Hukuk Dairesi'nin 2018/888 Esas 2018/1678 Karar nolu ilamında da değinildiği üzere; 6502 sayılı TKHK'nın 11. maddesi uyarınca tüketici; ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, sözleşmeden dönerek bedel iadesi, ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme seçimlik haklarına sahiptir. Ancak, verilen kararın hak ve menfaatler dengesini aşırı ölçüde bozması halinde mahkemece ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme hakkının da değerlendirilmesi gerekir. Mahkemece eldeki dava için bu değerlendirme yapıldığında; raporda belirtildiği üzere davacının sıfır kilometre satın alma bedeli 97.746,48 TL olup ayıpsız aracın piyasa rayiç değeri 108.000,00 TL'dir ve araç bu arıza sebepli daha fazla yakıt tüketmektedir. Aynı sebepli arıza nedeniyle aracın 5 kez işlem görmesi, sorunun tekrarlanması ve bu sorunun parça değişimiyle giderilemeyeceğinin göstergesidir. Bu durumda tüketici için beklenilen faydanın karşılanamadığı açıktır....
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da gizli ayıpların ne kadar sürede satıcıya ihbar edileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Öyle olunca, 4077 sayılı TKHK’nin 30. maddesi gereğince, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümlere göre uyuşmazlığın çözümü gerekli olduğundan, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 Sayılı TBK’nin bu konudaki 223. maddeye göre, (818 sayılı BK'nun 198.maddesi), alıcı, teslim aldığı malı işlerin olağan akışına göre, imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp gördüğü zaman bunu satıcıya uygun süre içinde ihbar etmekle yükümlüdür. Bunu ihmal ettiği takdirde, satılanı kabul etmiş sayılır....
Ayıp halinde alıcının hakları 6098 sayılı TBK'nın 227- (1) maddesinde; "Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme, Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, İmkan varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme" olarak sayılmıştır. Alıcının genel hükümlere göre tazminat hakkının saklı olduğu da hüküm altına alınmıştır (m.227/1). Davacı, aracın motor arızası olduğunu ve km sayacında oynama yapıldığını da ayıp olarak ileri sürmüştür. Kural olarak, aracın km sayacında oynanması halinde alıcının bunu tespit edemediği durumlarda aracın gizli ayıplı olduğu ve yukarıda sayılan seçimlik hakların kullanma koşullarının oluştuğu kabul edilmelidir. Ayıp nedeni ile bedel indirimi talebinde ise indirilecek bedelin yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre nispi metod yöntemine göre belirlenmesi gerekir....
belirlenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.Mahkemece, bilirkişi raporları doğrultusunda araçtaki boyanın gizli ayıplı olduğu kabul edilerek davanın kabulü yönünde karar verilmiş ise de, yapılan değerlendirme sonucunda, 4822 sayılı yasa ile değişik 4077 sayılı TKHK'nun 4/2 maddesi gereğince, tüketicinin seçimlik haklarının olayımızda önem arzettiği açıktır.Kanun gereğince tüketici, ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, bedel iadesi, ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir....
Bilirkişi kuruluda, araçta meydana gelen arızaların gizli ayıp olmamasına rağmen araçta sonradan meydana gelen arızalar olduğunu bildirmiştir. Davacının araçta sonradan oluşan ve kullanım hatasından kaynaklanmayan bu arızadan dolayı ilk defa 4.12.2006 tarihinde yetkili servise müracaat ettiği ve bu nedenle süresi içinde ayıp ihbarında bulunduğunun kabulü zorunludur. ... Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 14.maddesinde "tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen ... süresi içinde kalmak kaydıyla bir yıl içinde aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması .... halinde tüketicinin malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebileceği" hükme bağlanmıştır....
den satın aldığı dairenin ayıplı olması nedeniyle 30.000.00 TL bedel indirimi ile diğer davalı ... firmasından da 30.000.00 TL maddi tazminatın tahsili isteminde bulunmuştur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dairedeki gizli ayıplar belirlenmiş ve dairenin toplam bedelinden % 7 indirim ile 13.400.00 TL hesaplanmış, mahkemece de, davanın kısmen kabulü ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir. Hakim iki tarafın iddia ve savunmalarıyla bağlı olup, talepten fazlaya karar veremez (HUMK m. 74). Davacının davalı ... firmasından talebi sorumluluğa dayalı tazminat istemidir, dolayısıyla bu davalı yönünden inşaatta yapmış olduğu denetim ile sorumlu olduğu miktar ayrıca belirlenmelidir. Dairedeki gizli ayıp nedeniyle % 7 indirim sonucu bulunan miktar yönüyle sorumluluğu kabul ile bu miktara hükmedilmesi doğru değildir....
Davalılar, davacıya tam ve eksiksiz olarak dairesinin teslim edildiğini, ayıp ve eksik bulunmadığını, kaldı ki ayıp ihbar mükellefiyetinin de süresinde yerine getirilmediğini savunarak davanın reddini dilemişlerdir....
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunda gizli ayıpların ne kadar sürede satıcıya ihbar edileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Öyle olunca, 4077 sayılı TKHK’nun 30. maddesi gereğince, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümlere göre uyuşmazlığın çözümü gerekli olduğundan, Borçlar Kanunu’nun bu konudaki 198. maddesi uygulanacaktır. Borçlar Kanununun 198. maddesine göre, alıcı, teslim aldığı malı örf ve âdete göre, imkân hâsıl olur olmaz muayene etmek ve satıcının tekeffülü altında olan bir ayıp gördüğü zaman bunu satıcıya derhal ihbar etmekle yükümlüdür. Bunu ihmal ettiği takdirde, satılanı kabul etmiş sayılır....
Bilirkişi tarafından tespit edildiği üzere ayıbın niteliğinin aracın kullanımına ve beklenen faydaya bir etkisinin olmaması, aracın ayıplı ve ayıpsız değeri arasındaki farkın araç bedeli nazara alındığında azlığı, karşılıklı menfaatler dengesi hukukun temel prensibi ve hakkaniyet kuralları uyarınca tüketicinin ayıp nedeni ile bedel indirimi ve ücretsiz onarım gibi diğer seçimlilik haklarının kullanıp kullanılmayacağının tespit edilmesi zorunludur....
Otomotivden 2010 model Ford Transit ....tipi hususi aracı 28.750 TL ye satın aldığını, 26.11.2010 tarihinde sol arka çamurluğu davalıya incelettirdiğini, sonradan boyandığının tespit edildiği ve 5000 TL bedel teklif edildiğini ancak kabul etmediğini bildirerek aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesini talep etmiştir. Davalılar davanın reddini dilemişlerdir. Mahkemece aracın ayıpsız misli ile değişimine karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir. 1- Satışa konu araçta sol arka çamurlukta boyadan kaynaklı ayıp bulunduğu dosya içeriğinden anlaşıldığı gibi mahkemenin de kabulündedir.4077 sayılı yasanın 4. maddesinin 2.fıkrasında, “Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir....
