Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir. Tüketici bu haklardan hangisini seçtiğini, bir kez bildirmekle, seçim hakkını kullanmış olur ve artık tercihini değiştiremez. Çünkü, satıcı kayıtsız şartsız, bildirilen tercihi yerine getirmek zorundadır. Bu nedenle tüketicinin seçim hakkı, bir kez kullanılmakla sona ermekte ve onun yerine tercih ettiği hak geçmektedir. Bu özelliği nedeniyle, tüketicinin seçimlik hakkının yenilik doğrucu (inşai) haklardan olduğunu söyleyebiliriz....
Maddesi uyarınca sözleşmeden dönme suretiyle bedel iadesi ve ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesi talebinin reddine, 2- Davacının sözleşmeden dönme suretiyle bedel iadesi talebi TBK'nun 227/4. Maddesi uyarınca haklı görülmediğinden satış bedelinden indirim yapılmasına, 3- Satış bedelinden 45.358,88 TL indirim yapılarak neticeten 45.358,88 TL'nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 4- İndirim bedeline davacıya ait 34 XX 502 plakalı dava konusu araç üzerindeki haciz ve ipoteklerin yansıtılmasına..." dair karar verilmiştir. İş bu kararı taraf vekilleri süresinde istinaf etmiştir....
HD'nin 17/01/2010 gün ve 2016/15309 E.-2018/199 K. sayılı kararında ise özetle, "...Aracın davacıya satılmadan önce pert olduğu hususu sabittir. Davacının aracın pert olduğunu bildiği hususu yazılı bir delil ile ispat edilebilmiş değildir..." denilerek alıcının ayıbı bilerek ayıplı malı satın aldığına yönelik ispat yükümlülüğünün satıcıya ait olduğu ve alıcının aracın ayıplı olduğunu bilerek satın olduğu hususunun yazılı bir delil ile ispat edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yargıtay 13. HD'nin 29/01/2019 gün ve 2016/13771 Esas-2019/744 K. sayılı kararında özetle, "...Dava, ayıplı araç satışına ilişkin semen tenzili davasıdır. Davacı, araç bedelinin 20.700,00- TL. olduğunu ve aracın ayıplı olması nedeniyle ayıplı malın piyasa değerinin tespit edilip buna göre bedel iadesine karar verilmesini istemiş, davalı aracın gerçek satış bedelinin daha düşük olduğunu savunmuştur....
H U K U K İ N İ T E L E N D İ R M E - G E R E K Ç E : Dava, hukuki ayıplı araç satışı nedeniyle geçici olarak davacının satın aldığı araca el konulmasından kaynaklanan araç mahrumiyet bedelinden oluşan maddi zararın tazmini istemine ilişkindir. Dava konusu aracın davacı tarafından davalıdan satın alındığı bedelinin ödendiği, araca ... C. Başsavcılığınca 08.12.2015 tarihinde el konulduğu konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmalık aracın ayıplı olup olmadığı, sözleşmeden dönme ve bedel iadesi şartlarının oluşup oluşmadığı kapsamındadır. Dava konusu olan 06 BP 5542 plakalı araç ... 2.Sulh Ceza hakimliğinin 2915/ 4661 Değ.İş sayılı dosyasından verilen el koyma kararına istinaden gümrüğe teslim edilmiş, sonradan yürürlüğe giren 6770 sy ile verilen imkan doğrultusunda ÖTV bedeli ödenerek 16.11.2017 tarihinde gümrükten iade alınmıştır. HMK nın 266....
Davaya konu aracın sol arka kapı menteşesinde ve menteşe vidasında çizikler ve rütuş boyalarının bulunması ve bilirkişi raporuna göre bunun düzeltilmesi için gereken bedelin 100 TL olması, davaya konu araçta bulunan çiziklerin konumu, yeri, büyüklüğü, aracın kullanılmasına ve değerine etkileri, giderilmesi için gereken bedel nazara alındığında, aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesini ve yahut sözleşmeden dönmeyi gerektirir boyutta bulunmadığı kanaatine varılıp iyi niyet kuralları göz önünde bulundurulduğundan bahisle davanın reddine karar verilmiş ise de davacının istinaf ve temyiz dilekçelerinde ayıp oranında indirim de talep ettiği nazara alındığında mahkemece, aracın sol arka kapı menteşesinde ve menteşe vidasında yer alan çizikler ve rütuş boyalarının bulunmasına ilişkin ayıbın giderim ve var ise araç değeri üzerinde oluşturacağı değer düşüklüğüne ilişkin ayıp nedeniyle seçimlik haklardan, bedel indirim uygulanmasının uygun olacağı değerlendirilerek sonucuna göre hüküm tesisi gerekirken...
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Taraflar arasındaki uyuşmazlık, yerel mahkeme kararında usul ve yasaya aykırılık bulunup bulunmadığı, kararın eksik incelemeye ve/veya yanılgılı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır. DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, tüketicinin açtığı ayıplı mal nedeniyle sözleşmeden dönme ve bedel iadesi taleplerine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükme karşı davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, ayıplı araç satışı nedeniyle sözleşmeden dönme, araç bedeli, sigorta primi, vergi bedellerinin tahsili ile araç değer farkı ve ikame araç bedelinin tazmini istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 2. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun(6098 sayılı Kanun) 227 nci maddesi. 3....
İSTİNAF SEBEPLERİ I-)Davacı vekili; müvekkilinin sözleşmeden dönme isteğinin açık olduğunu, mahkemece hatalı ve eksik bir değerlendirme yapıldığını, dava konusu aracın gizli ayıplı olduğunu 6098 sayılı TBK 227 maddesine göre kabul edip, aracın tamir için ödenen 60,763.31 TL’ nin davacına iadesine karar verirken, yukarıda açıklanan çelişkili gerekçesi ile aslında apaçık olarak dava dilekçesinde belirtilen aracın iadesi istemini görmemesi kararın kaldırılmasını gerektireceğini, dava konusu aracın iadesi için tüm şartların hukuken var olduğu ve istemin açıklığı gözetilerek dava konusu aracın davalılara iadesi gerektiğini, aracın gizli ayıplı ve üretim imalat hatasından kaynaklı olarak sürekli şekilde motor arızası verdiği dava devam ederken dahi motor arızası verdiğini, mahkemece tacirler arasında satıma dayalı ayıp nedeniyle aracın iadesi yönündeki istemin ayrıca hakkaniyet gerekçesi ile reddilmesinin de açık bir hakkanayite aykırılık oluşturduğu, araç için garanti süresi içerisinde ödenen...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Ayıplı araç satışı nedeniyle alacak talebine ilişkin olarak açılan davada, Malatya 4. Asliye Hukuk ile Kocaeli 3. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Dava, ayıplı araç satışı nedeniyle bedel iadesi istemine ilişkindir. Malatya 4....
Bu ürünlere, Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır." şeklindeki yasal düzenlemeye göre dava konusu taşınmazın fiili teslim ve tapu tescil tarihinde yürürlükte bulunan 6502 sayılı Yasa'nın 10/1. maddesi hükmü uyarınca teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların teslim tarihinde var olduğunun kabul edileceği açıkça belirtilmiştir. 6502 sayılı Kanun'un 11.maddesinde ayıplı mal nedeniyle tüketicinin seçimlik hakları; "(1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, imkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir....
