HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/13 KARAR NO : 2021/34 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇAYELİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 13.10.2020 NUMARASI : 2019/277 ESAS - 2020/180 KARAR DAVA KONUSU : Alacak (Sebepsiz Zenginleşme ve Haksız Fiilden Kaynaklanan) KARAR : Taraflar arasında görülen "Alacak (Sebepsiz Zenginleşme ve Haksız Fiilden Kaynaklanan)" davasının yapılan yargılaması sonucunda verilen nihai karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla, HMK'nın 352.maddesi uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, süresinde bankaya ibraz edilmemiş olan çek nedeniyle sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkindir. Somut olayda davacı taraf, dava dışı ... Şti.'...
İş Mahkemesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince, uyuşmazlığın işçilik alacağından kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi sıfatıyla) tarafından ise davanın işçilik alacaklarından kaynaklanan bir alacak davası olmayıp, üçüncü kişi konumunda bulunan başka bir işçiye ödenmesi gereken işçilik alacaklarının sehven davacının banka hesabına yatırılmasından kaynaklanan sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı bir alacak davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. İki mahkeme arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gönderilmiş, Dairemizin 03.12.2015 tarih ve 2015/14176 E. - 2015/12199 K. sayılı ilâmı ile de ... 1....
Bu yükümlülük, özellikle zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe dayanması durumunda doğmuş olur" amir kanun hükmü yer almaktadır. 2.Doktrinde ve Yüksek Mahkemenin yerleşik içtihatlarında ifade edildiği üzere sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının sebebi zarar değil, alacaklının (davacının) malvarlığında meydana gelen eksilmedir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ile zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkının muhatabı ise haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşenden kimsedir. 3.Dosya içerisinde yer alan ......
Sebepsiz zenginleşme talebinde bulunulabilmesi için, hamilin müracaat hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğramasından dolayı bir zararının ortaya çıkmış olması gerekir. Zararın mevcudiyeti, sebepsiz zenginleşme talebinin kabul şartıdır. Zararın varlığının kabulü için, hamile ait ve tahsili mümkün olan bir alacak hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğraması sonucu borçlu nezdinde oluşan zenginleşmenin, bundan başka bir sebebinin bulunmaması, yani sebepsiz olması yeterlidir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı davalarda ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini veya senet bedelini cirantalardan birine veya hamile ödediğini savunan keşideciye aittir. Diğer bir deyişle keşideci, ancak bu ispat yükümlülüğünü yerine getirdiği takdirde sorumluluktan kurtulabilir. Zira, hamilden temel ilişkiyi ve bu temel ilişkiden ötürü keşidecinin bir borcunun bulunmadığını ispat etmesi beklenemez. Bu nedenle keşidecinin, sebepsiz zenginleşmesinin söz konusu olmadığını ispat etmesi gerekir....
Maddesine göre, --- kullanan Mahkememizce, uyuşmazlık konusu hakkında, yapılan açık duruşmalar ve yargılama sonunda(Ay. m.141); toplanan/sunulan deliller,-------- iddia ve savunmalar ile tüm dosya mündericatı incelenip hep birlikte değerlendirildiğinde; davacıya --- plakalı araçta oluşan hasar nedeniyle ------bedelli faturanın davacı adına düzenlendiği, davacı tarafından davalıya hem --- tarihli ---------------- aracılığıyla davalıya ödendiği, yapılan ikinci ödemenin mükerrer ödeme olduğu, sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca ödeme tarihi olan--- itibaren davacının faiz talebinde bulunabileceği anlaşılmakla davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 729. maddesinde; "Bir kimse başkasının fidanını kendi arazisine ya da kendisinin veya bir üçüncü kişinin fidanını başkasının arazisine dikerse, başkasının malzemesini kullanarak yapılan yapılara veya taşınır yapılara ilişkin hükümler bunlar hakkında da uygulanır" denilmektedir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/390 KARAR NO : 2023/227 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : POZANTI ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 23/03/2022 NUMARASI : 2021/158 ESAS DAVA KONUSU : Sebepsiz Zenginleşme İddiasına Dayalı Alacak KARAR : Pozantı Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2022/40 Esas sayılı dosyasında 23/03/2022 tarihli duruşmada verilen ara karara karşı davacı vekilinin istinaf başvurusu ile ilgili yapılan incelemede; DAVACI VEKİLİ DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Müvekkili ile davalının, 25.08.2003 tarihinde, dava dilekçesi ekinde yer alan satış sözleşmesi gereğince Adana İli Pozantı İlçesi Bürücek Mah. 506 ada 237 parselde kayıtlı arsanın alım satımı konusunda anlaştıklarını, müvekkilinin, taşınmazın bedelini davalıya ödeyerek sözleşmenin kendisine yüklemiş olduğu edimleri eksiksiz yerine getirmesine rağmen davalının sözleşme konusu arsanın resmi olarak devrini yapmadığını, davalının sebepsiz zenginleştiğini belirterek...
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/443 Esas sayılı dosyasına asli müdahale ile açtığı davasının ise 16.09.2010 tarihinde açılmış olması nedeniyle davacının sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasının 2 yıllık süre içerisinde açılmadığı gerekçesiyle davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacağı ilişkin olduğundan zamanaşımı definin buna göre çözümlenmesi gerekir. BK 66. maddesinde yeralan düzenlemeye göre, iade alacaklısının geri alma hakkının varlığını öğrenmesinden itibaren 1 yıl ve herhalde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren 10 yıl sonra nedensiz zenginleşmeden doğan iade istemi zamanaşımına uğrar. 6098 sy TBK 82. maddesinde ise aynı ilkeler benimsenmiş, ancak 1 yıllık süre 2 yıl olarak kabul edilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Davacı, davalı ile nişanlı olduğu dönemde, davalı ile evlenecekleri ve birlikte oturacakları düşüncesi ile davalı adına kayıtlı ev ile ilgili harcamalarda kullanılmak üzere bankadan havale yoluyla davalıya gönderdiği paraların, nişanın bozulması nedeniyle iadesini istemiş, mahkemece davanın sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayandığı kabul edilerek uyuşmazlık çözümlenmiştir. Taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunmamaktadır. Dava, mahkemenin nitelendirmesine göre, sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak isteğine ilişkindir. Başkanlar Kurulunun 23.2.2004 günlü ve 3 sayılı kararı ile bu tür davalara ilişkin hüküm ve kararların temyizen incelenmesi görevi 1.3.2004 tarihinden itibaren Yargıtay 3.Hukuk Dairesine verilmiştir. SONUÇ:Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 29.11.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
