle ödenemediği, üniversiteden sonraki cirantanın karşılıksızlık nedeniyle üniversiteye başvurduğu, bunun üzerine bu cirantaya farklı vadeli çekin üniversite tarafından verildiği ancak keşideciden çek bedelinin tahsil edilemediği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gözetildiğinde ispat külfeti keşidecide olup, eldeki davada keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür. Davada cevap dilekçesi sunmayan davalı münkir adledilmiş ve sebepsiz zenginleştiğini inkar ettiği kabul edilmiştir. TTK’nun 732/4. maddesine göre ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene aittir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda; "...Dava Tazminat (Sebepsiz Zenginleşmeden) istemine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşme, haklı bir neden olmaksızın bir kimsenin malvarlığının başka bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşme, haksız olarak başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen kimsenin, bu zenginleşmeyi geri vermesi amacını taşır. Bu şekilde, hukuki değerler arasında bozulmuş olan denge yeniden tesis edilmiş olur. Sebepsiz zenginleşme TBK 77- 82. maddeleri arasında düzenlenmiştir. TBK.m.77/I’de “Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlü olacağı” ifade edilmiştir....
Tarafların sorumluluğunun tespitinde sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanması gerektiğinden, sebepsiz zenginleşmenin şartlarını incelemek gerekir. 1-Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. “Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu ( 818 Sayılı B.K.'nun konuya dair 61 vd. maddelerindeki ( 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ( Benzer hüküm 6098 Sayılı T.B.K.'nun m. 77 vd.yer almıştır.)düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Mahkemece, iddia,savunma ve toplanan deliller doğrultusunda bankanın teminat mektubu ile güvence altına aldığı riskin gerçekleşmesi nedeniyle kendi borcunu ödediği, ancak bankanın bu borcu ödemiş olmasından dolayı lehtar olan davalının mal varlığında sebepsiz zenginleşme meydana geldiği, nitekim davacının da rücu talebini davalının sebepsiz zenginleştiği iddiasına dayandırdığı, ancak davalıya karşı sebepsiz zenginleşme iddiasında bulunabilmek için davalı şirketin satın aldığı malların bedelini ödemediği hususunun sabit olması gerektiği , bu hususta davalının satın aldığı malların bedelini satıcı MAN B&W Diesel A/...'...
Davalı, usulüne uygun davetiyeye rağmen cevap dilekçesi sunmadığı anlaşılmakla, HMK 128. maddesi gereğince, davacının, dava dilekçesinde ileri sürdüğü vakıaların tamamını inkâr etmiş sayılmaktadır. ------- Karar sayılı ilamı ile " ---- tarihli --- karşılık yapıldığı iddia edilen ödeme nedeniyle alacak talebinde bulunulduğundan, hem taraflar arasındaki ticari ilişki hemde ---- nedeniyle yapılan -- ödeme talep edildiğinden --- nedeniyle açılan davaların TTK 4/1 ve 5 .madde uyarınca Asliye Ticaret Mahkemesinde görülecek olması nedeniyle mahkememizin görevsizliğine..." şeklinde görevsizlik kararı ile Mahkememiz --- Esas numarasına tevzi edilmiştir....
Bu durumda mahkemece, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davacı tarafça ödenen bedelin iadesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakla birlikte, tapu iptali ve tescil isteminin sözleşmenin geçersizliği nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, taşınmaz bedelinin tamamen ödenmediği gerekçesi ile reddi doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenle bozulması gerekmiş ise de tapu iptali ve tescil istemi yönünden davanın reddi sonucu itibariyle doğru olduğundan HUMK’nın 438/son maddesi gereğince hükmün gerekçesinin düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün gerekçesinin DÜZELTİLMİŞ bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 12.06.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Bunun için de, öncelikle iade borcunun kapsamı belirlenmeli, fakirleşme ve zenginleşme zamanı tespit edilmelidir. Bu bağlamda, davacının, taşınmaza yaptığını iddia ettiği iyileştirme giderlerini sebepsiz iktisap hükümleri uyarınca davalılardan isteyebilmesi için yaptığı giderlerin mal varlığından çıkmış ve davalı tarafın mal varlığına geçmiş olması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme iddiasına dayanan alacak istemine ilişkin olup, dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 3. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine,03.09.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, sözleşmenin tarafları arasında sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı tazminat istemine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 12.04.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
