Tüm dosya kapsamına göre, bilirkişi raporuna göre dava konusu makinelerin üretim hatalı olduğu, davacı tarafından ayıp nedeniyle bedel iadesi istediği de dikkate alındığında, davacının sözleşmeden dönme hakkını kullandığı ve bu durumda doğan menfi zararının tazmini talep edebileceği, davacının talep ettiği makinelerin ayıplı çıkması nedeniyle çamaşır yıkama hizmetini dışarıdan alması nedeniyle ödediği bedelin sözleşme kurulmasaydı da ödeyebileceği bir bedel olduğu müspet zarar olduğu, müspet zararların sözleşmenin ayakta tutulduğu durumlarda istenebileceği dolayısıyla ödenen miktarın tazminini talep edemeyeceği kanaatiyle istinaf isteminin HMK 353/1- b-1 maddesi uyarınca reddine karar verilmekle, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 29/12/2020 NUMARASI: 2017/1197 Esas - 2020/762 Karar DAVA: Menfi Tespit (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 09/12/2021 Davanın kabulüne ilişkin verilen kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü; DAVA:Davacı vekili; müvekkili şirketin ......
Bilirkişi incelemesi ile aracın sağ arka kapısında bulunan renk farklılığının gizli ayıp niteliğinde olduğu, aracın 2. el piyasadaki değerini düşüreceği mütalaa edilmiş, mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde hüküm tesis edilmiştir. Alınan bilirkişi raporu incelendiğinde; “... araçtaki ayıbın onarımla giderilmesi halinde emsalleri ile aynı değerde satılmayacağı, bu bağlamda aracın değerinden 2.500,00TL kaybedeceği...” belirtilmiştir. Kanun gereğince tüketici, ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, bedel iadesi, ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Verilen kararın hak ve menfaatler dengesini aşırı ölçüde bozması halinde ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme hakkının da değerlendirilmesi gerekecektir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGILAMANIN ÖZETİ: Dava; satın alınan aracın ayıplı olduğu iddiasına dayalı sözleşmenin feshi ve bedel iadesi istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın; dava konusu araçta üretimden kaynaklı teslim anında bir ayıp olup olmadığı, ayıp olduğu ileri sürülen değişen parça ve boyanan kısımların teslim anında mevcut olup olmadığı, ayıp var ise bu sözleşmenin feshi ve bedel iadesini gerektirip gerektirmediği hususlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re'sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmıştır....
Karşı davada davacı talepleri; 106.500,00 TL dava değeri gösterilerek mal bedelinin iadesi, 56.592,80 TL değer gösterilerek bu fatura nedeniyle başlatılan icra takibinde borçlu olmadığının tespiti şeklindedir. Nitekim karşı dava değeri bu miktarların toplamı olan 163.335,60 TL olarak gösterilmiştir. Mahkemece asıl davanın kısmen kabulü, karşı davanın da mal bedeline ilişkin talep yönünde reddi yerinde olmuş ise de ; karşı davacının karşı davasındaki icra takibi ve fatura sebebiyle borçlu olmadığının tespiti talebinin, karşı davacının aynı alacağa ve icra takibine ilişkin devam eden bir itirazın iptali davası varken menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle usulden ret kararı verilmesi gerekirken karşı davacının menfi tespit talebi yönünden de karşı davanın esastan reddi yerinde olmamıştır. Zira borçlunun icra takibinden önce veya sonra menfi tespit davası açabilmesi için borçlu olmadığının tespitinde hukuki yararının bulunması şarttır....
Mahkemece, davacının sözleşmenin feshi ve bedel iadesi talebinin reddine, davaya konu ... plakalı ... ... ... marka araçtaki ayıp nedeniyle 5.000,00 TL değer kaybı ile boya masrafı 3.000,00 TL toplamı 8.000,00 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalılardan .... tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalılardan ...’nin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacı aldığı 0 km aracın çeşitli yerlerinde paslanmalar meydana gelmesi nedeniyle ayıplı olduğunu ileri sürerek, sözleşmenin iptali ve bedel iadesi isteğiyle eldeki davayı açmıştır. Davalı ... ...... A.Ş davanın reddini dilemiş; diğer davalı, dava dilekçesinin usulüne uygun tebliğine rağmen cevap dilekçesi sunmamıştır....
A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; seçimlik hakların terditli olarak ileri sürülemeyeceğini, davacının hangi seçimlik hakkını kullandığını açıklaması gerektiğini, araç üzerinde takyidat bulunması halinde kaldırılması için davacıya süre verilmesi gerektiğini, talebin zamanaşımına uğradığını, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını, davacının vernik atması dışında aracını sorunsuz kullandığını, bedel iadesi veya bedel indirimi gerektiren bir durumun bulunmadığını, müvekkili teknik yetkilileri tarafından aracın incelendiğini ve aracın geneline ilişkin boya kalınlıklarının üreticinin tolerans değerleri içerisinde olduğunun tespit edildiğini, üründen kaynaklı sorun olmadığı halde müşteri memnuniyeti açısından garanti kapsamında vernik atması sorunu olan bölgenin ücretsiz boyanmasının teklif edildiğini, davacının değer kaybı gerekçesiyle talebi kabul etmediğini, aracın çamurluğundaki kısmi boya atmasının bedel iadesi değil ancak ayıp oranında bedel indirim sebebi olduğunu savunarak davanın...
(Taşıt üzerindeki kusurların açık ayıp niteliğinde bulunduğu, bayiden yeni olarak satın alınan taşıtın kabulünden imtina edilebileceği, taşıttan faydalanmayı engelleyecek nitelikte kusur bulunmadığı, taşıtın bedel iadesi ya da yenisi ile değişimine hükmedilmesi halinde %20 oranında kullanım kaynaklı tenzilata gidilmesinin uygun olacağı, taşıttaki değer kaybının 4.000,00 TL bulacağına dair) *23/02/2016 tarihli bilirkişi heyet ek raporu. (Aynı kanaatleri bildirir.) GEREKÇE: Dava davacının satın aldığı araçtaki ayıp nedeni ile ayıpsız misli ile değişimi veya bedel iadesi istemine ilişkindir....
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde davalı ... tarafından davacıya satılan aracın ayıp olduğu ve ayıpın gizli ayıp olduğu tespit edilmiştir. Ancak her ne kadar davacı tarafından aracın bedel iadesi talep edilmiş ise de ayrıntılı olarak bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere ayıp bedelinin araç piyasa 2. el bedeline oranı, ayıbın önemi göz önünde bulundurulduğunda, misli ile değişim şartlarının ve bedel iadesi şartlarının oluşmadığı ve ayıp oranında bedel indirimine karar verilmesi durumunda ayıp bedelinin 35,000,00 TL olduğu tespit edilmiştir ve tespit edilen bu hususlar karşısında sözleşmeden dönülmesi ve aracın misli ile değişimi ve bedelinin iade edilmesi hakkaniyete uygun olmadığından davacının bu talebinin reddine ve ayıp oranında bedel indirimine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. Davacı tarafından her ne kadar dava konusu aracın üretici davalı ......
Tüketicinin; malın ayıplı olması halinde malın ücretsiz değiştirilmesi, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarından birini kullanabilmesi için ücretsiz onarım hakkını kullanmaması gerekir. Ücretsiz onarım hakkını kullanan tüketici, daha sonra bu hakkından vazgeçerek malın ücretsiz değiştirilmesi, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimini talep edemez. Somut olayda, 01.09.2009 tarihinde aracın triger kayışının kopması nedeniyle araç yetkili servise götürülmüş, yetkili servis tarafından garanti süresinin geçtiğinin belirtilmesi üzerine davacı tarafından ücret ödenmek suretiyle onarım gerçekleştirilmiş, müşteri memnuniyeti çerçevesinde 4.903,20 TL onarım bedelinin 3.365.84 TL’si davacı tarafından yetkili servise ödenmiştir....
