Maddesi tüketicinin seçimlik hakları “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir....
Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz. (3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir....
(3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır." 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunun Madde 225 uyarınca; "Ağır kusurlu olan satıcı, satılandaki ayıbın kendisine süresinde bildirilmemiş olduğunu ileri sürerek sorumluluktan kısmen de olsa kurtulamaz. Satıcılığı meslek edinmiş kişilerin bilmesi gereken ayıplar bakımından da aynı hüküm geçerlidir."...
İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece, taraflar arasındaki 15/01/2009 tarihli satış sözleşmesi uyarınca, dava konusu ... plakalı ... marka ... otomobilin davacıya satılarak teslim edildiği, aracın tesliminden üç yıl sekiz ay kadar sonra araçta 03/08/2012 tarihinde dava konusu DPF arızasının çıktığı, servis kaydından ayıbın davalıya süresinde ihbar edildiğinin anlaşıldığı, bu tarihten sonra anılan arızanın giderilmesi için 05/09/2016 tarihine kadar farklı tarihlerde toplam 19 kez yetkili servise başvurulduğu; ancak yapılan keşif sırasında halen arızanın devam ettiğinin görüldüğü, teknik bilirkişi tarafından ayıbın gizli ayıp mahiyetinde bulunduğunun tespit edildiği, davacının 29/01/2017 ve 14/04/2017 dilekçelerinden ayıba karşı tekeffül hükümleri çerçevesinde sözleşmeden dönme seçimlik hakkını kullandığının anlaşıldığı, TBK'nun 227/3 fıkrası uyarınca, alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanabilmesi için durumun bunu haklı göstermesinin, başka ifade ile satılanın onarılmış hali ile kullanılmasının...
Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ne var ki, tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyiniyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır. 6502 sayılı Yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur....
Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmaz." 11.maddesinde de; "(1)Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, a)Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, b)Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, c)Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, ç)İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur....
Satıcılığı meslek edinmiş kişilerin bilmesi gereken ayıplar bakımından da aynı hüküm geçerlidir.----- Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1.Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2.Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3.Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. 4.İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir....
giderildiğinin bilirkişi marifetiyle tespit edildiği, bu şartlar altında davacı onarım hakkını kullanıp seçimlik hakkını bu şekilde tükettiği 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri ve dava konusu onarılan araçta bu konuda devam eden bir arıza bulunmadığı da dikkate alınarak davacı tarafından ayıp nedeniyle sözleşmeden dönülerek bedel iadesi istemli davanın reddine talebin ücretsiz olarak onarım olarak değerlendirilmek suretiyle; davacı tarafından açılan ücretsiz onarım davasının kabulü ile dava konusu 34 XX 514 plakalı aracın 538,82- TL değerindeki geri görüş kamerasının davalı şirket tarafından ücretsiz onarılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir..." şeklindeki gerekçe ile 1- Davacı tarafından ayıp nedeniyle sözleşmeden dönülerek bedel iadesi talebinin REDDİ ile, talebinin ücretsiz onarım olarak değerlendirilmek suretiyle ; 2- Davacı tarafından davalı aleyhine açılan "ücretsiz onarım" davasının kabulü ile; Dava konusu 34 XX 514 plakalı aracın...
Üretici veya ithalatçı malın kendisi tarafından piyasa sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz. 11/3 Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır. " şeklinde düzenleme mevcuttur....
Üretici veya ithalatçı malın kendisi tarafından piyasa sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz. 11/3 Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır. " şeklinde düzenleme mevcuttur....
